Şeytan öldü mü?

“..ders yapılırken ‘İlk İblis öldü’, ‘Şeytan şahs-ı mânevîdir’, ‘Şeytan sıfattır’ ve ‘Şeytana vücud verirsek şirke düşebiliriz’ şeklinde cümleler söylendi. Sonradan tekrar tekrar aynı yerleri okudum, bu cümleleri haklı çıkaracak bir bilgiye rastlamadım. Ayrıca genel olarak da bu cümlelerin yanlış olduğu kanaatindeyim. Buna rağmen ısrarla böyle olduğu söylendiği için kafama takıldı. Bu konuda bana bilgi verirseniz sevinirim.”

Şeytan’ın öldüğü veya şeytana vücud verirsek şirke düşeceğimiz tarzındaki fikirler Kur’ân’dan beslenen fikirler değildir. Şeytanın şahs-ı manevi olması veya şeytanlığın bir sıfat olması meselesi ise, izaha muhtaç meselelerdendir. Fakat kesin olan husus şudur: İlk iblis hâlen yaşıyor, kıyamet gününe kadar da yaşayacak. Çünkü Allah’tan bunu istedi ve bu isteği kabul gördü. Bu konuda Kur’ân’da âyetler var. İlk iblisin fıskı, küfrü, fücûru, idlâl ve iğfal hareketleri, dalâlete atma ve saptırma çalışmaları da elbette devam ediyor. Artık meslek hâline gelmiş biçimde devam ediyor. Bununla beraber şeytanlığın, cin ve insanlar için şeytandan tevârüs etmiş bir sıfat olduğu da doğrudur. Yani o ilk iblis peşine bir sürü ordu da takmış durumda. İnsanlardan ve cinlerden neferleri var ve onlar da idlâl ve iğfal mesleğinde uzman kişiler!
İblisin kıyamete kadar yaşayacağı konusunda Kur’ân âyetlerinin haberleri çok açıktır. Bu konuda şüpheye mahal verecek tek bir işaret bile yoktur. Nitekim, ne bin yıllık İslâm kaynaklarında, ne de Risâle-i Nur’da ve okuduğunuz 13. Lem’a’da Şeytanın öldüğü veya şeytana vücut verirsek şirke düşeceğimiz gibi bir fikir ya da buna bir işaret bulmak mümkün değildir. Böyle bir müfrit ön yargı ile 13. Lem’a okunmuş ise, 13. Lem’a kendisini açmaz ve anlaşılmaz. Çünkü 13. Lem’a’da bu müfrit yaklaşıma destek veren tek kelime yoktur.
Kur’ân’ın açık bir üslûpla anlattığı şeytanın macerası şöyledir:
“And olsun, size yeryüzünde imkân ve iktidar verdik. Sizin için orada birçok geçim imkânları da yarattık. Ama siz ne kadar az şükrediyorsunuz! And olsun ki, sizi yarattık, sonra size sûret verdik. Sonra da, ‘Âdem’e secde ediniz!’ diye meleklere emrettik, derhal secde ettiler. Ancak iblis, o secde edenlerden olmadı. Allah buyurdu ki:
“Sana emrettiğim zaman seni secde etmekten ne men etti?”
İblis dedi ki:
“Ben ondan hayırlıyım, beni ateşten yarattın, onu ise çamurdan yarattın.”
Allah buyurdu ki:
“İn oradan aşağı! Büyüklük taslamak senin haddin değil! Çık! Sen alçaldın da alçaldın!”
Şeytan dedi ki:
“Bana kıyamete kadar ömür ve mühlet ver.”
Allah da:
“Sen mühlet verilenlerdensin”, buyurdu.
Şeytan dedi ki:
“Sen beni azgınlığa uğrattığından dolayı ben de yemin ederim ki elbette onlar için senin dosdoğru yolun üzerinde oturacağım. Onların önlerinden, arkalarından, sağ taraflarından ve sol taraflarından gelip onları aldatacağım. Onların ekserisini şükredici bulmayacaksın.”
Allah buyurdu ki:
“Haydi oradan hakir ve kovulmuş olarak çık! Andolsun ki onlardan her kim sana uyarsa, hepinizi cehenneme dolduracağım.” 1
Âyette de açıktır ki, ilk iblise kıyamete kadar mühlet verilmiştir. Kıyamete kadar yaşamasına izin verilen bir mahlûkun, kıyamet gelmeden öldüğüne hükmolunmaz. Öte yandan, şeytanlık elbette bir sıfattır; üstelik yaşanan bir sıfattır. Ve şeytanlık sıfatının bir şahs-ı manevisi de vardır şüphesiz. Bu durum, ilk iblisin yaşamasıyla çelişmez; aksine ondan güç alır. Hatta şeytanlık sıfatının insanlar ve cinler arasında yaygın biçimde iş görmeye devam etmesi, bu sıfatın temel sahibinin ve ilk mevsufunun yaşadığını gösterir. Kur’ân’ın verdiği haber bu çerçevededir.

DUÂ
Ey Hâmi-i Rahîm! Şeytanın şerrinden, nefs-i emmârenin şerrinden, dünyanın belâsından, deccalin fitnesinden, mahlûkatın vahşetinden, kabrin azabından, cehennemin dehşetinden, Senin kahr u gazabından bütün ehl-i imanı himaye eyle! Bütün sığınanları koru! Âmin!

Dipnot:1- A’raf Sûresi: 10-18.