Allah (cc) nasıl bir sevgi istiyor?

Allah sevgisi itaati gerektirir

Farklı sevgiler

Yıllar önceydi, bir komşumuzdan dinlemiştim. Yeni taşındığı sitede, onlara bir grup dadanmış; hanımlar arası oturma günlerinde nerede toplanırlarsa oraya geliyor ve kendilerine inanç telkininde bulunuyorlarmış.

Kendilerine Yehova Şahitleri denilen ve “yakında Mesih gelecek” diye, inançlarını aşılamaya çalışan bu grup, telkinlerini tesirli kılmak için muhataplarının akıllarına soru takmakla işe başlıyorlarmış. Mesela diyorlarmış ki; “Allah bizi seviyorsa neden bu kadar zor ameller emrediyor? Hem de bunları yapmadığınız takdirde sizi ceza ile tehdit ediyor?”

Böylece güya İslam dininin sevgiye değil korkuya dayanan bir din olduğunu düşündürmeye çalışıp arkasından da “sevgi dini” adı altında kendi inançlarını telkin etmeye başlıyorlarmış.

Bunları bize anlatan komşumuz, samimi bir Müslüman olarak bu sorulardaki art niyetten rahatsız oluyor ama nasıl bir cevap vermek gerektiğini bilemiyor; bizden bu hususta yardım istiyordu. Biz de dilimiz döndüğü kadar; “her sevginin bir adabı olduğunu, Allah ile kul arasındaki sevginin de bir adabı olması gerektiğini” açıklamaya çalışıyorduk.

Elbette insanın sevgi duygusu, sevdiği varlığa göre değişir. İnsan çocuğunu başka türlü sever, eşini başka türlü sever, annesini, babasını başka türlü sever. Daha açık söylemek gerekirse sevgilerin bazısı merhametli, bazısı şehvetli, bazısı hürmetlidir. Hepsinin ötesinde Allah sevgisi de elbette itaatli, teslimiyetli, takvalı, havf ve haşyetlidir. Olması da gerekir.

Kişi eşini, dostunu başka türlü sever, hocasını daha başka türlü sever. Hele yol gösterici bir rehberi varsa onun sevgisi daha başkadır. İnsanın kendisine, eşine dostuna karşı sevgisiyle, hocasına karşı sevgisi bile farklı oluyorsa bizi yoktan Yaratan, her an türlü türlü nimet veren ve en önemlisi bize hidayet veren Rabbimizin sevgisi farklı olmaz mı? Demek ki her sevginin bir adabı vardır. Sevenle sevilen arasındaki derece farkına uygun olarak, sevginin ifade tarzı değişir.

Hem, sevgiler farklı olduğu gibi sevginin tezahürleri de farklı farklıdır. Mesela bir vatandaş, devletine karşı olan sevgisini nasıl gösterir? Elbette devletin koyduğu kurallara uyarak; vergisini ödeyerek, ona karşı vazifelerini yaparak, onu temsil eden bayrak gibi alametlere karşı saygılı olarak, onun şanını yücelterek gösterir, öyle değil mi? Eğer bu vatandaşlık vazifelerini yapmazsa, onun otoritesine saygısızlıkta bulunursa devletin de cezai müeyyide tatbik etme hakkı doğar. Kimse de buna itiraz edemez.

Sonuçta insanların bir kısım değerler ve faydalar için meydana getirdikleri hükmi bir şahsiyet olan devletin bile bir şanı varsa bütün fanilerin varlıklarını borçlu oldukları ‘Vacib ul Vücud’ olan Allah’ımızın, üstümüzde hiçbir hakkı olmayacak mı?..

Yabancılaştığımız İslami kavramlar

Hem, onun emir ve hükümlerinin, nihayetinde yine bizim faydamız ve terbiyemiz için olduğu aşikâr iken, neden onun emirlerine itaat etmeyelim? İşin doğrusu Cenabı Hakkın bizi terbiye ve tezkiye etmek istemesi bile, bir muhabbet ve sevgi tezahürü değil midir?

Biz insanlar, kimi terbiye etmek isteriz? Sevdiklerimizi, öyle değil mi? Mesela kendi evladımızı terbiye ederiz, kendi talebemizi terbiye ederiz, kendi memleketimizin gençlerini, çocuklarını eğitiriz. Çünkü onları severiz, onların iyiliğini isteriz. Bu yüzden onları olgunlaştırmak ve yüksek derecelere ulaştırmak için çaba gösteririz.
Rabbimizin de insanoğluna olan terbiyesi onun sevgisinden ayrı bir şey midir? Onun terbiye ve tezkiye etmek istemesindeki muhabbet tezahürünü görmek, hissetmek o kadar zor mu?

