Her şeyin tohumu vardır. Düşmanlığın tohumu da şaka ve alaydır, demişlerdir.
Said bin As, oğluna nasihatinde buyurdu ki:
“Ey oğul, az şaka yap! Çünkü mizahın gereğinden fazlası, insanın değerlerini giderir
ve kötüleri, aleyhine cesaretlendirir.
Şakayı tamamen terk etmek de dost ve sevdiklerinin buğzetmesine ve
samimiyetin kesilmesine yol açar.
Şakalaşmayı o derece ayarla ki, yemeğe atılan tuz gibi olsun.
Yani yemeğe atılan tuz, çok olunca yemeğin lezzetini nasıl giderirse, şaka da öyledir.
Azı karar, çoğu zarar.
Çok az olursa gönlümüzün neşesi yerine gelmez.
Şaka, gönüldeki donukluğu ve o işe karşı doğan bıkkınlığı giderecek kadar olmalı.
Buna göre dostlarına, arkadaşlarına karşı sohbet, ülfet ve medeni münasebetleri
devam ettirmeye sebep olacak vasıftaki şakayı terk etme,
lakin bu sınırı aşmaktan da daima sakın!
Çok gülmek de, çok şaka yapmak gibi zararlıdır, makbul değildir.
Özellikle idareciler için çok gülmek münasip değildir.
Çünkü çok gülmek, kişilerin heybet ve vakarlarını giderir, edebini azaltır.
Hz. Ömer; “Çok gülenin heybeti azalır, çok şaka yapan hafife alınır” buyurdu.
Hz. Rabia Hatun, “Günah olmayan işlerde, gönül almak için şakalaşmak
mürüvvettendir” buyurdu.
Bazı şeylerin şakası da ciddisi gibidir.
Bunun için bu konularda çok dikkatli olmalıdır.
Böyle şeyler için Peygamber efendimizin, “Ciddisi de, şakası da ciddidir” buyurmuştur.
Bunlardan birkaçı şunlardır: Nikâh, talâk, küfr ve adak konularıdır.
Hadis-i şerifte buyruldu ki;
“Üç şeyin şakası da, ciddisi gibi sahihtir. Nikâh, boşamak, boşamaktan vazgeçmek.”
Bir kimse, şakadan veya rol gereği, iki şahit yanında evlense, gerçekten evlenmiş olur.
Yine bir kimse, şaka ile, alay olsun diye veya hanımını korkutmak niyetiyle
(seni boşadım) dese, hanımı gerçekten boş olur.
İnanmamayı gösteren her söz, ister şaka olarak, isterse gönülden olmayarak
olsun küfür olur. Küfre düşürücü ifade kullananın imanı gider de haberi olmaz.
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
“Öyle bir zaman gelir ki, kişinin imanı gider de haberi olmaz.
Halbuki ondan, gömleğin çıktığı gibi, iman çıkmış olur.”
alıntı
