Allah rızası için bi sadaka !

http://www.nurmektebi.net/images/plg...1305563739.jpg

Sadaka taşlarından bugüne değişen ne Maazallah sadaka taşlarına bu devirde üç beş kuruş bıraktığımızı varsayalım, neler olur tahmin edebiliyor musunuz?Sadaka Arapça bir kelime olup, Allah rızası için, bir insanın ihtiyaç duyduğu para, mal, ilim, sevgi gibi maddi ve manevi zaruret unsurlarının fakirlere gizlice verilmesi fiilidir.
Gerek islam kültür ve medeniyetinde gerekse de Osmanlıda oldukça ciddi bir mevzu olan “sadaka” fiilinin şu günlerde hayatımızdan çıkmak üzere olduğunun kaç kişi farkında acaba?
Ne yazık ki bunun en büyük müsebbibi de bu kurumu suiistimal eden bir takım aç gözlü ve uyanık şahıslardır ve bu şahıslar iyi niyetli insanların iyilik yapma duygusunu aşındırmıştır bu bir gerçek lakin bu sadaka verme fiilimizi etkilememelidir. Zira sadaka vermek isteyen bir hayırsever gerçekten isterse şayet ihtiyaç sahibi olan nice fakiri ve mazlumu bulur diye düşünüyorum. Nitekim bu durumdan en çok zarar görenler de hakikaten yoksul ve ihtiyaç sahibi olan mazlum insanlardır.
Sadaka taşlarının Osmanlı kültür ve medeniyetinde çok önemli bir sosyal önemi vardı. Bir iki metre yüksekliğinde mermerden yapılmış bu üst kısımdan içi oyuk sadaka taşları bugün İstanbul’un bazı camilerinde hala varlıklarını devam ettirseler de bu soylu ve güzel adet ne yazık ki devam etmemektedir. İçi boş ve toprağa batmış halde unutulmuş bu taşlar mazideki yerlerine çekilip bu hazin sadakatsizliğimizi seyretmektedirler.
Osmanlılarda camii çıkışlarında bu taşlara para bırakan hayır sahipleri parayı alacak olan ihtiyaç sahiplerini bilmez görmezlerdi. Nitekim İslam dininde sadakanın gizli olanı makbuldür kabilince bu hayır işleri hep gizlice yapılırdı.
İhtiyacı olan fakir fukara ve garipler gece el ayak ortalıkta çekildikten sonra gelir, sadece ihtiyaçları kadar olan parayı alır, gerisine dokunmazlardı! Bazı batılı gezginler yazdıkları anılarda bu sadaka taşlarına bazan bir hafta boyunca hiç kimsenin gelmediklerinden bahsederler ki bu dikkate şayandır!
Yani maazallah bu sadaka taşlarına bu devirde bir saatliğine üç beş kuruş bıraktığımızı varsayıyorum da… herhalde sadaka taşının başında insanlar bir birilerini çiğ çiğ yerlerdi diye düşünüyorum.
Bugün özellikle ramazan aylarında sadaka niyetine yapılan yardımlar ne yazık ki şovdan öteye geçmiyor!
Dünün insanı ile bugünün insanı arasında dini, sosyal ve manevi anlamında ne değişti, ne oldu da sadaka verme geleneğimiz böyle övünme ve kendini gösterme şovlarına, reklam aracına dönüştü açıkçası söylemeye dilim pek varmıyor!
Bir kilo pirinç için, bir teneke yağ için insanların birbirlerini ezdiklerine zaman zaman televizyon ekranlarında tanık oluyoruz ki bu sadakadan çok yoksulu maddi ve manevi anlamda ezmek, küçük düşürmek ve utandırmaktan başka hiçbir işe yaramamaktadır!
Bu durum bazı psikologlara göre yoksul insanlarda verenlere karşı bir nefret psikolojisi de doğurmaktadır…
Fakir fukaraya zulmetmeden sadaka vermek lazımdır. Çünkü sadakanın gizli olanı makbuldür. Veren eli, alan el bilmeyecek, bilmemeli bu kesin.
