Hac ve Rükünlürı, farziyetinin şartları

Hac ibadeti de İslam dininin beş temel şartından birisidir. Hac; yılın belirli bir zamanında bir müddet vakfe yapmak ve usülüne uygun olarak kabeyi tavaf etmektir.
Haccın çeşitleri:
Haccın üç çeşidi vardır.
1-) Kıran haccı; hac mevsimi içinde mikatta ihrama girip hem umre ve hem de hac için birlikte niyet edilerek yapılan hacdır.
2-) İfrad haccı; bir kimse umre yapmaksızın yalnız hac yapmaya niyet ederse, buna ifrad haccı denir. Bu haccı yapan kişiye de müfrid denir.
3-) Temettü haccı; önce umre niyetini getirip menasikini eda etmek. Bilahare Arafata çıkılacağı gün Mekke’de hacca niyet edip menasikini eda etmektir. Mikat harici gelen kimse bunlardan istediğine niyet edebilir.
Haccın farz olmasının şartları:
1-) Akıllı olmak.
2-) Ergenlik çağına girmiş olmak.
3-) Hür olmak.
4-) Kuvvetli olmak.
Bu şartlarla beraber, kadınlar için iki şart daha vardır:
1-) Kadının ikamet yeri ile kabe’nin mesafesi sefer mesafesinde veya daha fazla olursa kocasıyla veya bir mahremi ile birlikte gitmek. Şafii mezhebine göre, güvenilir ve emin iki kadın veya daha fazla kadınla gidebilir. Bu durum sadece farz olan hac için geçerlidir.
2-) İddetli olmamak.
Haccın sahih olmasının şartları:
1-) Müslüman olmak.
2-) Akıllı olmak.
3-) İhrama girmek.
Hacc ve umre de ihram, namazdaki niyet gibi önemlidir. Hanefi mezhebine göre, ihrama telbiye ile birlikte niyet etmektir.
Şafii mezhebine göre ihram niyettir, telbiye bunun yanında sünnettir.

Haccın rükunları:
Haccın başlıca iki rüknu vardır.
1-) Ziyaret tavafı.
2-) Arafatta vakfe.
İhrama girilen mekanlar:
Mikatlerin dışında yaşayanlar için ayrı ayrı ihrama girme mekanları vardır. O mekanlar şunlardır.
1- Medineliler veya Medine yönünden gelenler için; Zülhuleyfe.
2- Iraklılar veya Irak yönünden gelenler için; Zatu Irk.
3- Mısırlılar, Şamlılar ve bu yönden gelenler için; Cuhfe.
4- Necitliler ve bu yönden gelenler için; Karnü’l-Menazil.
5- Yemenliler veya Yemen yönünden gelenler için; Yelemlem.
Bir hacc yolcusu, ihramsız olarak Mikatı geçerde, eğer hacc işlerini yapmaya başlamadan geriye dönerse ihrama girerek telbiye de bulunur. Kendisine bir ceza gerekmez. Fakat mikata dönmeyip sonradan ihrama niyet ederse veya hacc işlerinden birini tamamladıktan sonra ihram için mikata dönerse, ceza olarak kurban kesmesi vacip olur.
Mekke'de bulunanlar için, Mekke'li olsun veya olmasınlar, hacc için mikat yerleri bu şehirdir. Fakat bir kimse umre yapmak istiyorsa, harem bölgesi dışına çıkarak ihrama girmesi, daha sonra Mekke'ye dönmesi vaciptir.
Hacc veya umre için Mekke-i Mükerreme'ye girmek isteyenlerin mikatte ihrama girmesi vaciptir. Eğer bir kimse Mekke-i Mükerreme'ye başka bir hacet için girmek isterse yine mikatte ihrama girmesi ve niyet etmesi Hanefi mezhebine göre vaciptir.
Şafii mezhebine göre ise bir kimsenin başka bir hacet için Mekke-i Mükerreme'ye giderken ihrama girmesi vacip değildir.