"Dini başkalarına anlatmaya gerek var mı?" Diyenlere cevap
"Dini başkalarına anlatmaya gerek var mı?" diyenlere cevap"
İyilik konusunda öğüt vermek ve hatırlatma yapmak Kuran'da müminlere emredilen bir ibadettir. Dindar bir insan dinden uzak yaşayan ya da dini yaşarken birtakım hatalı veya eksik davranışlarda bulunan bir kimsenin göreceği zararları bildiği için kendisini vicdanen bu durumdan sorumlu kabul eder ve o kişiyi uyarmak zorunluluğunu hisseder. Bu uyarı ve hatırlatmalar her vicdanlı müminin yapması gereken bir harekettir. Bu tavır Kuran'da "iyiliği emretmek kötülükten sakındırmak" şeklinde ifade edilir.
"İyiliği emretmek ve kötülükten sakındırmak" aynen namaz oruç zekat gibi Kuran'da emredilen ve her Müslümanın üzerine farz olan bir ibadettir. Kuran'ın pek çok ayetinde bahsi geçen bu ibadetin yerine getirilmesi iman eden kimselerin temel vasıfları içinde sayılır:
Mü'min erkekler ve mü'min kadınlar birbirlerinin velileridirler. İyiliği emreder kötülükten sakındırırlar namazı dosdoğru kılarlar zekatı verirler ve Allah'a ve Resûlü'ne itaat ederler. İşte Allah'ın kendilerine rahmet edeceği bunlardır. Şüphesiz Allah üstün ve güçlüdür hüküm ve hikmet sahibidir. (Tevbe Suresi 71)
Bunlar Allah'a ve ahiret gününe iman eder maruf olanı emreder münker olandan sakındırır ve hayırlarda yarışırlar. İşte bunlar salih olanlardandır. (Al-i İmran Suresi 114)
Tevbe edenler ibadet edenler hamd edenler (İslam uğrunda) seyahat edenler rükû edenler secde edenler iyiliği emredenler kötülükten sakındıranlar ve Allah'ın sınırlarını koruyanlar; sen (bütün) mü'minleri müjdele. (Tevbe Suresi 112)
Allah bir başka ayette kurtuluşun iyiliği emretme ve kötülükten men etme ibadetini yerine getirmeye bağlı olduğunu belirtmiştir:
Sizden; hayra çağıran iyiliği (marufu) emreden ve kötülükten (münkerden) sakındıran bir topluluk bulunsun. Kurtuluşa erenler işte bunlardır. (Al-i İmran Suresi 104)
Hiçbir Müslüman tamamen hatasız ve günah işlemekten uzak değildir. Unutarak bilmeyerek ya da nefsine yenik düşerek hata yapmak Allah'ın imtihanı gereği müminlerin manevi olarak gelişmelerine ve olgunlaşmalarına vesile olan bir olaydır. Ancak günah işleme konusunda müminleri inkarcılardan ayıran en önemli özellik müminlerin hataları üzerinde ısrar etmemeleri hata yaptıklarının şuuruna varınca hemen düzeltip doğru olanı benimsemeleridir. Allah Kuran'da şöyle belirtir:
Ve 'çirkin bir hayasızlık' işledikleri ya da nefislerine zulmettikleri zaman Allah'ı hatırlayıp hemen günahlarından dolayı bağışlanma isteyenlerdir`. Allah'tan başka günahları bağışlayan kimdir? Bir de onlar yaptıkları (kötü şeylerde) bile bile ısrar etmeyenlerdir. (Al-i İmran Suresi 135)
İşte bu yüzden İslam'ı yaşayan her Müslümanı eksikleri ya da hataları konusunda uyarmak diğer Müslümanların görevidir. Eğer bir müminin davranışlarında ya da zihniyetinde Kuran'a aykırı eksik veya kusurlu bir durum varsa bunu fark eden diğer bir müminin hiç vakit kaybetmeden onu uyarması ve doğru olanı hatırlatması gerekir. Bu şekilde kardeşinin ahiretine ve sonsuz yaşamına zararlı etkisi olacak bir sorunu ortadan kaldırarak ona en büyük iyiliği yapmış olacaktır.
Buradan da anlaşıldığı gibi 'iyiliği emredip kötülükten sakındırmak' İslam'daki en önemli ibadetlerdendir. Sürekli olarak diğer müminlerin gözetimi ve kontrolü altında olan bir müminin zamanla bütün eksik ve kusurlarını telafi etmesi her türlü hatasını ortadan kaldırarak Allah'ın Kuran'da tarif ettiği ideal mümin yapısını elde etmesi ve böylece Allah'a daha fazla yakınlaşması kaçınılmazdır. Bu yüzden Allah bu ibadeti hakkıyla uygulayanlar sevgi ve merhamet sahibi müminlerden Kuran'da övgüyle bahsetmektedir:
Siz insanlar için çıkarılmış hayırlı bir ümmetsiniz; maruf (iyi ve İslam'a uygun) olanı emreder münker olandan sakındırır ve Allah'a iman edersiniz... (Al-i İmran Suresi 110)
Yarattıklarımızdan hakka yöneltip-ileten ve onunla adaleti kılan (uygulayan) bir ümmet vardır. (Araf Suresi 181)
"İyiliği emredip kötülükten sakındırmak" yalnızca müminlere yönelik bir davranış değildir. Dini yaşamdan uzak olan insanlara İslam'ı tanıtmak dine davet etmek Kuran ahlakını anlatmak da önemli bir ibadettir. Kuran ahlakını anlatmak Allah'ın yoluna davet etmek bütün peygamberlerin ve onların izinde olan müminlerin başta gelen vazifelerinden olmuştur. Kuran ayetlerine baktığımızda görüyoruz ki peygamberlerin hayatları bu şerefli görevi yerine getirmek ve hiçbir güçlükten yılmadan insanları doğru yola davet etmekle geçmiştir. Hz. Nuh'un sözleri ayetlerde şu şekilde bildirilir:
Dedi ki: "Rabbim gerçekten ben kavmimi gece ve gündüz davet edip-durdum."
