-
El-Vâhid (c.c)
EL-VÂHİD (C.C.)
“Tek, zâtında ve sıfatlarında ortağı ve benzeri olmayan.”
Her şeyi “Kün = Ol!” emriyle yaratan, her şeye hükmünü yürüten, rahmetiyle göğüslerde sütten pınarlar çağlatan Yüce Allah zâtında birdir.
Sıfatlarında birdir.
Hiçbir sıfatının benzeri başkasında yoktur.
O'nun hayata mazhar kıldığı ve ayakta tuttuğu bir mahlûk elbet O'na denk olamaz.
Yerler, gökler, ırmaklar, denizler, güneşler, aylar ve yıldızlar O'nun emr ü fermanına râm olmuşlardır.
O'nun sonsuz kudretine karşı nasıl bir güç mevcut değilse, sıfatlarında da O'nun dengi benzeri yoktur. Şu kadar var ki, insanlarda O'nun sıfatlarının izleri ve nişaneleri açıkça görülür.
Ve Allahü Teâlâ buyuruyor:
“Sizin İlâhınız, (Zât ve sıfatında ortağı olmayan) tek bir Allah'tır.
O'ndan başka ilâh yoktur; Rahmân'dır = dünyada bütün mahlûkati esirgeyendir.
Kahîm'dir = âhirette yalnız mü'minlere rahmet edendir.” Bakara: 163.
“Ve ilâhüküm” Ey insanlar!
Hepinizin ibadet ve kulluğuna layık ve buna hakkı olan gerçek ilâhınız “İlâhün Vâhid” bir tek ilâhtır.”
“Vâhid” sıfatı ile muttasıf bir ilâhtır ki ilâhlıkta tekdir.
Hem sizden başkalarının da diğer bir ilâhı var sanmayınız. “Lâ ilahe illâ hû = O'ndan başka hak olan hiçbir ilâh yoktur.”
O'ndan başka ilâh tutunanların hiç biri ilâhlığa layık değildir.
Hepsi boş, hepsi bâtıldır.
O'ndan daha üstün veya O'na denk bir ilâh düşünülmesi imkansız olduğu gibi, O'ndan daha aşağı seviyede olmak şartıyla da O'nun ilâhlığına ortak olabilecek mabudlar, tanrılar yoktur, ilâhlığa ortak olmak mümkün değildir.
Gerçek ilâh ancak tek olan Allah'tır.
O'nun bütün yaratıklara başlangıç olan birçok isimleri ve sıfatları varsa da, yine zatından hakkıyla bahsetmek mümkün değildir.
Hakk'ın gerçek mahiyeti, her türlü bileşimden uzaktır.
O tek olan ferdi vasıflandırmak imkânsızdır.
Çünkü vasıf, vasıflanan ile sıfat arasında az çok bir başkalık gerektirir.
Başkalık olunca da ferdîlik kalmaz.
Bir de herhangi bir şeyden haber vermek, kendisinden haber verilen bir şey ile, haber verme şekli ister.
Bu ise ferdîliğe aykırıdır.
Bunun için bu isimlerin hepsi de Hakk'ın gerçek mahiyetinin, birliğinin aslına ermekten uzaktır. O'nun zâtına en son “Hû” (O) denebilir.
Bütün büyüklük ve şeref kaynağı, bütün çokluk yönlerinden uzak olan ve ancak “Hû” (O) diye ifade edilebilen tek zâttır.
O'nun zâtı, sıfat ile kemâle ermiş olmayıp, bilakis zâtının kemâli, sıfatlarının da kemâlini gerektirmiştir.
İşte “O” ifadesi, O rahmet ve şeref kaynağına, O birliğin yüce başlangıcına ulaştırır.
Bunun için “hüve” kelimesi bir zamir olduğu halde O'nun zâtına işaret eden en büyük ismi gibi olmuştur.
Tevhid denizine dalmış olan ve kalbini yalnız Allah'a bağlayan velîlere göre bu ismin önemi pek büyüktür.
Buna ism-i a'zam diyenler de vardır.
