Osmanlı devletinde ilkler

Kuruluş dönemi

• İlk Osmanlı padişahı Osman bey’dir
• Osmanlıların ilk başkenti söğüttür
• Osmanlılarla Bizans’ın yaptığı ilk savaş Koyunhisar savaşıdır
• Aşiretten beyliğe geçiş ilk defa Osman Bey döneminde olmuştur
• Osmanlılardan beylikten devlete geçiş ilk defa Orhan Bey zamanında gerçekleşti
• İlk Osmanlı müderrisi Kayserili Davuttur
• İlk Osmanlı veziri Alaaddin Paşa dır
• İlk Osmanlı kadısı Karamanlı Dursun Fakih’tir
• Osmanlılarda ilk vakıf Orhan Bey zamanında kurulmuştur
• İlk divan teşkilatı Orhan Bey zamanında kurulmuştur
• İlk düzenli orduyu Orhan Bey kurmuştur(yaya ve müsellem)
• İlk defa Orhan Bey zamanında donanmaya sahip olundu
• İlk Osmanlı medresesi Orhan Bey zamanında İznik’te kurulmuştur
• Osmanlılar Rumeli’ye ilk defa Orhan Bey in kardeşi Süleyman paşa ile geçmiştir
• İlk Osmanlı tersanesi Karamürsel de Orhan Bey tarafından kurulmuştur
• Rumeli’ye ilk geçiş Çimpe kalesinin alınmasıyla gerçekleşmiştir
• Osmanlıların Rumeli deki ilk üssü Çimpe kalesidir
• İlk Osmanlı parası Osman Bey tarafından bastırılmıştır
• Osmanlılara katılan ilk beylik Karesioğullarıdır
• Anadolu Türk birliğini sağlama faaliyetleri ilk defa Orhan Bey döneminde başlamıştır
• İlk denizcilik faaliyetleri Orhan Bey döneminde başlamıştır
• İlk Osmanlı donanması Karesioğullarından alınan donanmadır
• Bizans ile yapılan ilk büyük savaş Maltepe savaşıdır
• İlk gümüş para Orhan Bey döneminde basılmıştır
• Şehirlerde kurumsallaşma ilk defa Orhan Bey döneminde kadı subaşlarının atamasıyla olmuştur
• Ankara savaşından sonra Osmanlıya katılan ilk beylik saruhanoğullarıdır
• Topçu ocağı ilk defa 1. Murat tarafından kurulmuştur
• Top ilk defa 1. Kosova da kullanılıştır
• İlk eyalet 1. Murat döneminde oluşturuldu
• Karamanoğulları ilk defa 1. murat zamanında savaşılmıştır
• Osmanlılar Haçlılarla ilk defa Sırpsındığı’nda karşılaşmışlardır
• Osmanlılarda sultan unvanını kullanan ilk padişah 1. Murat tır
• Yeniçeri ocağı ilk defa 1. Murat zamanında kurulmuştur
• Acemioğlanlar ocağı ilk defa 1. Murat zamanında kurulmuştur
• Veziriazam, kazasker, defterdar, nişancı ilk defa 1. Murat zamanında divan üyesi olmuştur
• İlk veziriazam Çandarlı Halit Paşa dır.(1. Murat)
• Merkezi otoriteyi güçlendirmek amacıyla egemenlik anlayışında değişiklik ilk defa 1. Murat zamanında gerçekleşmiştir(ülke padişah ve oğullarınındır)
• Rumeli beylerbeyliği ilk defa 1. Murat devrinde kurulmuştur(ilk eyalet)
• Pencik sistemi ilk defa 1. Murat zamanında uygulanmıştır
• Sancak valiliğinden gelen ilk hükümdar 1. Murattır
• Orta Avrupa ticaret yolunu ilk defa ele geçirilmesi Çirmen savaşı ile olmuştur.
• Çeyiz yoluyla Osmanlı topraklarına katılan ilk beylik Germiyanoğlulları beyliğidir.
• Tımar sistemi ilk defa 1. Murat devrinde oluşturulmuştur.
