Oruçluya mekruh olan şeyler

Soru: Oruçluya mekruh olan şeyler nelerdir?
Cevab: Bismillâhirrahmanirrahim.
1- Bir şeyi tatmak. Kocası aksi olan bir kadın yemeğin tuzuna bakabilir.
2- Bir şey çiğnemek. Bir kadın ufak çocuğu için, oruçsuz kimse bulamazsa çiğneme yapabilir.
3- Ağzında tükürüğü biriktirip yutmak.
4- Zayıf düşürme ihtimali bulunduğu zaman kan aldırmak, hacamat olmak veya meşakkatli işlerde bulunmak.
5- Nefsinden emin olmayanların hanımını öpmesi sarılması ve kucaklaması. Bir boşalma olmaması durumunda böyledir. Eğer öpmek veya kucaklamakla boşalma meydana gelirse mekruh olmakla kalmaz, oruç bozulur.
6- Oruçlunun taharet yaparken ilgili mahalli yıkamakta aşırılığa kaçması veya abdestte ağzına-burnuna su verirken suyu aşırı derecede genzine çekmesi ve ağzında tutması.
7- Oruca visalen, yani iftar etmeden diğer günün orucuna devam etmek.
Oruçluya mekruh olmayan şeyler
Soru: Oruçluya mekruh olmayan şeyler nelerdir?
Cevab: Bismillâhirrahmanirrahim.
1- Nefsinden emin olan kimselerin hanımını öpmesi, sarılması.
2- Misk veya gül vb. şeyleri koklamak.
3- Gözüne sürme çekmek, göz damlası kullanmak.
4- Bıyığına yağ sürmek.
5- Zayıf düşürmediği takdirde kan aldırmak, hacamat olmak.
6- Misvak kullanmak, ağzını fırça ile yıkamak.
7- Ağzına su almak.
8- Burnuna su çekmek.
9- Su yutmamak veya içeriye su kaçırmamak, şartıyla serinlenmek için yıkanmak.
Oruçluya müstehab olan şeyler
Soru: Oruçluya müstehab olan şeyler nelerdir?
Cevab: Bismillâhirrahmanirrahim.
1- Sahura kalkıp bir şeyler yemek-içmek.
2- Sahuru münasib vakte kadar tehir etmek.
3- Vakit girince iftarı hemen yapmak, iftarda acele etmek.
Oruç tutmamayı veya tuttuktan sonra bozmayı mubah kılan dini özürler
Soru: Oruç tutmamayı veya tuttuktan sonra bozmayı mubah kılan dini özürler nelerdir?
Cevab: Bismillâhirrahmanirrahim.
Özürsüz olarak Ramazan ayında oruç tutmamak hem günahtır, hem de cezası vardır. Ancak bir kimse aşağıdaki durumlarda Ramazan orucunu tutmayabilir veya başlamış olduğu orucu bozabilir. Ancak sonradan ilk fırsatta tutamadığı oruçları kaza etmesi gerekir.
1- Hastalık. Oruç tutulduğu takdirde hastalığın artması, uzaması veya ölüme sebep olması Müslüman ve mütehassıs bir doktor tarafından teşhis edildiği zaman, böyle bir kimse orucuna devam etmez, iyileşince gününe gün kaza eder. Hastalık ömür boyu devam edebilecek türde ise her gün için bir fitre verir. Hastaya bakan da hasta gibidir.
2- Seferilik, yolculuk: Ramazan ayında seferî olan kimse oruç tutmayabilir. Seferîlik hali bitince, tutmadığı günleri kaza eder. Oruç tutmasında bir güçlük yoksa, seferî olan kimsenin oruç tutması daha hayırlıdır, faziletlidir.
3- Gebelik ve emziklik. Hamile bir kadın, oruç tuttuğu takdirde kendisine veya çocuğuna bir zarar geleceğinden korkarsa, oruç tutmayabilir, sonra kaza eder. Çocuk emziren bir kadın da oruç tutması halinde sütü azalırsa oruç tutmayabilir, sonra kaza eder.
4- Düşkünlük ve ihtiyarlık. Vücutça günden güne zayıflayan ve oruç tutmaya gücü olmayan düşkünler, ihtiyarlar ileride de bu orucu kaza edemeyecekleri sebebi ile her gün için bir fidye verirler. Fidyenin tutarı aynen fitre kadardır. Bu fidyeler Ramazan'ın başlangıcında verilebileceği gibi, Ramazanın içinde veya sonunda da verilebilir. İsterse fidyenin hepsini bir fakire topluca verir, ayrı ayrı fakirlere de verebilir. Bu durumda olan kimseler, fidye vermeye gücü yetmiyorsa ALLAH Teâlâ'dan bağışlanmalarını isterler. Oruç tutmaya gücü yetmeyen yaşlılar ile iyileşme ümidi olmayan hastalar eğer ileride tutabilecek duruma gelirlerse tutamadıkları oruçları kaza etmeleri gerekir. Önceden verdikleri fidyelerin hükmü kalmaz, bunlar nafile bağış sayılır.
5- Bir başkasının zor kullanması. Dediğini yaptırma gücüne sahip bir kimse tarafından orucu bozması, bozmadığı takdirde kendisini öldüreceği veya vücuduna bir zarar vereceği söylenirse, orucunu bozabilir.
6- Şiddetli açlık ve susuzluk. Oruç tutarken kendisinde şiddetli açlık ve susuzluk hissederek oruca dayanamayan ve devam ettiği takdirde ölmekten veya akli dengesinin bozulmasından korkan bir kimse de orucunu bozabilir, sonradan kaza eder.

Not: Düğün veya ziyafete davet edilmek, sadece nafile oruç tutanlar için bir özürdür. Nafile oruç tutanlar bu durumda oruçlarını bozarlar ve kaza ederler.

Mehmet Talü

Araştırmacı yazar