Evliliğe Adım Atarken
Evlilik Allah’in emri ve takdiridir. Bu kuruma adim atmak fitratin da geregidir. Fakat sizin de bahsettiginiz gibi bu kuruma adim atmanin süphesiz âdâp ve erkâni vardir. Iyi bir seçim yapilmasi, dünya ve âhiret mutlulugunu birlikte düsünerek tercihte titiz olunmasi, gerekirse bilenlere danisilmasi, evlenecegi kiza veya erkege bakilmasi, görülmesi, onun taninmasi, bunun için yapilan görüsmelerde ve konusmalarda ahlâk, iffet, izzet, kisilik, olgunluk, dürüstlük, dogruluk, nezâket ve nezâhet gibi yüksek degerlerin korunmasi ve yasanmasi büyük önem arz eder.
Bu degerleri kisaca ele alalim:
1- Iyi bir seçim yapmak: Evlenecegimiz aday hakkinda iyi ve hayirli bir seçim yapmak için öncelikle Allah’a siginmaliyiz ve O’na güvenmeliyiz. O’nun takdir ve tensibine râzi olmamiz gerektigini unutmamaliyiz.
Tevhid inancimiza yakisir sekilde bu tercih kriterimiz temelde bulunduktan sonra, seçimimizi yaparken kendi tercihlerimizi göz önünde bulundurmaliyiz. Dîni, dindarligi, ahlâk ve huy güzelligi, soyu, aliskanliklari, meslegi, vs. kendi kisiligimize ve yaratilisimiza uygun degerlendirme ölçülerimizi ortaya koymaliyiz. Fakat bu tespitler için karsi tarafi rahatsiz etmemeli, begendigimizde henüz isin basindayken durduk yerde ümit vermemeli (Allah’tan hayirlisini istemeli), begenmedigimiz hususlar oldugunda da kinayici ve asagilayici üslûplardan kaçinmaliyiz; dedi-kodu’ya meydan verecek söz ve davranislardan uzak durmaliyiz.
2- Dünya ve âhiret mutlulugunu birlikte düsünerek tercih yapmaliyiz. Bu degerlendirme ölçüsünde dini, dindarligi, ahlâk ve huy güzelligi, kötü aliskanliklara sahip olmamasi, onu Allah için tercih ediyor olusumuz önemlidir. Bunu yaparken onu dindar gözükmeye, bizim veya âilemizin gözüne girmeye davet etmemize gerek yoktur. Ölçülerimizi abartarak kendimiz hatâsizmisiz gibi karsi tarafi incitmeye de gerek yoktur. Onu oldugu gibi kabul etmeli, onun da bizi oldugumuz gibi kabul etmesini istemeliyiz. Birbirimize açik yürekli davranmaliyiz. Kusurlarimizi gizlememeliyiz.
3- Eger yukaridaki basamaklarda karar asamasina gelmissek, ona bakabilir, onu taniyabilir ve onunla mesrû çerçeve içinde görüsebiliriz. Fakat karar asamasinda degilsek, onunla bu konuda görüsmek, ona ümit vermek, ona teklif götürmek henüz erken olacaktir. Çünkü kararimizi olumsuz verdigimizde, bu karsi tarafi rencide edecektir. Insanlari duygusal yönden aldatmak dogru degildir.
Mugîre bin Sube (ra) der ki: Bir kadinla evlenmek istedim. Resûlullah (asm):
“Kadini gördün mü? Ona baktin mi?” buyurdu.
“Hayir!” dedim.
Allah’in Resûlü (asm):
“Onu gör ve bak! Anlasabilmeniz ve birbirinizi sevebilmeniz için bu sarttir!” buyurdu.1
Burada geçen görmek ve bakmak, konusmayi disarida birakmaz. Fakat konusma üçüncü ve önemli bir asamadir. Konusmada aldatma, hîle yapma, yalan söyleme, hos görünme gibi olumsuz unsurlardan sakinmali ve konusma üçüncü bir sahsin denetiminde yapilmalidir.
Çünkü Resûlullah (asm): “Biriniz, mahreminden baska bir kadinla bas basa kalmasin!”2 buyurmaktadir.
4- Görüsmede her iki taraf yek digerinin iffetini, nâmûsunu ve onurunu, kendi iffeti ve onuru gibi bilmeli; karsi tarafin ne iffetini, ne de onurunu rencîde edici tutum ve davranislardan siddetle kaçinmalidir. Görüsmeden sonra vazgeçilebilecegi hiçbir zaman akildan uzak tutulmamali; vazgeçildigi takdirde karsi tarafa söz ve leke getirici davranislardan uzak durmalidir. Bu konuda Islâm toplumunun hassas dengelerini kuvvetle önemsemek ve dikkate almak çok yerinde olacaktir. Hiç süphesiz görüsmelerde tokalasmak dahil hiçbir sekilde beden temasina cevaz yoktur. Iki taraf da bu konuda karsi tarafin hassâsiyetine saygi duymali, hassâsiyeti sarsici davranislar içinde bulunmamalidir.
Dipnotlar:
1- Nesâî, K. Nikâh, 17,
2- Buhârî ve Müslim.