• İlk mali teşkilat 1. Murat devrinde oluşturulmuştur.
• Osmanlı Devleti’nin ilk yenilgisi Ploşnik Savaşı’dır. (1388)
• Haçlılarla yapılan ilk büyük meydan savaşı 1. Kosova dır.
• İstanbul’u kuşatan ilk Osmanlı padişahı Yıldırım Beyazid dir.
• Osmanlı tarihinde Anadolu Türk Birliğini ilk defa Yıldırım Beyazid sağlamıştır.
• Orta Avrupa’nın kapıları Osmanlılara Niğbolu zaferi ile açılmıştır. (1396)
• İngiltere ve Fransa’nın katıldığı ilk haçlı savaşı Niğbolu Savaşıdır.
• Yıldırım Beyazid Niğbolu Savaşından sonra “Sultan-ı İklimi Rum” unvanını almıştır.
• Anadolu Türk birliğinin ilk defa bozulması Ankara Savaşı sonucunda olmuştur.
• Osmanlı’yı Balkanlarda yenmenin mümkün olmadığı Niğbolu Savaşıyla anlaşılmıştır.
• Ankara savaşından sonra Osmanlı Devleti’nin ilk hakimiyet alanında aldığı beylik Saruhanoğullarıdır.
• İlk büyük Tersane Yıldırım Beyazid döneminde yapılan Gelibolu tersanesidir.
• Osmanlı Devleti’ni tehdit eden ilk doğulu devlet Timurlardır.
• İstanbul’da yapılan ilk hisar 1. Beyazid’in yaptırdığı Anadolu hisarıdır.(Güzelcehisar)
• Dini ve sosyal içerikli ilk isyan Şeyh Bedrettin isyanıdır.
• Osmanlılarda taht kavgası ilk kez Fetret döneminde (1402-1413)
• Enderun mektebi ilk defa 2. Murat zamanında kurulmuştur.
• Devşirme sistemi ilk kez 2. Murat zamanında kurulmuştur.
• Yeniçeriler ilk defa 1444 yılında 2. Murat’ın tahtı terk etmesi üzerine isyan etmişlerdir. (Buçuk tepe isyanı)
• İki kez tahta çıkan ilk padişah 2. Murattır.
• Oğlu tarafından tahta geçirilen ilk padişah 2. Murattır.
• İlk defa doğu klasikleri Türkçe’ye 2. Murat zamanında çevrilmiştir.
• Osmanlılarla Haçlılar arasında ilk antlaşma Edirne-Segedin antlaşmasıdır.
• Osmanlı Devleti’nin batıda imzaladığı ilk antlaşma Edirne-Segedin antlaşmasıdır.
• Osmanlı Devleti’nde ilk defa sınır kavramından Edirne-Segedin anlaşmasında söz edilmiştir.(Tuna Nehri)
• İlk deniz savaşı Venediklerle Çelebi Mehmet zamanında yapılmıştır.
• Avrupalılar Türkleri balkanlardan atamayacaklarını ilk kez 2. Kosova’da anladılar.


2- Osmanlı Yükselme Dönemi


• Osmanlı devleti ilk defa tam merkeziyetçi devlet özelliğini Fatih döneminde kazanmıştır.
• Osmanlı Devleti’nin doğuda imzaladığı ilk antlaşma Amasya Anlaşması’dır. (1555-İran)
• Havan topu ilk kez İstanbul’un fethinde kullanılmıştır.
• Vezirler ilk defa Fatih zamanında kul sistemi ile seçilmeye başlandılar.
• Kubbealtı vezirleri ilk defa Fatih döneminde atanmıştır.
• Osmanlı Devleti’nin ilk yazılı kanunları Kanunname-i Ali Osman dır.
• Balkanların fethini tamamlayan ilk padişah Fatih Sultan Mehmet’tir.
• Fatih kanunnamesi Osmanlıların ilk yazılı kanunlarıdır.
• Osmanlı’nın ilk altın parasını Fatih bastırmıştır.