"Fakat benim davet etmem bir kaçıştan başkasını arttırmadı."
"Doğrusu ben Senin onları bağışlaman için her davet edişimde onlar parmaklarını kulaklarına tıkadılar örtülerini başlarına çektiler ve büyüklük tasladıkça büyüklük gösterip-direttiler.'
"Sonra onları açıktan açığa davet ettim."
"Daha sonra (davamı) onlara açıkça ilan ettim ve kendilerine gizli gizli yollarla yanaşmak istedim." (Nuh Suresi 5-9)
Kuran'da da bildirildiği üzere dinde zorlama ya da baskı yoktur. İnanmak bir vicdan meselesi olduğu için gerekli açıklamalar deliller ortaya konulduktan sonra kabul edip etmemek karşı tarafın tercihine kalmıştır. Kendisine düşen tebliğ görevini yaptıktan sonra karşısındaki insanın reddetmesinden dolayı müminin üzerine bir sorumluluk yoktur. Bu gerçek Kuran'da da birçok kez belirtilmiştir. Bu ayetlerden bazıları şöyledir:
Bizim üzerimizde de (sorumluluk ve görev olarak) apaçık bir tebliğden başkası yoktur. (Yasin Suresi 17)
Artık sen öğüt verip-hatırlat. Sen yalnızca bir öğüt verici-bir hatırlatıcısın. Onlara 'zor ve baskı' kullanacak değilsin. (Gaşiye Suresi 21-22)
Buraya kadar görüldüğü gibi insanlara İslam'ı Kuran'ı anlatmanın öğüt verip hatırlatmanın Allah ile kul arasına girmekle hiçbir ilgisi yoktur. Tam tersine tebliğ Allah'ın emrettiği bir ibadettir ve İslam ahlakının bütün insanlar tarafından öğrenilmesinin Allah'ın emir ve yasaklarının yerine getirilmesinin gerçekleşmesi için önde gelen şartlardandır.
"Din hayatın sadece bir parçası. Neden hayatın her alanında Kuran ahlakının yaşanması gerektiğini düşünüyorsunuz?" diyenlere cevap
Din hayatın bir parçasını değil tümünü ele alan ve düzenleyen bir sistemdir. Tabii burada "din" sözcüğünden kastettiğimiz İslam dinidir. "Din" ifadesiyle Budizm Hinduizm gibi batıl dinler ya da Hıristiyanlık ve Yahudilik gibi vahyedilmelerinin ardından tahrif edilmiş dinler kast edilmemektedir.
Hıristiyanlık tarih içinde bazı çıkar çevrelerinin hedeflerine göre şekillendirilmiş bir dindir. Bu çevrelerin istekleri doğrultusunda çeşitli dejenerasyon süreçleri ve "reform" adlı bozulmalara uğramıştır. Bu çıkar çevrelerinin Hıristiyanlığa soktuğu en büyük sapmalardan biri de "dünya işleri" ve "din işleri" gibi iki ayrı kavram olduğu şeklindeki safsatadır. Oysa din bir insanın hak kitaba göre inandığı doğrular demektir ve "dünya işleri" de kuşkusuz insanların inandığı doğrular üzerine kuruludur.
Ancak Hıristiyanlıktaki bu çarpık düşünce uzunca bir süredir İslam'a da uygulanmak istenmektedir. İslam hakkında bazı ön yargılara ve eksik bilgilere sahip özenti hastalığına tutulmuş bazı çevreler de İslam'a bu tür bir uygulama yapılmasını desteklemiş bunu aydın olmanın bir işareti olarak benimsemişlerdir. Buna bağlı olarak halkın bu konudaki bilgisi az olan kesimlerinde İslam hakkında birtakım kulaktan dolma yanlış anlayışlar gelişmiştir. Örneğin "Din hayatın sadece bir parçasıdır" "kendini tamamen dine vermek fanatizmdir" gibi safsataların İslam diniyle en ufak bir bağlantısı yoktur. Tam tersine din hayatın bir kısmını değil tümünü hatta daha da ötesini kapsar.
Bunun aksini savunmak Kuran'ın bir kısmını kabul edip bir kısmını kabul etmemek anlamına gelir. Kuran'ın bir kısmını kabul etmemek ise kuşkusuz tümünü inkar etmek demektir:
...Yoksa siz Kitabın bir bölümüne inanıp da bir bölümünü inkâr mı ediyorsunuz? Artık sizden böyle yapanların dünya hayatındaki cezası aşağılık olmaktan başka değildir; kıyamet gününde de azabın en şiddetli olanına uğratılacaklardır. Allah yaptıklarınızdan gafil değildir.
