Katre-i matem (iskender pala)

YUSUF (AKIL)
Aşkın bütün halleri derece derece bir ilgi ve alaka meselesidir.Çünkü, bazı aşıklar akılarının bir kısmını, bazıları yarısını, bazıları tamamını sevgiliye yönlendirir ve bu orana göre biz onlara deli, yarı deli, zırdeli gibi isimler koyarız.Oysa burada yitirilen akıl değil
belki irade ve hükmetme derecesidir.Bu durumada duygular öne çıkar, akla baskın çıkar.
-Aklın yerini duygular alır, onun vazifesini üstlenir.Aslında akıl insana bahşedilmiş en muhteşem ama o derece yalın bir melekedir.İnsanlar aklın bizi yönlendirdiği zanneder Hakikatte ise aklı yönlendiren bir olumlu bir de olumsuz müteharrik vardır.Gönül ve nefs.Aklımız gönlümüzün önüne düşünce insan kendi yaratılışına uygun şeyler üretir;nefsin önüne düşünce sapkınlık başlar.Bu dengeyi kurma noktasında insana irade gücü verilmiştir.Elbette gönül, aklıdan ziyade önemlidir.İnsan aklının varabileceği en son nokta onun gönlünün içindedir zaten. Dünya ''gönlünce bir hayat ''sürmek isteyen insanlarla dolu.Çünkü günül Rahmanidir,nefs gibi insanı yanlış yola götüremez.

-->Dizginlerini gönlünce veripte menzil almaya çalışanlar hep doludizgin giderler ve nihayetinde aklın sınırlarından kurtulurlar.

-->delilik aklın zıddın dan , aklın devre dışıkaldığı , aklın işlevini yürütemediği hallere denir.