Bununla beraber ism-i a'zam Allah ism-i şerifidir, diyenler daha çoktur.
Çünkü, “Allah” ismi, zat ve bütün sıfatların toplamına delâlet etmesi itibariyle daha geniş kapsamlıdır. “Hüve” ise tevhid makamında a'zamdır:
“O, ey O! Ey O'ndan başka O olmayan Zât-ı Kibriya” tabiri rivayet edilegelen tevhid zikirlerindendir.” Hak Dini Kuran Dili, 1/466.
Hâlik-ı Zîşan Hazretleri Vâhid sıfatiyle muttasıf bir ilâhtır.
Ondan başka hak olarak hiçbir ilâh mevcut değildir.
Ne var ki, bazı kafası olup aklı olmayan insanlar fanilere kendi aralarında ilâhlık payesi verirler.
Zâlimlere alkış tutarlar.
Bizi “Sen ihya ettin!” derler.
Fakat bir zaman sonra tapındıkları o adamlar ecel eliyle hesap diyarına sürüklenir.
Geride kalan akılsızlar, bu kere bir başka tağutun eteğine sarılırlar.
Hâsılı, zaman mekân boyunca putçuluk devam eder gider.
İşte bunun içindir ki günde beş defa minarelerde “Allâhü Ekber, Allâhü Ekber! Allah en büyüktür, Allah en büyüktür!” nidası çağlamakta ve O'ndan başka Hak ilâh olmadığı âleme ilân edilmektedir.
Kulaklarına kurşun sıkılmış gibi bu sesi duymak istemeyenlere kim ne yapabilir?
Herkes yarın ektiğini biçecektir.
Ve kâfir olanlar: “Keşke toprak olsaydık” diyeceklerdir.
Âlemde tevhid denizine yelken açan nice âşıklar vardır.
Yüce Allah'ın velî kullarından Sırrî Sakatı (k.s.), bir gün dağlara çıktı.
Orada tenhalara çekilmiş bir adam gördü.
Yanına varıp selâm verdi ve sordu:
“Kimsin, nice bir kişisin?”
Dağları mekân tutmuş garip adam, başını bile kaldırmadan
inledi:
“Hû!..
“Ne işlersin?”
“Hû!”
“Ne yersin?”
“Hû!”
“Yârin, yoldaşın kimdir?”
“Hû!”
“Kiminle sohbet edersin?”
“Hû!”
“Ey kişi! Hû demekten muradın Allah mıdır?”
Gönül cihanı hikmet ve ma'rifet nuru ile pırıldayan ve yalnız Allah aşkını seçen adamcağız, Allahü Teâlâ'nın ismini duyuverince vecde geldi, yaman bir çığlık attı ve yere düştü.
Bir nefes sonra da ruhunu teslim ediverdi...
İşte Allah'ın böyle dostları da vardır.
Âlemde sevilmeye lâyık en mukaddes mahbube Allah'tır.
Ve O vâhiddir. Bir tek'dir.
Nihayetsiz olan mülkün seyyidi ve Allah'ın aziz Peygamberi bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyurmuşlardır:
“Tek, misli ve şeriki bulunmayan biricik İlâh.
Zâtında tek, zeval bulmayan, bakî ve dâim olan, ne bir zevce ne de evlât edinmeyen, hiçbir şey dengi olmayan (künhüne erişilmeyen) Allah'tan başka hiçbir ilâh bulunmadığına şehadet ederim.” et-Tac: 5/83.
Kim bu şehadeti on kere okursa kendisine kırk milyon sevap verilir.
Ve bunun karşılığında günahları yok edilir ve derecesi kat kat artırılır.
Neden bu kadar ecir vardır derseniz, cevabı şudur:
Çünkü bu tevhidin içinde Esmâü'l-Hüsnâ'dan isimler vardır.
Vâhid, Ehad, Samed, İlâh gibi...
Yâ Vâhidü Yâ Samed,
İhsanına yok aded! Mustafa Necati Bursalı, Esma-i Hüsna Şerhi, Erhan Yayınları: 239-243.