İşte bunlar ahireti verip dünya hayatını satın alanlardır; bundan dolayı azabları hafifletilmez ve kendilerine yardım edilmez. (Bakara Suresi 85-86)
Kuran'da tarif edilen din hiçbir şüphe ve kuruntuya yer vermeden tam bir teslimiyetle Allah'a inanıp bağlanmak O'nun emir ve yasaklarına harfi harfine itaat etmek esaslarına dayanır. Müminlerin bu özellikleri Kuran'ın birçok ayetinde tarif edilmiştir. Bu ayetlerden bazılarında şöyle buyrulmaktadır:
Mü'min olanlar ancak o kimselerdir ki onlar Allah'a ve Resûlü'ne iman ettiler sonra hiçbir kuşkuya kapılmadan Allah yolunda mallarıyla ve canlarıyla cehd ettiler (çaba harcadılar). İşte onlar sadık (doğru) olanların ta kendileridir. (Hucurat Suresi 15)
De ki: "Şüphesiz benim namazım ibadetlerim dirimim ve ölümüm alemlerin Rabbi olan Allah'ındır." (Enam Suresi 162)
(Öyle) Adamlar ki ne ticaret ne alış-veriş onları Allah'ı zikretmekten dosdoğru namazı kılmaktan ve zekatı vermekten 'tutkuya kaptırıp alıkoymaz'; onlar kalplerin ve gözlerin inkılaba uğrayacağı (dehşetten allak bullak olacağı) günden korkarlar. (Nur Suresi 37)
Bu ayetlerden de anlaşıldığı gibi mümin gerçekten de kendisini Allah'a adamış insandır. Hayatının her anında Allah'ın rızasını kazanmayı kendine tek hedef edinmiş Allah'ın yarattığı olaylardaki hikmetleri arayan ahireti düşünen bir kişidir. Kuran'da müminler şöyle tarif edilir:
Onlar ayakta iken otururken yan yatarken Allah'ı zikrederler ve göklerin ve yerin yaratılışı konusunda düşünürler. (Ve derler ki Rabbimiz Sen bunu boşuna yaratmadın. Sen pek yücesin bizi ateşin azabından koru." (Al-i İmran Suresi 191)
Gerçekten Biz onları katıksızca (ahiretteki asıl) yurdu düşünüp-anan ihlas sahipleri kıldık. (Sad Suresi 46)
İnancı olmayan bir insan için böyle bir ahlak elbette akıl erdirilecek bir durum değildir. Kendi materyalist dünya görüşüne göre ölüm bir yok oluştur ve dolayısıyla elinden geldiği kadar dünyanın tadını çıkartması gerekir. Bu çarpık bakış açısına sahip bir kişi için dünyadan olabilecek en fazla ölçülerde faydalanamadığı her an kendisi için bir kayıptır.
Ancak bizim bu kitapta asıl olarak üzerinde durduğumuz kişiler kendini inanan bir kişi olarak tanıtıp eline fırsat geçtikçe çevresine İslam diniyle ilgisi olmayan sapkın düşünceleri empoze etmeye çalışan kişilerdir. Böyle kişiler "Dinin hayatın yalnızca bir parçası" hem de oldukça "küçük" bir parçası olduğu safsatasını insanlara empoze etmek isterler. "Çağdaş" "modern" "aydın" gibi süslü kavramlar altında sapkın düşüncelerini etraflarına yayarlar. Allah müminleri bu tip insanların ikiyüzlü yalanlarına karşı şöyle uyarır:
İnsanlardan öylesi vardır ki dünya hayatına ilişkin sözleri senin hoşuna gider ve kalbindekine rağmen Allah'ı şahit getirir; oysa o azılı bir düşmandır. (Bakara Suresi 204)
Konumuzun başlığı olan soruyu soran kişi de kendisinin dinsiz ya da ateist olarak gösterilmesine son derece kızan yeri gelince "Elhamdülillah Müslümanız" sözünü sık sık kullanan az önce bahsettiğimiz zihniyeti temsil eder. Yaşam felsefesi; "din vardır ve gereklidir" "Müslümanlık çok güzel bir şey fakat herşeyi kararında yapmak lazım" "dinin fazla derinliğine inmemek lazım yoksa aklını yitirirsin" gibi tamamen boş amaçsız ve cahilce laflardan oluşan bir dünya görüşüdür. Bu tarz kişilere gerçek Kuran ahlakından bahsedildiğinde işlerine gelmediği için hiç işitmemiş gibi kibirli tavırlar sergilerler. Allah bu kişilerin durumunu şöyle açıklar:
İnsanlardan öyleleri vardır ki bilgisizce Allah'ın yolundan saptırmak ve onu bir eğlence konusu edinmek için sözün 'boş ve amaçsız olanını' satın alırlar. İşte onlar için aşağılatıcı bir azab vardır.
Ona ayetlerimiz okunduğunda sanki işitmiyormuş ve kulaklarında bir ağırlık varmış gibi büyüklük taslayarak (müstekbirce) sırtını çevirir. Artık sen ona acı bir azap ile müjde ver. (Lokman Suresi 6-7)
Toplumun geneline ters düşmemek tepki almamak bu arada etrafındakileri de kendine benzetmek amacıyla kendine Müslüman kimliği verip de yukarıdaki gibi Müslümanlıkla hiçbir ilgisi olmayan ve aslında bunu kendisi de bilen çarpık bir zihniyete sahip bu tarz kişiler Kuran'da "münafıklar" olarak isimlendirilirler.
Münafıklar gerçekten iman etmedikleri halde "inandık" diyerek çeşitli dünyevi çıkarlarını korumaya çalışır; ayrıca insanlara da böyle sapkın bir zihniyeti aşılayarak onları İslam'ın özünden Kuran'dan uzaklaştırmaya çalışırlar. Böylece etraflarında vicdanlarını rahatsız edecek samimi inanca sahip kişilerin kalmaması için uğraşırlar. Allah bu kişileri inananlara Kuran'da şöyle tanıtmaktadır:
İnsanlardan öyleleri vardır ki: "Biz Allah'a ve ahiret gününe iman ettik" derler; oysa inanmış değillerdir.
