II.Abdülhamid ve Hayme Ana

2002 yılının mayıs ayında öğrencilerimizle birlikte Domaniç’in Çarşamba köyü’ne,Hayme Ana türbesini ziyarete gitmiştik.Türbe ile ilgilenen şahsın anahtarı getirip türbenin kapısını açmasıyla öğrencilerimiz Hayme Analarına dualar okumaya başlamışlardı.Anaydı O.Osmanlı’yı kuranların anasıydı.Tüm Kayı Boyunun,Karakeçili Aşiretinin anasıydı.Bu nedenle kendisine asıl isminden farklı olarak “Çadır Anası” anlamına gelen Hayme Ana demişlerdi belki de…
Türbeyi ziyaretimiz sırasında bir ihtiyar geldi yanımıza.Kendisiyle tanıştık.İsminin Abidin Uyar(1)olduğunu söyledi.Ayaküstü yaptığımız sohbet sırasında Abidin Dede’nin söyledikleri çok ilginçti.O zamana kadar duymadığımız şeylerdi bunlar.

Anlattıklarına göre; Osmanlı döneminde Çarşamba köyünde su kaynakları yok denecek kadar azmış.Hayme Ana mezarının Sultan II.Abdülhamit döneminde bulunması ve bu dönemde padişah tarafından mezarın olduğu alana bir türbe yapılması sonrasında köyün su ihtiyacının karşılanması için çalışmalara başlanmış.Bu amaçla Sultan II.Abdülhamit,İnegöl istikametinden yani dağ tarafından köye uzanan bir künk hattı döşetmeye başlamış.Künk döşeme işi devam ederken II.Abdülhamit tahttan indirilmiş ve bu iş yarım kalmış.Yıllar sonra bu yarım kalan işi tamamlamak dönemin başbakanlarından Adnan Menderes’e nasip olmuş.
Abidin Dede’ye ‘Hayme Ana’nın mezarının nasıl bulunduğunu’ sorduğumda şöyle anlatmıştı; ”II.Abdülhamit zamanında Domaniç’e bir heyet geliyor.Bu heyetin içinde ulemalarda var.Heyetin amacı Domaniç’te olduğu bilinen fakat yeri bilinmeyen Hayme Ananın mezarını bulmak.Heyet,bu amaçla köyleri dolaşıyor ve sonuçta eski adı Göçebe olan Çamlıca köyüne geliyor.Heyet,köy odasında otururken Çarşamba köyünden Ömer adında biri çıka gelir.Bu şahıs,heyetin Çamlıca köyünde olduğunu öğrenmesiyle evindeki sandıkta sakladığı,ceylan derisi üzerine yazılmış ve okuyamadığı bir Osmanlıca belgeyi heyete gösterir.Hayme Ana’nın mezarının Çarşamba köyünde olduğunu yazan bu belgeyi okuyan heyet üyeleri derhal Çarşamba köyüne gelir.Köyde iki üç yer gösterilir.Kimseler bilmez mezarın nerede olduğunu.Mezarlar tek tek gezilir.En son köyün üst kısmında bulunan mezar yerine gelinir.Heyetin içinden biri diğer mezar yerlerinde olduğu gibi bazı ayetleri burada da okur.Okunan ayetler sonrasında mezardan işaretler gelir.Mezar kendini belli eder.Ve böylece kuran-ı kerimden okunan ayetlerle Hayme Ana’nın mezarı tespit edilir.Sonrasında ise II.Abdülhamit buraya bir mezar yaptırır.
II.Abdülhamit,Domaniç’e büyük önem ve hizmet vermiştir,özel ilgi duymuştur.Hatta öyle ki 1884 yılına ait bir belgeden (2),mal varlıkları arasında Domaniç ve çevresinde bulunan ;Sarıçayır,Eğridere,Develik,Ka zmurt,Kıransorkun,Üçtepeler,Kö mürsuyu,Kocayayla vb.daha birçok yaylanın II.Abdülhamit’in mülkü olduğu anlaşılmaktadır.

Dipnotlar:
1-Abidin UYAR. Rumi 1339,miladi 1923 doğumlu.Çarşamba köylü.
2-Belge için bakınız;Son Osmanlılar,Murat BARDAKÇI,(Osmanlı Hanedanının sürgün ve miras öyküsü) Pay yayınları.1998,sayfa 195
"

kaynak
osmanlı araştırmaları
Ömer Faruk Dinçel
Tavşanlı İ.H.L. ve Anadolu İ.H.L.Tarih Öğretmeni