İnsanhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif kendisini büyük görmedikçe; onda kibir olmaz. Kendini büyük görmek için de kendisinde kemal sıfatlarından birinin bulunmasına inanmış olması gerekir. Kemal sıfatları ise dini ve dünyevi olmak üzere iki kısımdır. Dini kemalhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif ilim ve ameldir. Dünyevi üstünlük sıfatları ise asalethttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif güzellikhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif kuvvethttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif servet ve nüfuz gibi şeylerdir. İlimhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif kibrin birinci kapısıdır.
İlim sahibi olan kişihttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif hemen ilmin şerefiyle şereflenmek ister. Kendisini büyük görerekhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif diğer insanları hakir görmeye başlar. Her yerdehttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif insanlardan saygı ve hürmet bekler ve gördüğü saygı ve hürmetin kendi hakkı olduğunu düşünür.
Buhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif ilim sahibi kişinin dünyevi açıdan yaptığı kibirdir. Ahiret bakımından dahttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif ilmi sayesinde kendisini http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/allah.gif-u Zülcelal'e herkesten daha yakın görür. Kendisini daima üstün olarak görüphttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif başka insanlar için endişelenir; fakat kendisini emniyette hisseder.
Oysa gerçek ilimhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif insanın kendisini ve Rabbini biliphttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif son nefesinde dünyadan imanlı olarak mıhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif yoksa imansız olarak mı ayrılacağından korkmasıdır. İşte bu hakiki ilimhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif insanın emin olmasını değilhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/allah.gif-u Zülcelal'den korkmasınıhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif tevazu ve huşuunu arttırır. Gerçek ilim sahibihttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif bu ilim nimetinin şükrünü hakkıyla yerine getirmediğini ve http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/allah.gif-u Zülcelal'in; “Sana verdiğim ilim ile ne yaptın” diye kendisini sorguya çekeceğini düşünerekhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif herkesi kendinden hayırlı görendir. Onun için Ebu'd Derda (ra) buyurmuştur ki; “İlmi çoğalan kimsenin sancıları çoğalır.”
Demek ki ilimhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif kibrin en büyük sebebidir. Huzeyfe (ra) bir gün cemaate namaz kıldırıp selam verdikten sonrahttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif dedi ki: “Bundan sonra kendinize ya başka bir imam bulursunuzhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif yada namazınızı yalnız başınıza kılarsınız. Ben bir daha imamlık yapmam. Çünkü namaz kıldırırkenhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif aklımdan; “Bu cemaatte imamlığa benden daha layık kimse yok” diye bir düşünce geçti. Bu da kibir alametidir. Onun için bir daha imamlık yapmam.”
Onlarhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/allah.gif-u Zülcelal'in emir ve nehiylerini ince ince yerine getiriyorlardı. Buna rağmenhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif kendi üzerlerinde bir muhafız gibi davranıyorlar ve kalplerini daima kontrol ediyorlardı. Onların bu hallerinden gücümüz yettiği kadar ibret almamız lazım. Çünkü http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/allah.gif-u Zülcelalhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif saniyesi saniyesine kalbimize muttalidirhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif vakıftır. Kalbimizde olan biten herşeyden haberdardır.
http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/allah.gif-u Zülcelalhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif bütün dünyayı Hz.Süleyman (as)'ın emrine vermişti. Hz.Süleyman (a.s.) bir gün memleketine şöyle bir göz atıncahttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif kalbi memleketine meylettihttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif ondan hoşlandı. Bunun üzerinehttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/allah.gif-u Zülcelal rüzgara: “Onun elbiselerini kaldır” diye emretti. Rüzgar da onun elbiselerini havaya uçurdu ve Süleyman (as)'ın avret yerleri açıkta kaldı. Süleyman (as) rüzgara: “Ey rüzgar! Elbiselerimi yerine getir!” diye emretti.Rüzgar da: “Sen de kalbini yerine getir” diye cevap verdi.
Kibrin bir kapısı da amel ve ibadettir. Amel ve ibadet sahiplerihttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif başkalarına böbürlenme rezaletinden kurtulamazlar. Oysa bazı evliyalar: “Amelin meyvesihttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif tevazudur” demişlerdir. Onun için insanhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif yaptığı ibadetten dolayı kendisine bir kibir ve büyüklenme geldiğini gördüğü zamanhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif hemen kendi kendini kontrol ediphttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif o halinden ve o ibadetinden dolayı da http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/allah.gif-u Zülcelal'e karşı tövbe etmelidir.