(Sözde) Allah'ı ve iman edenleri aldatırlar. Oysa onlar yalnızca kendilerini aldatıyorlar ve şuurunda değiller.
Kalplerinde hastalık vardır. Allah da hastalıklarını arttırmıştır. Yalan söylemekte olduklarından dolayı onlar için acı bir azab vardır.
Kendilerine: "Yeryüzünde fesat çıkarmayın" denildiğinde: "Biz sadece ıslah edicileriz" derler. Bilin ki; gerçekten asıl fesatçılar bunlardır ama şuurunda değildirler. (Bakara Suresi 8-12)
Bunların batıl dinleri Allah'ı değil kendi çıkar istek ve tutkularını ilah edinmeye ve bunlara hizmet etmeye dayalıdır. Kuran'da bu durum şöyle tarif edilir:
Kendi istek ve tutkularını (hevasını) ilah edineni gördün mü? Şimdi ona karşı sen mi vekil olacaksın? Yoksa sen onların çoğunu (söz) işitir ya da aklını kullanır mı sayıyorsun?
Onlar ancak hayvanlar gibidirler; hayır onlar yol bakımından daha şaşkın (ve aşağı) dırlar. (Furkan Suresi 43-44)
Münafıkların inanmadıkları halde "inandık" diyerek Allah'ı ve müminleri aldatabileceklerini sanmaları müminlere zarar vermeye ve Allah'ın bildirdiği doğru yoldan saptırmaya çalışmaları elbette karşılıksız kalmayacaktır.
Kuran'da münafıkların "Allah ve din adına" yalan söylemeleri ikiyüzlülükleri samimiyetsizlikleri sahtekarlıkları içten pazarlıklı olmaları dolayısıyla diğer inkarcılardan dinsizlerden ateistlerden daha büyük bir azapla karşılaşacakları haber verilmiştir:
Gerçekten münafıklar ateşin en alçak tabakasındadırlar. Onlara bir yardımcı bulamazsın. (Nisa Suresi 145)
Bir de gerçekten etrafında bulunan bazı münafık karakterli kişilerin kendisine anlattıklarının etkisinde kalmış "hem bu dünyayı hem de ahireti idare etme" gibi bir zihniyete kapılmış kimseler vardır. Onların durumu ise Kuran'da şöyle açıklanır:
İnsanlardan kimi Allah'a bir ucundan ibadet eder eğer kendisine bir hayır dokunursa bununla tatmin bulur ve eğer kendisine bir fitne isabet edecek olursa yüzü üstü dönüverir. O dünyayı kaybetmiştir ahireti de. İşte bu apaçık bir kayıptır. (Hac Suresi 11)
"Kuran'ın indirildiği dönemle bu dönem çok farklı. Kuran ayetleri bu asra cevap verebilir mi?" diyenlere cevap
Akılsız bazı kimseler Kuran'ın 1400 yıl önceki Arap toplumuna hitap ettiği ve bugünün toplumları için geçerli olamayacağı yönünde iddialarını sık sık tekrarlarlar. Bu kişilere göre Kuran ya tamamen bir kenara bırakılmalı ya da kendilerince "sakıncalı" buldukları bazı bölümleri değiştirilmelidir.
Öncelikle bu kişilere şu sorular sorulmalıdır: Onlar Kuran'ın Allah'ın insanlara indirdiği bir "yol gösterici" (Bakara Suresi 2) olduğuna mı inanmaktadırlar? Bilinmelidir ki Kuran'da ancak çok yakın zamanda keşfedilen birçok bilimsel gerçekle birlikte matematiksel ve tarihsel birçok mucize de yer almaktadır. O dönemde bilinmesi mümkün olmayan birçok bilimsel bulgunun Kuran ile tam bir uyum içinde olması şüphesiz Kuran'ın Allah'ın sözü olduğunun önemli delillerinden biridir. Tüm bu gerçeklere rağmen Kuran'dan şüphe duyanlara Allah şöyle hitap eder:
Eğer kulumuza indirdiğimiz (Kur'an)'dan şüphedeyseniz bu durumda siz de bunun benzeri bir sûre getirin. Ve eğer doğru sözlüyseniz Allah'tan başka şahitlerinizi (kendilerine güvendiğiniz yardımcılarınızı) çağırın. Ama yapamazsanız -ki kesin olarak yapamayacaksınız- bu durumda kafirler için hazırlanmış ve yakıtı insanlar ile taşlar olan ateşten sakının. (Bakara Suresi 23-24)
Nitekim Kuran'ın "insan yazması" olduğunu öne süren bir kimse Müslüman değildir. Ancak asıl ilginç olan "Kuran bugünün ihtiyaçlarını karşılayamaz" diyen bazı kimselerin bir yandan da Müslüman olduklarını iddia ediyor olmalarıdır. Bu kişilerin gösterdikleri tavrın ise ancak iki açıklaması olabilir: Ya cahildirler ve Kuran hakkında hiçbir şey bilmiyorlardır ya da Müslüman olmadıklarını açıkça söylemekten çekinen birer sahtekardırlar.