• İlk kapitülasyonlar Fatih tararından Venediklilere verilmiştir.
• Sadrazamlar ilk defa Fatih zamanında divana başkanlık etmeye başladılar.
• İpek yolu Fatih’in Kırım’ı fethetmesiyle ilk defa Osmanlı denetimine geçmiştir.
• İlk defa klasik Türk- Osmanlı mimari tarzı uygulanmıştır.
• Fatih döneminde Karadeniz ilk defa Türk Gölü haline gelmiştir.
• Dünyada yivli-setli topraklar ilk defa 2. Beyazid zamanında yapılmıştır.
• Yeniçerilerin ilk isyanı 2. Murat döneminde Fatih’in ilk hükümdarlığı sırasında meydana gelmiştir. (Buçuktepe isyanı)
• Cülus bahşişi ilk defa Fatih Sultan Mehmet zamanında verilmiştir.
• İlk uluslar arası üniversite Fatih Sultan Mehmet devrinde yapılan Sahn-ı Seman medresesidir.
• Fatih döneminde ilk defa üniversite yabancı bilim adamlarından yararlanmıştır.
• Surları yıkabilecek çapta ilk büyük toplar (şahi) Fatih devrinde dökülmüştür.
• İlk defa Fatih devrinde gemiler karadan denize indirilmiştir.
• Osmanlı Devleti, imparatorluk özelliğini Fatih devrinde Bizans’ın yıkılmasıyla kazanmıştır.
• İlk defa Anadolu ve Rumeli toprak bütünlüğü İstanbul’un fethiyle sağlanmıştır.
• Boğazlar ilk defa Fatih devrinde Osmanlı egemenliğine girmiştir.
• Ortodoks Patrikhanesi ilk defa Fatih devrinde himaye altına alınmıştır.
• Avrupa’ya ilk defa denizden sefer yapan padişah Fatih’tir. (Otranto)
• İlk defa Memlüklerle ilişkilerin bozulması Fatih devrinde olmuştur.
• Topların kullanıldığı ilk meydan savaşı Otluk beli savaşıdır
• Osmanlı- Safevi ilişkileri ilk defa 2. Beyazıt döneminde başlamıştır(sokulu isyanı)
• Kırım ile kara bağlantısı Boğdan seferiyle 2. Beyazıt döneminde başlamıştır
• Anadolu Şii kışkırtması sonucu çıkan ilk isyan 2. Beyazıt döneminde çıkan Şahkulu isyanıdır
• Bir iç meselenin ilk defa uluslar arası mesele haline gelmesi 2. Beyazıt döneminde yaşanan şehzade cem olayıdır
• Avrupalıların Osmanlı iç işlerine karışması ilk defa şehzade Cem olayıdır
• Oğlu tarafından tahtan indirilen ilk Osmanlı padişahı 2. Beyazıt’tır
• Celali isyanları ilk defa Yavuz Sultan Selim zamanında ortaya çıkmıştır
• Osmanlıların İran’la yaptıkları ilk büyük savaş çaldıran savaşıdır
• Osmanlıların kuzey Afrika hakimiyeti ilk kez Mısırın fethi ile başlamıştır
• Batıya sefer düzenlemeyen ilk padişah yavuz sultan selimdir
• Yavuz’un mısır’ı fethiyle baharat yolu ilk kez Osmanlıların eline geçmiştir
• Kutsal toprakları ele geçiren ilk padişah yavuz sultan Selimdir
• Osmanlı-Cezayir ilişkileri ilk olarak Yavuz döneminde başlamıştır.
• Güney Doğu Anadolu ilk defa Yavuz döneminde Osmanlı hakimiyetine girmiştir. (Turnadağ Savaşı)
• Orta Avrupa’nın kapılarının açıldığı ilk sefer Belgrat’ın fethidir.
• İlk defa Orta Avrupa hakimiyeti Kanuni döneminde Mohaç Savaşı ile başlamıştır.
• Akdeniz’de fethedilen ilk ada Rodos’tur.