Kibrin diğer bir kapısı da insanların helak olduğunu ve yalnız kendisinin kurtuluşa erdiğini sanmaktır Halbuki esas helaka uğrayanlarhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif bu düşünceyi taşıyanlardır. Nitekimhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif Hz. Peygamber (sav) bir hadis-i şeriflerinde; “İnsanlar helak oldu! diyeni duyduğunuz vakithttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif (iyi bilin ki) asıl helakte olan kendisidir.” (Müslimhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif Ebu Hureyre) Başka bir hadis-i şe-riflerinde ise: “Bir kulahttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif din kardeşini hakir görmesihttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif kötülük olarak yeter.” (Müslimhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif Ebu Hureyre) buyurmuştur.
Eski bir rivayette şöyle geçmektedir: İsrailoğulları zamanındahttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif kötülüğü ile meşhur bir adam vardı. Herkese zulüm yapardı. Bir günhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif bir abidin yanından geçerkenhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif kendi kendine: “Bu da http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/allah.gif'ın kuluhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif ben de http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/allah.gif'ın kuluyum. Bu iyi bir insanhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif bense kötü bir insanım. Bunun yanında biraz oturayımhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif belki http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/allah.gif-u Zülcelal onun hürmetine beni de affeder.” dedi ve o abidin yanına oturdu. Abid onu görünce: “Bu kötü insan kim oluyor ki benim yanıma oturuyor” diye kibirlendi ve onu yanından kovdu. Bunun üzerinehttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/allah.gif-u Zülcelal o zamanın peygamberine şöyle vahyetti: “Her ikisinin de geçmişini yok ettim ve o adamı da affettim.”
Şunu çok iyi bilmek lazımdır kihttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif kim kendisini başkasından üstün görürsehttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif bu cehaleti sebebiyle bütün amelini mahvetmiş olur.
Kibrin Diğer Sebepleri de Şunlardır
Birincisi; asaletle övünmektir. Asil bir aileye mensup olan kimsehttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif kendisi gibi olmayanları hakir görür. Hatta ilim ve amelde kendisinden üstün olsa da ona kıymet vermez. Bir gün Hz.Ebu Zer (ra) ile Hz.Bilal (ra) şiddetli bir tartışmaya girişmişlerdi. Ebu Zer (ra)http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif Bilal'e (ra): “Kara kadının oğlu” dedi. Bilal (ra) da bu sözünden dolayı onu Hz. Peygamber (sav)'e şikayet etti. Peygamber Efendimiz (sav)http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif Ebu Zer'e: “Söylediğin bu sözhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif cahiliyet dönemindeki kibirden kalbinde kalan bir şeydir.” dedi. Bunun üzerinehttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif Hz.Ebu Zer kendini yere attı ve Hz.Bilal ayağı ile kafasına basıncaya kadarhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif başını yerden kaldırmamaya yemin etti.” (Buharihttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif İmanhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif sh.22)
Yinehttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif iki kişi Peygamber Efendimiz (sav)'in huzurunda birbirlerine üstünlük taslayarak tartışıyorlardı. Biri dedi ki: Ben falancanın oğluyum. Sen kimsin? Senin annen bile belli değildir.” Bunun üzerine Peygamber Efendimiz (sav) buyurdu ki: “Musa (as)'ın yanında iki adam böyle birbirlerine karşı övünmeye kalkıştı. Hatta birisi dokuz batın geriye kadar saydı. http://www.tevbe.org/forum/images/smilies/allah.gif-u Zülcelal Musa (as)'ya şöyle vahyetti: “Ey Musa! Ona söylehttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif iftihar ettiği dokuz kişi cehennemdedir. Kendisi de onuncusudur.” (İbni Mübarek)
İkincisihttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif güzellikle övünmektir. Bu daha çok kadınlarda görülür. Bu da başkalarını ayıplamayahttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif küçük düşürmeye ve gıybete sebep olur.
Üçüncüsühttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif Servet ile övünmektir.
Dördüncüsühttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif Kuvvet ile övünmektir.
Beşincisi ise nüfuzuyla övünmektir. Adamlarınınhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif yardımcılarınınhttp://www.tevbe.org/forum/images/smilies/virgul.gif akraba ve çocuklarının çokluğu ile kibirlenmektir