Çünkü Kuran'ın hükümlerini bilen bir insanın böyle bir safsatayı savunması düşünülemez. Bu kişiler Kuran'ın her döneme ve her topluma hitap eden Allah'ın hak kitabı olduğunu fark edememiş durumdadırlar. Oysa Kuran'ı açık bir şuurla okuyan kişi görür ki Kuran'da anlatılan kişi ve toplum özellikleri bugün de dahil olmak üzere tarihin her döneminde mevcut olmuştur. Dinden uzak toplumların içinde bulunduğu bütün yanlışlıklar bozukluk ve sapkınlıklar Kuran'da anlatılır o toplumların dine karşı gösterdiği tepkiler tarif edilir karakter tahlilleri yapılır. Bu tarif ve tahliller de günümüz dünyasına tamamen uymakta Kuran'ın her döneme hitap ettiğini bir kez daha teyid etmektedir. Kuran ahlakını uygulamak üzere okuyan ve elinden geldiğince uygulamaya başlayan bir kişi -ki o artık "mümin" olma yolundadır- gün geçtikçe Kuran'ın hayatın her anını nasıl kapsadığını Kuran'a olan inancı artarak görecektir. Kuran'da inanan insanın karşılaşacağı olaylar bunlara karşı nasıl tavır göstermesi gerektiği ayrıntılarıyla tarif edilmiş durumdadır.
İnkarcıların "toplum sürekli gelişmektedir din ise durağandır" şeklindeki tutarsız ifadeleri de aslında Kuran'da teşhisi yapılan bir kavrayış eksikliğidir. Kuran'dan bildirildiğine göre binlerce yıl önceki inkarcılar da dini "... eskilerin masalları" (Nahl Suresi 24) olarak yorumluyorlardı. Benzer şekilde dönemin inkarcıları Peygamberimiz (sav)'den Kuran'ın bazı kısımlarını değiştirmesini istemişlerdi:
Onlara ayetlerimiz apaçık belgeler olarak okunduğunda Bizimle karşılaşmayı ummayanlar derler ki: "Bundan başka bir Kur'an getir veya onu değiştir." De ki: "Benim onu kendi nefsimin bir öngörmesi olarak değiştirmem benim için olacak şey değildir. Ben yalnızca bana vahyolunana uyarım. Eğer Rabbime isyan edersem gerçekten ben büyük günün azabından korkarım." (Yunus Suresi 15)
Ayetlerde sözü edilen ve "Kuran'ın değiştirilmesi"ni isteyen inkarcılar Kuran'ın ilk indirildiği dönemde yaşayan kişilerdir. Bunların Kuran ayetlerine itirazlarının ardındaki neden Kuran ahlakının yaşandığı ortamların kendi çıkarlarına aykırı düşüyor olmasıdır.
Bugün de durum aynıdır. Kurulu cahiliye sisteminden çıkar sağlayanlar doğal olarak İslam'ın getirdiği ahlak anlayışına ve yaşam tarzına karşıdırlar. Bunların ağzından sık sık "Kuran'ın bazı kısımlarının çağa uydurulması reforme edilmesi" gibi sözler duyabilirsiniz. Aslında bununla yapmak istedikleri Kuran'ı kendi cahiliye düzenlerine uydurmaya çalışmaktan başka bir şey değildir.
Oysa bu çaba boşunadır. Kuran'da haber verilen "Hiç şüphesiz zikri (Kur'an'ı) Biz indirdik Biz; onun koruyucuları da gerçekten Biziz" (Hicr Suresi 9) ayetinin hükmüne göre Kuran'ın tek bir harfi bile değiştirilemeyecektir. Kuran Allah'ın insanlara olan mesajıdır bundan sonra herhangi bir vahiy gelmeyecektir. Dolayısıyla bugün de yüzlerce yıl sonra da insanların tek kurtuluş yolu Kuran'da bildirilmektedir.
"Benim kalbim zaten temiz" diyenlere cevap
Şuara Suresi'nin 89. ayetinde cennete girecek olanların "Ancak Allah'a selim (temiz) bir kalp ile gelenler..." olduğu bildirilir.
Ancak Kuran'da bildirilen kalp temizliği günümüz toplumlarından bazılarının anladığı gibi bir temizlik değildir. "Kalp temizliği"nin öneminden yola çıkarak "ben insanlara hiç kötülük yapmıyorum fakirlere arada sırada yardım ediyorum demek ki Allah'ın istediği ahlaktayım" demek kendi kendini aldatmaktan başka bir şey değildir. Çünkü Kuran'a göre kalbin temiz olması demek Allah'a yönelmiş ve O'na itaat etmiş olmak demektir. Belki bazı insanlar arada sırada fakirlere yardım ederek hayvanlara yiyecek vererek komşularına gülümseyerek "iyi insan" olarak tanınabilirler. Ancak cehennemden kurtulmanın Allah'ın rızasını ve rahmetini kazanmanın yolu "iyi insan" olarak tanınmak değil Allah'ın Kuran'da tarif ettiği şekilde bir mümin olmaktır.
