İkâmeti İşitenin Ne Söyleyeceği?

528. ...Ebû Umâme (r.a.)'dan veya ashabdan birinden rivayet edil*diğine göre;
Bilâl (r.a.) ikâmete başlayıp da cümlesini söyleyince, Peygamber (s.a.) "Allah namaz kılmayı nasib etsin ve onu devam ettirsin" derdi.İkâmetin(cümlesi dışındaki) diğer cümlelerinde (ise) ezan(a icabet) konusunda ki (527 no'lu) Ömer hadisi(nde anlatıldığı) gibi karşılık verirdi.

Açıklama

Bu hadis-i şerife göre ikâmeti işiten kimse icabet etmekle mükelleftır. Şöyle ki: cümlesini işitince "Allah onu kılmayı nasib etsin ve onu devam ettirsin" demeli. Hayye ale's-salah ve hayye ale'l-felâh (cümlelerini işitince ise) "isyandan dönmek ve itaate muvaffak olmak, ancak yüce ve büyük olan Allah'ın fazlı iledir" denilir. Kalan cüm*leleri ise, aynen tekrar edilir. Şâfiîler ve Hanbelîler bu görüştedirler. Malikîler ile Hanefîlerse, ikâmete İcabetin gerekmediği görüşündedirler. Senedinde Muhammed b. Sabit ve Şehr b. Havşeb bulunduğu için bu hadisle amel et*mezler. Şafiî ve Hanbelîler amellerin faziletiyle ilgili konularda zaif hadis*lerle amel edileceği esasından hareketle bu hadisle amel etmişlerdir.
Nitekim müezzinin kametinin, Hayya ale's-salâh kelimesinde mi, yok*sa kad kaameti's-salâh'da mı, yoksa kameti bitirince mi imamın namaza baş*laması gerektiği hususundaki ihtilâf da bundan doğmuştur.