• Kanuni’nin Rumeli ye yaptığı ilk sefer Belgrat Seferidir. (1521)
• Viyana ilk defa Kanuni tarafından kuşatılmıştır.
• Türkler Akdeniz’de üstünlüğünü ilk defa Preveze deniz savaşıyla sağlamıştır.
• Kanuni döneminde Akdeniz ilk defa Türk gölü haline gelmiştir.
• Kanuni döneminde Ege ilk defa Türk gölü haline gelmiştir.
• Şeyhülislam ilk defa Kanuni zamanında divan üyesi olmuştur.
• Kaptan-ı Derya ve Reisülküttab ilk defa Kanuni zamanında divan üyesi olmuştur.
• Osmanlılarla İran arasında imzalanan ilk anlaşma Anlaşmasıdır. (1555)
• Osmanlı Devleti’nin sınırları ilk defa Kanuni döneminde Basra körfezine ulaşmıştır.
• Hindistan’a sefer düzenleyen ilk Osmanlı padişahı Kanuni’dir.
• İlk Kaptan-ı Derya Barbaros Hayreddin Paşa’dır.
• Portekizlilerle ilk defa Kanuni döneminde deniz savaşı yapılmıştır.
• Orta Asya Türk devletleri ilk deniz yolu bağlantısını kurma projesini ilk başlatan devlet adamı Sokullu’dur.
• Süveyş kanalını açmak isteyen ilk devlet adamı Sokullu’dur.
• Ordunun başında sefere çıkmayan ilk padişah 2. Selim’dir.
• İstanbul’da doğan ve ölen ilk padişah 2. Selim’dir.
• Osmanlı tarihinde Kanun-i Kadim (Yeniçeri ocağına asker alma kanunu) ilk defa 2. Murat zamanında bozulmuştur.
• İlk Osmanlı donanması İnebahtı’da (1571) 2. donanma Çeşme’de (1770) 3. donanma Navarin (1827) 4. donanma Sinop’ta (1853) yakılmıştır.
• Denizlerde ilk büyük yenilgi İnebahtı yenilgisidir.



3- Osmanlı Duraklama Dönemi


• Osmanlı Devleti’nin doğuda en geniş sınırlara ulaştığı antlaşma Ferhat Paşa antlaşmasıdır. (1590-İran)
• Şehzadelerin sancağa gönderilmesi uygulaması ilk defa 1. Ahmet zamanında
• Kafes usulü ilk defa 1. Ahmet zamanında uygulanmaya başlanmıştır.
• Divan örgütü ilk defa 2. Mahmut tarafından kaldırılıp yerlerine bakanlıklar kurulmuştur.
• Osmanlı Devleti’nin batıda en geniş sınırlara ulaştığı anlaşma Bucaş anlaşmasıdır. (1672-Lehistan)
• Osmanlı Avrupa karşısındaki üstünlüğünü Zitvatoruk savaşı (1606) ile kaybetmiştir.
• Yeniçeri ocağının bozulmaya başladığının fark edildiği ilk savaş Hotin savaşıdır.
• Yeniçeri ocağını kaldırmaya çalışan ilk padişah Genç Osman’dır.
• Şeyhülislam’ın yetkilerini ilk kısıtlayan Osmanlı padişahı 2. Osman’dır.
• Başkenti İstanbul’dan Anadolu’ya taşımayı düşünen padişah 2. Osman dır
• Sosyal alanda ıslahat yapan ilk Osmanlı padişahı 2. Osman’dır(saray dışından evlenerek)
• Devletin kötüye gidiş nedenlerini araştırarak ilk defa rapor hazırlayan Koçi Beydir
• İsyan sonucu öldürülen ilk padişah 2. Osman (genç Osman) dır
• İlk Osmanlı bütçesi tarhuncu Ahmet paşa tarafından hazırlanmıştır
• Asayişi sağlamak amacıyla ilk defa sokağa çıkma yasağı çıkaran padişah 4. murattır
• Osmanlı devletinin ilk defa uzun bir kuşatma ardından fethettiği yer Girit’tir
• Osmanlı denizciliği Girit’in fethinden sonra Avrupa karşısında üstünlüğünü kaybetmeye başlamıştır
• Osmanlı devletinin Avrupa karşısında taarruz gücünü kaybettiği ilk savaş 2. viyana kuşatmasıdır.