Bu ahlakı kazanmadan yapılan ve cahiliyenin kendi değer yargılarına göre "iyilik" olarak kabul edilen bir davranışın Allah katında herhangi bir değeri olmayabilir. İsterse dini bir kisve altında olsun yapılan işin Allah nazarında "iyi" ve geçerli olmasının temel şartı bunun Kuran'da bildirilen ölçülere uygun olmasıdır. Kuran'daki bu ölçülere örnek olarak aşağıdaki ayetleri verebiliriz:
Hacılara su dağıtmayı ve Mescid-i Haram'ı onarmayı Allah'a ve ahiret gününe iman eden ve Allah yolunda cehd edenin (yaptıkları) gibi mi saydınız? (Bunlar) Allah katında bir olmazlar. Allah zulmeden bir topluluğa hidayet vermez. (Tevbe Suresi 19)
Yüzlerinizi doğuya ve batıya çevirmeniz iyilik değildir. Ama iyilik Allah'a ahiret gününe meleklere Kitaba ve peygamberlere iman eden; mala olan sevgisine rağmen onu yakınlara yetimlere yoksullara yolda kalmışa isteyip-dilenene ve kölelere (özgürlükleri için) veren; namazı dosdoğru kılan zekatı veren ve ahidleştiklerinde ahidlerine vefa gösterenler ile zorda hastalıkta ve savaşın kızıştığı zamanlarda sabredenler(in tutum ve davranışlarıdır). İşte bunlar doğru olanlardır ve müttaki olanlar da bunlardır. (Bakara Suresi 177)
Kuran'a göre kalbi temiz olan insan Allah'a iman eden Allah'ın emir ve yasaklarına harfiyen uyan O'na teslim olmuş insandır. İslam'a göre bundan farklı bir "kalp temizliği" söz konusu değildir. Kuran'da "kalp temizliği"nin ne anlama geldiği detaylı olarak anlatılmaktadır. Buna göre kalbi temiz olan insan sürekli Allah'ı anan ve kalbi Allah'ın zikriyle "mutmain" olmuş (tatmin bulmuş) kişidir. Öyle ki Kuran'da müminler şöyle tarif edilir:
Bunlar iman edenler ve kalpleri Allah'ın zikriyle mutmain olanlardır. Haberiniz olsun; kalbler yalnızca Allah'ın zikriyle mutmain olur. (Rad Suresi 28)
Bir başka ayette ise müminlerden şöyle söz edilir:
Onlar ki Allah anıldığı zaman kalpleri ürperir… (Hac Suresi 35)
Yine bir başka ayette müminlerin kalplerinin "Allah'ın ve haktan inmiş olanın zikri için saygı ve korku ile yumuşadığı" (Hadid Suresi 16) haber verilir.
İnsanı mümin yapan ve Kuran ahlakından zevk almasını Allah'a itaat etmekten dolayı sevinç ve huzur duymasını sağlayan kalbindeki bu içliliktir.
Kuran'da bu kalp duyarlılığının "Allah'ın yol göstermesi" olduğu şöyle bildirilir:
Allah müteşabih (benzeşmeli) ikişerli bir kitap olarak sözün en güzelini indirdi. Rablerine karşı içleri titreyerek-korkanların O'ndan derileri ürperir. Sonra onların derileri ve kalpleri Allah'ın zikrine (karşı) yumuşar-yatışır. İşte bu Allah'ın yol göstermesidir onunla dilediğini hidayete erdirir... (Zümer Suresi 23)
Dolayısıyla kalp temizliği insanı Allah'tan uzaklaştıran tüm engellerin kalpten arındırılmış olması anlamına gelir. Böyle bir insan dünya hırsından bencillikten korkudan güvensizlikten uzak olur. Allah'tan başka varlıklara bağlanmaktan onlara Allah'tan bağımsız bir sevgi duymaktan kurtulur.
Kısacası Allah'a itaat etmeyen ve Müslümanlığın gereklerini yerine getirmeyen insan için "kalp temizliği"nden söz edilemez. "Benim kalbim temiz dine uymasam da olur" diyenler Allah'ı ve müminleri aldattıklarını sanabilirler oysa yalnızca kendilerini aldatmaktadırlar. Bu ifade ancak ibadetlerini uygulamaktan kaçınan ve yanlış bir yaşam tarzını Müslümanlık olarak göstermeye çalışan bir insanın samimiyetsizliğidir. Ancak ne Allah katında ne de müminlerin gözünde bu tür samimiyetsiz tavırlar kabul göremez.
"Ben daha gencimdini ileride yaşarım" diyenlere cevap
Günümüzün yaşam tarzındaki umursuzluk ve kayıtsızlık psikolojisi her konuda olduğu gibi dini anlayışa da yansımıştır. Gündelik hayattaki gözlemlere dayanan ve oldukça yaygın olan bir anlayışa göre İslam ihtiyar insanların orta yaşlı kişilerin arasıra evlere gelip mevlüt okuyan hocaların ya da cuma günleri Yasin-i şerif okuyan ninelerin dinidir. Bu anlayışın bir sonucu olarak dinin; insanların ölüme yaklaştıkları dönemde ya da üzüntü ve sıkıntı anlarında ihtiyaç duydukları bir rahatlama huzur ve teselli vasıtası olduğu düşünülür. Bu çarpık mantığa göre daha genç yaşta yani tam dünyanın nimetlerinden faydalanılacağı bir dönemde dini yaşamaya başlamak ölmeden önce mezara girmek anlamına gelir. Eğer kişi tüm bunlara rağmen dine olan inancını ve saygısını koruyabilmişse yapacağı en iyi niyetli hareket onu ilerdeki yaşamına ertelemek olur.
Diğer birçok konuda olduğu gibi burada da sorun İslam hakkındaki bilginin Kuran'dan değil de çevreden amcadan dededen edinilmiş olmasından kaynaklanır. Oysa Kuran'da anlatılan gerçek İslam sadece yaşlandıktan sonra yaşanacak bir din değildir; tam aksine insanı iyiyle kötüyü ayırt etmeye başladığı yaştan itibaren sorumlu tutar.