Ne yazık ki günümüzde insanlar, terbiyenin bir sevgi tezahürü olduğunu anlayamaz hale geldi. Çünkü insanların aklına “koşulsuz sevgi”, “hoşgörü” “kabullenme, yargılamama” gibi muhtevası meçhul sloganlar sokuşturuldu. Bu gibi, uzaktan kulağa hoş gelen sözler, zihinlerde öyle patlamalar yaptı ki, evvelden mevcut olan bütün mana bağlarını kopardı attı.

Artık kendi medeniyetinin iyi-kötü, doğru-yanlış nedir öğreten, edep, erkân, ‘mekarimi ahlak’ kazandıran terbiyesi kötü oldu. Terbiye vermenin sevgiyle alakası koparılıp atıldı. Hatta sevgi, terbiyenin zıddıymış gibi kavram zıtlığı üretildi.

Bu tür ‘sahte’ bir sevgiyle Allahu Teâlâ’ya yönelmek isteyenler, düşünmelidirler ki “Acaba Rabbimiz böyle bir sevgi anlayışından memnun ve razı mıdır? Yoksa biz, kendi nefsanî arzularımıza göre bir sevgiyle mi O’nun huzuruna çıkmaya cüret ediyoruz?”

Kuru ‘sevgi’ edebiyatı yetmez

Zamanımıza gelinceye kadar, bu çeşit inançlar ve onların akıl karıştırıcı sözleri, iddiaları iyice çeşitlendi, çoğaldı. Hatta tasavvufun sevilen simaları bile yeni moda itikatlara alet edilmeye çalışıldı. Mesela Mevlana gibi, Şemsi Tebrizi gibi; tahsillerine İslami ilimleri öğrenerek başlamış, muttaki bir hayat yaşamış sufilerin adlarını bile bu türedi inançlara dayanak yapmak isteyenler oldu, oluyor.

Bu kesimler, Allah’ın emirlerini ve hükümlerini olduğu gibi kabul etmek istemiyorlar. Bunun yerine, kendilerince bir ‘Allah sevgisi’ anlayışı geliştirmeye çalışıyorlar. Bu kesimlerle konuştuğunuz zaman, görüyorsunuz ki akıllarında sevgi ile terbiyeyi karşı karşıya koyuyorlar. Sanki Allah’ın kullarını tezkiye ve terbiye etmek üzere emir buyurması, sevgiye aykırı imiş gibi…

Hâlbuki biz, Peygamberimizin hayatına ve sıfatlarına baktığımız zaman tam tersini görüyoruz. Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi vesellem, Mevlamızın en sevdiği insan idi.

Peygamber Efendimiz son nefesinde, ölüm acısıyla kıvranırken bile “Refik i Âla” diyerek Mevlasına olan muhabbetini ifade ediyordu. Mevlamız da; “ömrüne andolsun ki” diye yemin ettiği ve “kâb ı kavseyn” mertebesinin sahibi olduğunu haber verdiği peygamberine “Habibim” diyordu.

Allah, Rasulullahı niçin sevdi?

Peki, Peygamberimizin bu sevgiye ve iltifata mazhar olmasının sırrı neydi? Ayeti kerimeye kulak verdiğimiz zaman, Efendimizin büyüklüğünün sırrının onun ahlakından kaynaklandığını öğreniyoruz.
“Hiç şüphesiz senin için bitmez tükenmez bir mükâfat vardır. Ve hiç şüphesiz sen, pek büyük bir ahlâk üzeresin.” (Kalem, 3-4)

Efendimizin ahlakına gelince, onun da kaynağını bizzat peygamberimizden öğreniyoruz. Efendimiz buyuruyor ki: “Beni Rabbim terbiye etti, ne güzel terbiye etti.” Demek ki peygamberimiz, Rabbinin terbiyesi altında, O’nun istediği kıvama ulaşmıştı. Öyleyse Efendimiz, hem Allah’ın en sevgilisi idi hem de bu sevgiye onun terbiyesi altında, en mükemmel ahlaka erişmesi ile vasıl olmuştu. İşte, sevgiyle terbiye arasındaki kuvvetli irtibatın en büyük delili!

Belki bazı kişiler şöyle düşünebilir, “peygamberimiz seçkin bir kişiydi. Onun ahlakının çok yüce olması bu yüzdendir.”

Elbette Peygamberimizin, bu büyük vazifeyi ifaya uygun olacak şekilde doğuştan gelen bir üstün yaratılışı vardır. Ancak meselenin bizi ilgilendiren kısmına bakacak olursak, onun kendisine nazil olan hükümlere ilk iman ve ittiba eden kul olduğunu da görürüz.

Devrinin idarecilerine gönderdiği mektuplara başlarken, daima kendisinden “Allah’ın kulu ve resulü,” diye bahseden Efendimiz, gerçekten de hayatının her anını kulluk edebi ile yaşadı. Allah celle celaluhu ona ne emrettiyse ne kadar zor ve tehlikeli görünse bile, itirazsız yerine getirdi.