• Günümüzdeki Türk-İran sınırı ilk kez Kasr-ı Şirin anlaşması (1639) ile çizilmiştir.
• Çeşitli şartlar öne sürerek Sadrazam olan ilk kişi Köprülü Mehmet Paşa’dır.
• İlk Osmanlı-Rus ittifakı İstanbul anlaşmasıdır. (1724)
• Osmanlı devletinin Ruslarla imzaladığı ilk anlaşma Bahçesaray anlaşmasıdır. (1638)
• Osmanlı devleti ilk defa Karlofça (1699) ve İstanbul anlaşması (1700) ile toprak kaybetmiştir.
• Ordunun başında sefere çıkan son padişah 2. Mustafa’dır.
• Osmanlıların kaybettiği ilk beylik Erdel Beyliğidir.
• Osmanlı topraklarının paylaşıldığı ilk uluslar arası anlaşma Karlofça anlaşmasıdır.



4- Osmanlı Gerileme Dönemi

• Osmanlı devleti ilk defa Pasarofça anlaşması (1718) ile Avrupa’dan geri kaldığını kabul etmiştir.
• Avrupa örnek alınarak yapılan ıslahatlar ilk defa Lale Devrinde yapılmışlardır.
• Mimaride ilk kez Avrupa tarzında eserler Lale devrinde inşa edilmiştir.
• İlk kültürel ıslahatlar 3. Ahmet döneminde yapılmıştır.
• Avrupa’ya ilk defa Lale devrinde elçiler gönderilmiştir.
• İlk Osmanlı matbaası İbrahim Müteferrika tarafından kurulmuştur. (1727) (ilk teknik yenilik)
• Matbaada basılan ilk eser Vankulu adlı lügattir.
• İlk defa 18. yy da Avrupa’dan askeri uzmanlar getirilmiştir.
• İlk resmi devlet matbaası 3. Selim döneminde kurulmuştur.
• İlk kağıt ve kumaş fabrikası Lale Devri’nde inşa edilmiştir.
• İtfaiye örgütü (tulumbacılar) ilk defa Lale Devri’nde kurulmuştur.
• İlk çiçek aşısı lale devrinde yapılmıştır
• İlk geçici elçilikler lale devrinde kurulmuştur
• Avrupai tarzda ilk askeri ıslahatlar 1. Mahmut döneminde yapılmıştır
• İlk mühendis okulu 1. Mahmut döneminde kara mühendis hanesi adında kuruldu(1731)Avrupa tarzında açılan ilk okuldur
• İkinci mühendis okulu 3. Mustafa tarafından deniz mühendis hanesi adıyla kurulmuştur(1773)
• Kapitülasyonlar ilk defa 1. Mahmut tarafından sürekli hale getirilmiştir. (1740)
• 3. Mustafa döneminde ilk iç borçlanma başlamıştır.
• İlk defa halkı Türk ve Müslüman olan toprak Küçük kaynarca anlaşması ile kaybedilmiştir. (Kırım)
• Halifelik kurumunun siyasi bir antlaşmada ilk defa kullanılması Küçük kaynarca Antlaşmasında oluşmuştur.(Son olarak Uşi Antlaşmasında olmuştur.)
• Rusya’nın Akdeniz’e (sıcak denizlere) açılma imkanı elde ettiği ilk antlaşma Küçük kaynarcadır.
• Sürat topçuları ocağı ilk defa II. Murat döneminde kurulmuştur.
• Ortodoksların kuruculuğu ilk kez Küçük Kaynarca ile Ruslara geçmiştir.
• I.Mahmut döneminde ilk kez Avrupalı birisinin (humbaracı Ahmet paşa )tecrübesinden faydalanarak ıslahat yapılmıştır.