Yaşlılık dinin tam olarak uygulanacağı değil belki de hastalıklar bedeni zayıflıklar nedeniyle insanın birçok ibadeti yerine getiremeyeceği sorumluluğunun çok aza ineceği bir dönemi oluşturur. Gençlik Allah'ın insana verdiği en büyük nimetlerden birisidir. Gerek fiziksel gerekse zihinsel yönden insanın en yüksek verime ve kapasiteye sahip olduğu bu dönemde Allah'ı unutması yapabileceği en büyük nankörlüklerden birisi olur. Allah'ın Kuran'da farz kıldığı iyiliği emredip kötülükten men etmek İslam ahlakını insanlara anlatmak Allah'ın şanını yüceltmek gibi çok önemli hükümleri genç güçlü ve sağlıklıyken yerine getirmeyen bir kimse yaşlılıkta bunları nasıl yapabilir?
İslam'ın "yaşlılar dini" olduğu safsatasının tam aksine Allah Kuran'ın çeşitli yerlerinde inanmış Kendisine gönülden bağlanmış gençlerden övgüyle bahsetmektedir:
O gençler mağaraya sığındıkları zaman demişlerdi ki: "Rabbimiz katından bize bir rahmet ver ve işimizden bize doğruyu kolaylaştır (bizi başarılı kıl)... Biz sana onların haberlerini bir gerçek (olay) olarak aktarıyoruz. Gerçekten onlar Rablerine iman etmiş gençlerdi ve Biz de onların hidayetlerini arttırmıştık. Onların kalpleri üzerinde (sabrı ve kararlılığı) rabtetmiştik; (Krala karşı) Kıyam ettiklerinde demişlerdi ki: "Bizim Rabbimiz göklerin ve yerin Rabbidir; ilah olarak biz O'ndan başkasına kesinlikle tapmayız (eğer tersini) söyleyecek olursak andolsun gerçeğin dışına çıkarız." (Kehf Suresi 10-14)
Hz Musa'ya da kendi döneminde kavminin bir kısım "genç"lerinden başkası iman etmemiştir:
Sonunda Musa'ya kendi kavminin bir zürriyetinden (gençlerinden) başka -Firavun ve önde gelen çevresinin kendilerini belalara çarptırmaları korkusuyla- iman eden olmadı. Çünkü Firavun gerçekten yeryüzünde büyüklenen bir zorba ve gerçekten ölçüyü taşıranlardandı. (Yunus Suresi 83)
Kuran'da bahsi geçen peygamberlerin birçoğu genç yaşta bu önemli sorumluluğun altına girmişlerdi. Hz. İbrahim de bu mübarek insanlardan birisiydi. Henüz genç yaştayken çeşitli putlara ibadet ederek Allah'a ortak koşan kavmiyle mücadeleye girişmiş ve insanlar arasında tanınmaya başlamıştı. Öyle ki kavminin önde gelen inkarcıları "Kendisine İbrahim denilen bir gencin bunları (putları) diline doladığını işittik" (Enbiya Suresi 60) demişlerdi.
Kuran'a göre insan akılca olgunlaştığı şuuru açıldığı andan itibaren dini sorumluluk altına girer ve Kuran ahlakını yaşamakla yükümlüdür. Kuran'da bu sorumluluklarla ilgili herhangi bir yaş belirtilmemiştir. "Dini ilerde yaşarım" diyerek gençken dinsiz bir hayat sürdürmeye razı olan bir kimsenin aslında beş dakika sonra dahi hayatta olacağına dair hiçbir garantisi yoktur. Allah bu konuyla ilgili şöyle buyurur:
Kıyamet saatinin bilgisi şüphesiz Allah'ın katındadır. Yağmuru yağdırır; rahimlerde olanı bilir. Hiç kimse yarın ne kazanacağını bilmez. Hiç kimse de hangi yerde öleceğini bilmez. Hiç şüphesiz Allah bilendir haberdardır. (Lokman Suresi 34)
O ülkeler halkı geceleri uyurken onlara zorlu azabımızın gelmeyeceğinden güvende miydiler? Ya da o ülkeler halkı kuşluk vakti eğlenceye dalmışken onlara zorlu-azabımızın gelmeyeceğinden güvende miydiler? Onlar Allah'ın tuzağından güvende mi idiler? Allah'ın bir tuzak kurmasından hüsrana uğrayan bir topluluktan başkası (akılsızca) güvende olmaz. (Araf Suresi 97-99)
Genç güçlü ve sağlamken Allah'ın davetine kulak vermeyenlerin ahiretteki akibetleri Kuran'da şöyle tasvir edilir:
Ayağın üstünden (örtünün) açılacağı ve onların secdeye çağrılacakları gün artık güç yetiremezler. Gözleri 'korkudan ve dehşetten düşük' kendilerini de zillet sarıp-kuşatmış. Oysa onlar (daha önce) sapasağlam iken secdeye davet edilirlerdi. (Kalem Suresi 42-43)
Bir de halk arasında "gençken hayatımı yaşar ölmeden önce de nasıl olsa tevbe ederim hiç günahım kalmaz" gibi batıl bir inanış vardır. Genelde bilgisizlikten ve dinden uzak bir yaşamdan kaynaklanan böyle bir zihniyet Allah'a karşı çok büyük bir samimiyetsizliktir. Çünkü bu lafın gerçek anlamı: "Ben şimdi her türlü günaha girer her türlü kötülüğü yaparım Allah'ın sınırlarını dilediğim gibi çiğnerim. Daha sonra hayatımın sonuna doğru da tevbe edip ahiretimi de kurtarmış olurum" demektir. Halbuki "kalplerin özünde saklı olanı bilen" Allah böyle samimiyetsiz bir zihniyetin başarıya ulaşamayacağını böyle tevbelerin Kendi katında geçerli olmayacağını önceden bildirmiştir:
Tevbe; ne kötülükleri yapıp-edip de onlardan birine ölüm çatınca: "Ben şimdi gerçekten tevbe ettim" diyenler ne de kafir olarak ölenler için değil. Böyleleri için acı bir azap hazırlamışızdır. (Nisa Suresi 18)
Bu akıldan yoksun düşüncenin sahibi Allah'ı gereği gibi takdir edemediği için kendince Allah'ın kendisini bir tevbeyle affedeceğini ve cennete sokacağını zanneder. Günlük hayatında yaptığı küçük uyanıklıklar sahtekarlıklar gibi Allah'a karşı da sahtekarlık yapabileceğini sanır. Oysa sonuçta aldanan da hüsrana uğrayan da elbette kendisi olur. Ummadığı bir anda ölüm onu hazırlıksız bir şekilde yakalar ve bunun geri dönüşü yoktur. Fakat buna rağmen hayatında sahip olduğu o sinsi zihniyetini de beraberinde taşır. Bu küstah fakat aynı zamanda da umutsuz çırpınış Kuran'da şöyle haber verilmiştir:
Suçlu-günahkarları Rableri huzurunda başları öne eğilmiş olarak: "Rabbimiz gördük ve işittik; şimdi bizi (bir kere daha dünyaya) geri çevir salih bir amelde bulunalım artık biz gerçekten kesin bilgiyle inananlarız" (diye yalvaracakları zamanı) bir görsen. Eğer Biz dilemiş olsaydık her bir nefse kendi hidayetini verirdik. Fakat Benden çıkan şu söz gerçekleşecektir: "Andolsun cehennemi cinlerden ve insanlardan (inkâr edenlerle) tamamıyla dolduracağım." Öyleyse bu (azab) gününüzle karşılaşmayı unutmanıza karşılık azabı tadın. Biz de sizi gerçekten unuttuk; yaptıklarınıza karşılık ebedi azabı tadın. (Secde Suresi 12-14)
Sonunda onlardan birine ölüm geldiği zaman der ki: "Rabbim beni geri çevirin. Ki geride bıraktığım (dünya)da salih amellerde bulunayım." Asla gerçekten bu yalnızca bir sözdür bunu da kendisi söylemektedir. Onların önlerinde diriltilip kaldırılacakları güne kadar bir engel (berzah) vardır. (Müminun Suresi 99-100)
Allah iman edenlerin geri dönüşü ve telafisi mümkün olmayan böyle kötü bir duruma düşmemeleri için nasıl bir tutum izlemeleri gerektiğini çeşitli ayetlerde açıklar:
Sizden birinize ölüm gelip de: "Rabbim beni yakın bir süreye (ecele) kadar geciktirsen ben de böylece sadaka versem ve salihlerden olsam" demezden önce size rızık olarak verdiklerimizden infak edin. Oysa Allah kendi eceli gelmiş bulunan hiçbir kimseyi kesinlikle ertelemez. Allah yaptıklarınızdan haberdardır. (Münafıkun Suresi 10-11)
Ey iman edenler Allah'tan nasıl korkup-sakınmak gerekiyorsa öylece korkup-sakının ve siz ancak Müslüman olmaktan başka (bir din ve tutum üzerinde) ölmeyin. (Al-i İmran Suresi 102)
Ey iman edenler Allah'tan korkun. Herkes yarın için neyi takdim ettiğine baksın. Allah'tan korkun. Hiç şüphesiz Allah yaptıklarınızdan haberdârdır. (Haşr Suresi 18)
Dikkat edilirse buraya kadar ele aldığımız zihniyet Allah'ı tamamen inkar etmeye değil fakat "Allah'ı gereği gibi takdir edememe"ye ve bunun sonucu olarak "Allah'tan gereği gibi korkup sakınmama"ya dayanmaktadır. Allah'ın varlığını kabul etmek ayrı O'nun sonsuz güç ve aklını bilgisini her an herşey üzerindeki hakimiyet ve kontrolünü azabından hiç kimsenin bir garantisi olmadığını bilip hissetmek ve O'ndan gücünün yettiği kadar korkup-sakınmak ayrı şeylerdir. Şeytan da Allah'ın varlığından kesin olarak emindir. Fakat isyankardır. Kuran'da Allah'ın var olduğunu kabul eden ancak O'nu gereği gibi takdir edemeyip isyankar olan kimselerden şöyle söz edilir:
De ki: "Göklerden ve yerden sizlere rızık veren kimdir? Kulaklara ve gözlere malik olan kimdir? Diriyi ölüden çıkaran ve ölüyü diriden çıkaran kimdir? Ve işleri evirip-çeviren kimdir? Onlar: "Allah" diyeceklerdir. Öyleyse de ki: "Peki siz yine de korkup-sakınmayacak mısınız? İşte bu sizin gerçek Rabbiniz olan Allah'tır. Öyleyse haktan sonra sapıklıktan başka ne var? Peki nasıl hâlâ çevriliyorsunuz? Böylece Rabbinin sözü o fasık kimseler üzerinde (şöyle) gerçekleşmiştir ki: "Onlar şüphesiz iman etmezler." (Yunus Suresi 31-33)
Andolsun onlara: "Kendilerini kim yarattı?" diye soracak olsan elbette: "Allah" diyecekler. Öyleyse nasıl olur da çevriliyorlar? (Zuhruf Suresi 87)
alıntı
