Allah Tealâ hazretleri bir kula hayır murad ederse, ona günahlarından pişmanlık duygusu verir, ilâhi idrak kapısını açıp derin bir anlayış nasip eder. Yalnız, bu meselede kulun nefsini bilip onu ıslah için mücahede ve riyazete başlaması lazımdır. Nefsinin haram işlerine karşı koyan kişi eden mücahede makamında, o karşı koyuşla kendisini ibadet ve taate veren kimse ise riyazet makamındadır. “Ey iman edenler! Allah’tan korkun. O’na yaklaşmaya yol arayın ve yolunda mücahede edin ki kurtuluşa eresiniz.” (Maide, 35) ayet-i kerimesinde bildirildiği gibi, nefsin haram işlerden kurtulup ibadet ve taate dönmesi için Allah yolunda cihad etmek lazım gelir ki. Cihad önce dış sonra iç düşmanlarla olur. İçteki düşmanların en büyüğü hiçbir zaman bizi bırakmayan nefsimiz, sonra şeytan ve kötü akrandır. Kötü akran, akraba bile olsa, mücahede etmek, onlardan kaçmak lazım geldiğini müfessirler beyan buyurmuşlardır. Bir kul kötülerden uzak durup, nefsinin düşmanlığını bilerek onu ıslah etmek için kâmil bir insan eli tuttuğunda, Allah Tealâ ona nuranî bir anlayış verir.
Şah-ı Nakşibend k.s. hazretleri, “Yol üstündeki taşı kaldırmak mümin için müstehap bir ameldir.” sözündeki “yol üstündeki taş”ı “nefs” olarak izah etmiştir. Bu yol üstündeki taş ise insanın hiç ayrılmayan bir arkadaşıdır. Hepimiz ondan müştekiyiz, şikayet ediyoruz. Her birimiz o nefsi doyuramadık ve ona hakkı duyuramadık. Ne derece duyurur, ne derece ilâhi aşka doyurursak ahiretteki makamımız o kadar iyi olur. Rabbine ibadet ve taat hususunda günah işleyen kimse günahını bilir, Allah’ın rahmet ve mağfiretine sığınırsa günahının önemi kalmaz. Günahının çokluğunun da kıymeti yoktur. Yetmiş dağ kadar günah işleyenle yedi nohut tanesi kadar işleyenin Allah’ın mağfiretinin büyüklüğü karşısında farkı yoktur. Bir kimse yetmiş dağ büyüklüğündeki günahlarından pişmanlık duyar, tevbe istiğfar eder, o günahları bir daha işlemezse hiç günah işlememiş gibi olur. Ama yedi nohut tanesi kadar günahı olsa da tevbe etmese, cennete girdiği zaman makamı küçük olacağından pişmanlık duyar. Vücudumuzdaki bir hastalığın tedavisi için nasıl doktora başvurur ve ondan medet umarsak, nefsin sıkıntısından da Allah’a sığınıp medet ummamız vazifemizdir. Allah Tealâ kendisine sığınana ilâhi bir anlayış verir. O ilâhi anlayış kalpte tecelli edip, Allah müminin kalbini kudret parmağıyla hidayete çevirince, o mümine günahtan nefret etmek ve hayırlı ameller işlemek kolay gelir.
İmamın biri sabah namazından çıktı, evine gidiyordu. Yolda sızıp kalmış bir sarhoş gördü. Sarhoş şöyle söyleniyordu:
– İç iç!.. Kadehler, küpler dolusu iç. Zira Ramazan geliyor. Nasıl olsa Ramazan’da içemezsin!
İmam bu sözleri duyunca şöyle düşündü:
– Şu sarhoş Ramazan’dan hayâ ediyor, kendi kendine Şaban günlerinde daha çok içmesini söylüyor. Ey hoca, şu sarhoş kadar da mı değilsin? O Şaban’ın bitmemesini bekliyor. Sen de ömür geçmeden marifet şarabını iç. Hakk’a dön. Yemin ederim, nefsimi ıslah etmeden evime dönmeyeceğim!
İmam doğruca Mekke-i Mükerreme’ye gitti ve yedi sene orada kaldı. Kâmil insanlarla oturdu, evliya bir zat olarak geri döndü. Bu kemalâtı kimden örnek aldığını soranlara, “Bir sarhoştan aldım!” dedi.
Ömrümüz tezkere bekleyen asker gibi. Önünde sonunda vatana kavuşacağız. Ama bir farkla: Ya cennete ya da cehenneme... Her birimizin sayısız noksanları var. Mümin olarak, İslâm cemaatince “emin” bilinmedikçe iman-ı kâmil sahibi olamayız. Bizler mümin olarak Allah’ın emanetini yüklendik, Allah’ı bilmek üzere gönderildik. Allah’ı bilen kimsenin harama meyli olmamalıdır.
Mehmet Ildırar
Semerkand