• Ruslar Küçük Kaynarca ile ilk kez iç işlerimize karışmaya başladılar.
• Osmanlı Küçük Kaynarca ile ilk defa tazminat ödedi.
• Rusya ilk kapitülasyonlar küçük Kaynarca antlaşması ile ödemiştir.(1774)
• Ulu efe alım satım ilk defa I.Abdülhamit tarafından yasaklanmıştır.
• Avrupa orduları örnek alınarak hazırlanan ilk ordu Nizam-ı Cedit Ordusudur.
• Avrupa’da ilk daimi elçilikler III.Selim zamanında açılmıştır.
• Fransızca ilk defa III.Selim döneminde devletin resmi dili olarak ilan edilmiştir.
• ilk Fransız tercüme bürosu III. Selim tarafından kurulmuştur.
• Nizam-ı cedit orduları ilk zaferlerini Akkada Napolyon’a karşı kazanmışlardır.




5. Osmanlı Dağılma Dönemi

• Osmanlıda Fransız İhtilalinden etkilenerek çıkan ilk milliyetçilik isyanıdır.(1804)
• padişahın yetkileri ilk defa ayanlarla imzalanan Sened-i İttifakla sınırlandırılmıştır. (1808II.Mahmut)
• Osmanlı devleti ilk denge siyasetini Fransa’nın Mısırı işgali sırasında uyguladı .(1798)
• Ruyada ilk defa donanmasını Fransa’nın Mısırı işgali sırasında boğazlardan geçirmiştir.
• Azınlıklara ilk imtiyazlar Bükreş Antlaşması (1812)ile Sırplara verilmiştir.
• Osmanlılarda bağımsızlığını kazanan ilk azınlık Yunanlılardır.(Edirne Antlaşması 1829)
• boğazlar ilk defa Hünkar iskelesi (1843)antlaşması ile sorun olmuştur.
• Boğazlar ilk kez Londra Antlaşması (1841) uluslar arası bir statüye sahip olmuştur.
• Padişahın yanında ilk defa otorite olarak ayanlar kabul edilmiştir .
• İngilizlere ilk kapitülasyonlar III. Murat devrinde(1578) verildi. Balta Limanı Antlaşması (1838) ile yaygınlaşmıştır.
• Kapitülasyonların kaldırılması ilk defa Paris Antlaşmasında görülmüştür.
• İlk resmi gazete takvim-i Vekayi adıyla II.Mahmut tarafından çıkarıldı.(1831)
• nüfuz sayımı ilk defa 2.MAHMUD ZAMANINDA YAPILMIŞTIR .(1813-ASKERİ AMAÇLI)
• Tımar sistemi ilk defa II.Mahmut zamanında kaldırılmıştır.
Müsadere (mallara el koyma) usulü ilk kez II.Mahmut tarafından kaldırılmıştır.
• Polis örgütünün temelleri ilk defa II.Mahmut zamanında atılmıştır.
• Orta öğretim kurumları ilk defa II. Mahmut zamanında kurulmuştur.
• İlk öğretim ilk defa II. Mahmut zamanında zorunlu hale getirilmiştir
• İlk posta örgütü II. Mahmut zamanında kurulmuştur
• İltizam sistemi ilk defa ıslaha fermanı ile kaldırılmıştır
• ilk defa tercüme odası ve yabancı dil okulu II. Mahmut zamanında açılmıştır
• Devlet memuru yetiştiren okullar ilk defa II. Mahmut zamanında kurulmuştur
• Yurt dışında ilk defa II. Mahmut zamanında öğrenci gönderilmiştir
• kılık kıyafette ilk değişiklik II. Mahmut tarafından yapılmıştır
• padişah kendi üzerinde bir gücün varlığını ilk defa Tanzimat fermanı ile tanımıştır (1839)
• Osmanlılarda ilk kağıt para kaime adıyla Abdülmecit tarafından bastırılmıştır (1844)
• ilk demir yolu hattı Tanzimat döneminde yapılmıştır (1866)
• telgraf ilk defa Tanzimat döneminde kullanılmaya başlamıştır (1854)
• ilk telgraf okulu Tanzimat döneminde açılmıştır
• laik kanunlar ilk defa Tanzimat ile orta çıkmıştır
• ilk demir yolu hattı Tanzimat döneminde kurulmuştur (İzmir- aydın hattı)
• askerlik ilk defa ıslahat fermanı ile bir bedele bağlanmıştır (1856)
• Osmanlı toprak bütünlüğü ilk defa kırım savaşında (1854) sonra imzalanan Paris antlaşması (1856) ile Avrupalı devletlerin garantisi altına alınmıştır
• kız öğrenciler ilk kez Tanzimat döneminde okullara alınmıştır
• Osmanlı devleti ilk dış borcu kırım savaşı (1856) sırasında İngilizlerden almıştır (Abdülmecit dönemi)
• öğretmen okulları ve mülkiyet mektebi ilk defa Tanzimat döneminde açılmıştır.
