Kendini övenler şeytanın etkisindedirler

Allah'ın rızasına uygun olmayan hâl ve sözlerden biri de övünmek ve övülmekten aşırı hoşnutluk duymaktır. Çünkü bunlar cahillerin ve cahili toplumların en belirgin vasıflarındandır.
Diğer insanlara karşı kendini övmek ve övülmekten aşırı derecede hoşlanmak nefsi memnun etmeye/şeytanî tavırlara aday olmaya yönelik isteklerdir. Övülmek sevdasına kapılmak şeytanın oltasıdır. Yalnız insanların arzularına ulaşma hevesi bu arzuyu sezdikleri an gurura kapılırlar. Gurur şeytanın vasfıdır ve insanları kendine çevirme oltasıdır. (Mülk sûresi, âyet: 20)
İnsan, üzerinde şeytanın etkilerinin arttığı zamanlarda kendisi için gurur alanları oluşturmaya yönelir. Zira gurur, "ben"i öne çıkaran duygular ilham ediyor. Mal, mülk, soy, sop, güzellik, itibar ve bazı kaabiliyetler insan için gurur tuzağı olabilir. Gururda Rabbi unutmak var. Rabb'in tasarrufuna rıza göstermemek var.
Allah'ın rızasını kazanmak gibi ulvî bir amacı olmayanlar, sadece insanların rızasına ihtiyaç duyacaklar bunu sezinledikleri zaman bile övünüp gurur duyacaklardır. Ahireti hesaba katmayanlar dünyayı bu yolla kullanmaktan başka bir yol da yoktur.
Övünmek sadece para ile olmaz. Aynı zamanda insan güzelliğiyle, saçıyla, fiziğiyle ve diğer farklılıklarıyla bunları övünme vesilesi haline getirebilir.
Çocuğunun bir konu ile ilgili başarısından övünen anne-baba bununla kendilerine bir övünme payı oluştururlar. İnsanlar övünmek/desinler amacıyla yaptıklarının çirkinliğini bu yolla örtmeye çalışırlar. "Gurur duyuyorum", "onunla iftihar ediyorum" gibi sözler olmaması gereken tavırları makul zemine çekerek kendilerini rahatlatmaya çalışmaktır. Gösteriş yapmak amacı nahoş bir tavırdır.
Övünmek, davranış bozukluğundan kaynaklanır.
Evi, evinin eşyaları, bindikleri arabaları, iş ortamları... gibi imkânları nasıl ve ne için kullanılması gerektiğini bilmeyenler bu imkanlarıyla şeytanlara yalakalık yapmış olurlar. Şeytan saptırmaktan zevk alır. Sapıklar şeytanların gıdası olurlar.
Dünya hayatının süsleri tarih boyu çok insanları helâke sürüklemiştir. Kur'ân'da böyleleriyle ilgili örnekler vardır. Meselâ, Karun bu örneklerden biridir. Musa (AS)'nın kavmindendir. Allah, Karun'a hazine verdi ancak o bununla şımarıp azdı. Allah (CC) da onu yerin dibine batırdı. (Kasas sûresi, âyet: 76-82)
Övünmek, övünenin davranışlarını etkilediği gibi çevresini de olumsuz yönde etkiler. Böyle insanlar çevrelerince sevilmezler. Kimse onlarla birlikte olmaktan mutlu olmazlar/rahatsızlanırlar.
Akıllı insan odur ki, Allah'ın kendisine tanıdığı imkânlardan dolayı övünmek gibi bir sapıklığa kapılmaz. Bunların imtihan vesilesi olduğunu düşünür. Şükür ve hamd ederek Kur'ân dışılığa düşmez/düşmemelidir de...


Mevlüt Özcan

Araştırmacı yazar