İmam-ı Azam’dan nasihatler

Oğlum!
Sana ilk vasiyetim, takvaya riayet etmendir.
Vasiyetler arasında önce takvanın zikredilmesinin sebep ve hikmeti, tatların en üstünü olmasıdır. Takva ile temizlenip tatla süslenirsin.

Cenab-ı Hakk’ın “Allah katında en üstün olanınız, (O’nun yasaklarından) en çok korkanınızdır.” ayeti kerimesiyle, Resûl-i Zîşan’ın “Sen takvaya riayet et, muhakkak takva, bütün güzellikleri cami (toplayıcı) ve önemli bir ibadettir.” mealindeki hadis-i şerifi takvanın değerini göstermiş bulunmaktadır.
Takva, ahirette zararlı olan her türlü kötülükten sakınmaktır. “Ey iman edenler! Allah’tan gereği gibi korkunuz.” ayetinden anlaşılan gerçek takva da budur. Dikenli arazide yalınayak yürüyen kişinin sakındığı gibi, her çeşit günahtan sakınmak gereklidir. Küçük günahları küçümsememek gerekir. Zira görünen büyük dağlar, küçük taşların birikmesiyle bir araya gelmiştir.
Rivayete göre, bir adam Hz. Ali’ye (ra) gelerek; Sana sormak istediğim dört sualim var demiş:
- Vacip nedir? Vacipten evvel vacip nedir?
- Yakin nedir? Yakinden yakin nedir?
- Acayip nedir? Acayipten daha acayip nedir?
- Zor nedir? Zordan daha zor nedir? Hz. Ali (ra) cevaben:
- Tövbe etmek vaciptir, günahları terk ise ondan evvel vaciptir.
- Kıyamet yakındır, ölüm ondan daha yakındır.
- Dünya acayiptir, dünyayı sevmek ise ondan daha acayiptir.
- Kabir zordur, azıksız, amelsiz kabre girmek ondan daha zordur, buyurmuştur.
Oğlum!
Öğrenmek mecburiyetinde olduğun bir meseleyi bilmemeye devam ve ısrar etme. Muhtaç olduğun meseleyi öğrenmek maksadıyla alimlere müracaat ederek öğren.
İnsanlara karışmak bir şey ifade etmez, ancak sermayesi kîl u kâl (dedikodu) olan, hezeyan ve alay ifade eder. Sen insanlarla arkadaşlık yapma, meğer ki ilim öğrenmek veya bir fena durumu ıslah için ola.
Hiçbir şahısla fazla samimi olma, ancak din ve dünya işlerini yerine getirmekte samimi olup görüşebilirsin.
Adaleti önce kendi sözünde, işinde, nefsinde tatbik et, adaletli ol.
Hz. Ali (ra) şöyle buyurdu:
“Adalet güzeldir. Lakin emirlerde daha da güzeldir. Cömertlik güzeldir, lakin zenginlerde daha da güzeldir. Sabır güzeldir, fakirlerde daha da güzeldir. Haya güzeldir, kadınlarda daha da güzeldir.”
Ne bir Müslüman hakkında, ne de bir zimmi Hıristiyan veya Yahudi hakkında, sözünle veya işinle düşmanca muamele etme.
Cenab-ı Hakk’ın sana vermiş olduğu rızka, yaptığı taksimata rıza göster. Sana ayırdığı mal olsun, makam ve mansıp olsun hakkına razı ol.
Darb-ı meselde vârid olmuştur ki: “İnsanların hayırlısı kanaatkâr olanıdır. Fakirliğin en fenası, zenginlere yaltaklık (müdahane) etmektir.”
Elinin altında mevcut olan rızkı, istikbalindeki durumunu nazarı itibara olarak tedbirli harca. Ta ki insanlardan müstağni olasın.
Hiç kimseye muhtaç olmamak ve bu şekilde davranmak, israf etmemekle mümkün olur. Ne israf, ne cimrilik, her ikisi de beğenilmez. İnsanların tepeden hakaretamiz şekildeki bakışlarını üzerine çekme