Güzel ahlakı da yine Mevlamızın emir ve hükümleri doğrultusunda hareket etmesinden ibaretti. Hz. Aişe radıyallahu anhaya, peygamberimizin ahlakı sorulduğunda o, “Siz kuran okumuyor musunuz? Onun ahlakı Kur’an’dı” diye, cevap vermişti.

Gerçekten de Efendimizin güzel ahlakı hep Mevlamızın emrettiği şekilde hareket etmesi sebebiyleydi. O ayetlerdeki, “Rabbinin yoluna, hikmetle, güzel öğütle çağır ve onlarla en güzel şekilde mücadele et.” (Nahl: 125) “Sen yine de affa sarıl, iyiliği emret ve cahillerden yüz çevir.” (Araf, 7)

“Sabah akşam, O'nun rızasını isteyerek, Rablerine dua edenlerle birlikte sabret.” (Kehf, 28) “Müminler için şefkat kanatlarını ger”(Hicr, 88) gibi nasihatler, Efendimizin ahlakının ana hatlarını çiziyor.

Hem Peygamber Efendimiz, sallallahu aleyhi vesellem, bu yüksek ahlakı hayata geçirebilmek için gereken ruh gücünü; yani irade, sabır, teenni, tevekkül ve teslimiyeti de yine Rabbinin emirlerine itaat ile yani ona çok ibadet ederek, onu çok zikrederek, gece ibadetlerine devam ederek kazandı.

Öyleyse diyebiliriz ki, Peygamber efendimiz, Âlemlerin Rabbinin “Habibim” hitabına ve bunca övgüsüne mazhar olmasının sırrı, onun kulluğuna teslim olup terbiyesini en güzel şekilde kabul etmesidir. Rabbi onu sevdikçe terbiye etmiş, terbiyeye teslim olup mekarimi ahlaka yüceldikçe sevmiştir.

Zaten Mevlamız, sevdiklerini tezkiye etmek ve en güzel kıvama erdirmek ister. Nitekim ayeti kerimede Rabbimiz, peygamberin ehli beytine de:
“Ey Peygamberin ev halkı! Allah, sadece sizden kusurları gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor.” Buyurmuştur. (Ahzab; 33)

Allah, sevdiklerini terbiye eder

Demek ki Mevlamız, en sevdiklerini en fazla tezkiye ve terbiye etmek istemektedir. Bunu da Peygamber Efendimizin örnekliği üzerinden yapmak istemektedir. Ayeti kerime de Resulüne şöyle buyurur: “Ey Rasulüm de ki; “Eğer siz Allah’ı seviyorsanız, hemen bana uyun ki, Allah da sizleri sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Zira Allah çok bağışlayıcı, çok merhamet edicidir.” (Al-i İmran, 31)

Demek ki Allah’ı sevmenin tezahürü, onun sevdiği biri olmaya can atmak, onun sevgisini kazanmak için en sevdiğine benzemeye çalışmaktan ibarettir. Mevlamızın sevgi namına yapılacak başka türlü hareketlere değer vermediği malumdur. “Kim İslam’dan başka bir din ararsa asla ondan kabul edilmez.” (Ali-İmran, 85)

Bu ayetten net bir şekilde anlayabileceğimiz gibi, Allah’a karşı sevgi tezahürü olarak, Peygamber Efendimizin gösterdiği yoldan başka bir yol edinmenin hiçbir geçerliliği yoktur.

Hem, hiç kimsenin inkâr edemeyeceği apaçık bir gerçek vardır; “geçmiş milletlerden Allah sevgisi adı altında Allah’a itaati terk etmiş hiçbir millet yoktur ki, kalpleri dine karşı tamamen soğumuş ve kopmuş olmasın…

Mesela Hıristiyanlar, “varsın herkes Hıristiyan olsun da, namaz kılmasalar da olur, günah işleseler de olur. Biz onlara ‘Hz. İsa sizi kurtaracak’ diye teselli veririz.” Dediler. Ama sonuç ne oldu? Bu gün ateizm en çok Hıristiyanlar arasında yaygın…

Hayatlarına bir mana, bir gaye arayan, hakikate susamış ruhlar ise onlara hiçbir kural koymayan, vazife buyurmayan Hıristiyanlığı bırakıp başka dinler arıyorlar. Demek ki insanın Allah sevgisini tatmak ve tatmin olmak için Rabbine karşı itaat ve teslimiyetin ifadesi olan hüküm ve vazifelere ihtiyacı vardır.

Bir başka deyişle, ibadetlere ve hükümlere, Allah’ın hiç ihtiyacı olmamakla beraber bizim onlara ihtiyacımız vardır.

İtaatsiz bir sevgi, kudret ve azamet sahibi, “âlemlerin Rabbi” olan Allah’a ulaştıramaz bizi.

HATİCE KÜBRA ERGİN
GÜLİSTAN DERGİSİ