İnsanın fıtratında cimrilik vardır!
Yani sadaka insan nefsine ağır gelen bir ibadettir. Nitekim Yüce Rabbimiz buyuruyor ki:
” Şeytan sizi fakirlikle korkutur ve size cimriliği telkin eder. Allah ise size katından bir mağfiret ve bir lütuf vaat eder. Allah her şeyi ihata eden ve her şeyi bilendir.
Allah hikmeti dilediğine verir. Kime hikmet verilirse, onu pek çok hayır verilmiş demektir. Ancak akıl sahipleri düşünüp ibret alırlar.” (Bakara, 268-269)
Peki, dinimiz, kültür ve medeniyetimiz bizlere sürekli vermeyi, iyilik yapmayı, gösterişten ve hırstan uzak durmayı emrederken sadaka vermeyi nasıl oldu da unutmaya ve hatta verenleri de vermeme yönünde uyarmaya başladık?
Toplumda sadaka verme kültürünün zayıfladığını, verilen sadakaların da reklam ve gösteriş için bir vasıta kılındığını dolayısıyla yoksul insanlara bu anlamda zulmederek iyilik yapıldığını belirtmek lazım. Gerçi bu yardımların çoğu asıl ihtiyaç sahiplerine ulaşıyor mu bu da yoruma açık bir husus!
Esasında sadaka Allah’a olan teslimiyetin, bağlılığın, bir ifadesidir. Allah’ın verdiklerini çoğaltmaktır, paylaşmaktır, sahip çıkmaktır. Sadaka nefiste sanki azaltıyormuş gibi görünse de esasında devamlı çoğaltır, bereketlendirir. Peygamber Efendimiz(s.a.v): “ Bir Müslüman, bir ağaç diker, ondan bir insan, bir hayvan, ve bir kuş yerse, muhakkak kendisi için kıyamete kadar sadaka olur” der bir Hadis-i Şerifinde.
Bir de sadaka mutlaka en çok sevdiğimiz mallarımızdan verilmelidir. Bıktığımız, kullanmadığımız, atmayı düşündüğümüz eski, kullanılmayan, geçmiş, bayatlamış hiçbir şeyi sadaka olarak vermemeliyiz.
Oysa bugün genellikle verilen sadakalara baktığımızda bunun tam tersi bir durum görüyoruz. Giymediğimiz, yemediğimiz, kullanmadığımız, eskittiğimiz, yıprattığımız şeyleri sadaka olarak veriyoruz ki bu ne kadar sadaka yerine geçiyor Allah bilir hiç şüphesiz.
Mesela Hz.Ömer en çok şeker alır dağıtırmış. Bunun yerine niçin para dağıtmadığını soranlara şöyle demiştir:
“ Ben şekeri çok severim. Bu yüzden sevdiğim şeyi sadaka vermek isterim!”
Tabii bir de sadakaları genç iken ve ihtiyaç sahibi iken vermemiz. Nitekim yaşlanıp da artık paraya çok da ihtiyaç duymadığımız demlerde sadakaları artırmamız çok da önemli değil aslında. Ünlü Arap düşünürü ve mutasavvıfı Ataullah İskenderi, Hikem-i Ataiyye adlı eserinde diyor ki:
“Ne ki nefsine ağır geliyor onu yap, kaldırdığın ağırlık miktarınca sana ferahlık verecektir!
Peki dinimizde sadaka vermek bizlere ne kazandırır?
Sadaka ibadettir.
Sadaka hem dini hem de sosyal bir sorumluluktur.
Peygamber Efendimiz buyuruyorlar ki:
“Kıyamet gününde insanlar arasında hüküm verilinceye kadar herkes sadakasının gölgesindedir”
“Dilenci cidden muhtaç halde ise onu kovan felah bulmaz!
“Suyun ateşi söndürdüğü gibi sadaka da günahları söndürür!
“Her iyilik bir sadakadır”
“Gizli olarak verilen sadaka Rabb’in gazabını söndürür”
Sadaka taşları bugün artık yok ama yoksulumuz hala çok.
Verelim, ancak yüreğimizle verelim!
Muhabbetle Efendim!

Meryem Aybike