• Osmanlı devleti ilk defa Paris antlaşması (1856)ile Avrupa devleti kabul etmiştir.
• İlk Osmanlı Anayasası Mithat Paşa bakanlığında bir komisyon tarafından hazırlanmış ve II.Abdülhamit tarafından ilan edilmiştir.(kanun-i esasi-1876)
• İlk defacize belirlenmesi işi Tanzimat döneminde patrikhaneye verilmiştir.
• Osmanlılılarda halk ilk defa I.Meşrutiyetle yönetime katılmıştır.
• Rejimi değiştirmeye yönelik ilk isyan hareketi 31 mart olayıdır.
• Osmanlılarda Mecelle hukuku ilk defa I. Meşrutiyet ile uygulanmaya başlanmıştır.
• Balkan Savaşları ilk defa Karadağ’ın Osmanlıya saldırmasıyla başlamıştır.
• Ermeni sorunu ilk defa Berlin Antlaşması ile siyasi olarak ortaya çıkmıştır.
• Türk tarihinde parti diktasıyla yönetim ilk defa İttihat Terakki ile olmuştur
• Milliyetçiliği ilk defa İttihat ve Terakki bir ideoloji olarak kabul etmiştir
• Divan örgütü kaldırılarak yerine bugünkü anlamda bakanlıklar ilk defa II. Mahmut zamanında kurulmuştur.
• İlk defa II. Mahmut zamanında Tımarlarına maaş bağlamıştır.
• Osmanlı ülkesinde anayasacılık faaliyetleri ilk defa Tanzimat Fermanı ile başlamıştır
• Hukuk ve idare alanında ilk ıslahatlar II.Mahmut dönemindedir.
• Kişisel haklar ilk defa Tanzimat Fermanı ile güvence altına alınmıştır.
• Kişisel hak ve özgürlükler ilk defa I.Meşrutiyette anayasasında (kanun-u Esasi) yer almış ve açıklanmıştır.
• Osmanlı halkı ilk defa I. Meşrutiyet seçme ve seçilme hakkını kullanmıştır.
• Türk tarihinde ilk defa siyasi partiler I. Meşrutiyet döneminde kuruldu.
• ilk kurulan siyasi parti ittihat ve terakki partisidir. Daha sonra Ahrar Fırkası ve Hürriyet ve itilaf partisi kurulmuştur.
• Avrupa tarzı ilk müzik okulu Mızıka-i Hümayun II. Mahmut devrinde kuruldu.
• Edirne Antlaşmasıyla Osmanlı ülkesinde milliyetçilik hareketleri ilk kez başarıya ulaşmış ve Yunanistan’dan bağımsız olmuştur .
• Fransa’nın Cezayir ele geçirmesiyle Osmanlılar K. Afrika'da ilk kez toprak kaybettiler.
• Osmanlı Devleti Boğazlar üzerindeki egemenlik hakları son kez Hünkar İskelesi Antlaşmasıyla kullanılmıştır.
• Her alanda en geniş anlamda ıslahatlar XIX.yüzyılda yapılmıştır.