İşin inceliği ve esprisi şuradadır:
Orda öle yazıyor diye biz öyle yaşamıyoruz, biz böyle yaşayacağımız için orada öle yazılmış, yani bir tiyatro piyesini canlandırmıyoruz.
Bunu şöyle açıklamaya çalışalım:
Bir mühendis yaptığı arabanın sınırlarını bilir değil mi? Mesela ne kadar hız yapabileceğini, kaç derecelik açıyla dönebileceğini, ne kadar yolda ne kadar benzin tüketeceğini… Bunları o arabayı yapan mühendis bilir. Peki bir insan bile yaptığı makinenin neler yapabileceğini bilirken bizleri yaratan Allah bizim neler yapacağımızı bilmez mi? Elbette bilir, bilmekle kalmamıştır bir de bizi daha yaratmadan evvel bizim neler yapacağımızı yazmıştır, bunlar bizim kader kitabımızda saklıdır.
Kadere inanmak demek, Allah’ın daha bizi yaratmadan evvel bizim hayatta neler yapacağımızı nasıl yaşayacağımızı bilmesine ve bunları daha olmadan evvel yazmış olmasına inanmaktır, bunu da şöyle örnekleyelim:
Takvimlerde mesela 3 yıl sonra güneşin şu şu günde şu saatte tutulacağı yazar, şimdi sorarım size takvimde yazdığı için mi güneş tutuluyor yoksa güneş tutulacağı için mi takvime öyle yazmışlar?
Elbette daha evvelden hesaplamışlar güneşin tutulacağını bilmişler ve daha o olay olmadan evvel yazmışlar. İşte bizim kader kitaplarımızda bu şekilde yazılmıştır. Allah bizim neler yapacağımızı daha bizi yaratmadan evvel bilmektedir ve yazmıştır, biz de buna inanırız yani Allah ın bizi yaratmadan evvel bizim amellerimizi bildiğine inanırız. Bu, Allah ın ne denli sonsuz kudreti ve ilmi olduğunu gösterir.
Sorumluluk bahsine tekrar dönecek olursak kişi isterse günaha girer isterse girmez tamamen özgürdür.
Camdan aşağı atlamak yada atlamamak tamamen benim elimde ama Allah beni uyarmış, ey kulum intihar etme demiş. Ben buna rağmen edersem suçlusu tabi ki benimdir. Şimdi gidip zina edip bu benim kaderimde varmış diyemezsiniz çünkü zina etmek işi cüzi iradeyle ilgilidir o fiili yapıp yapmamak konusunda özgürüz ondan dolayı da sorumluluğu bize aittir. Allah ın bu fiilimizi çok öncelerden biliyor olması hiçbir şeyi değiştirmez, yine fiili isteyen ve yapan biziz, Allah ın bunu çok önceden biliyor olması, ne denli kudretli olduğunu gösterir.
Bilal Fındıkçı
