Allah Tealâ, rızasına giden yolu bizlere bildirmiş ve dinini tamamlamıştır. Dinin hükümleri açık bir şekilde ortaya konulmuştur. Geriye bu yüce dini yaşayarak olgunlaşmak, güzel ahlâkı hakim kılarak insan onuruna yaraşır bir hayat inşa etmek kalmıştır. Dinimiz her yönüyle tam ve eksiksizdir.
Dinimizin mükemmelliğine rağmen bizlerin yanlış mecralarda ömür tüketmesi nefsimizin kötülüğe meyilli olmasından kaynaklanıyor. Kötülüğe olan meylimiz dini yaşamakla elde edilecek büyük faydaya ulaşmamızı engelliyor. O halde nefsin terbiye edilmesi, kötülüğe meylin giderilmesi gerekiyor.
Evet; dinimizde hiçbir eksiklik yoktur. Ayetler, hadisler tamam. Mealler, tefsirler çeşit çeşit. Fıkıh hazır, hükümler, kitaplar hazır. Ama insan dine uymazsa ne faydası olur. Çünkü kitaplar insanın elinden tutup hayra götürmez. Namaz bahsini yüz kitap yazacak kadar bilsek bile namaz kılmadıktan sonra ne faydası olacak.
Allah’ı gerçekten bilmek, sabahlara kadar süren ilahiyat tartışmalarıyla değil, O’nun emirlerine uymakla olur. Tamam, iman bahsi açısından Allah’ı bilmek ayrı, emirlerine uymak ayrıdır. İman yönüyle Allah’ı bildim diyen mümindir, müslümandır. Ama Allah’ı bildim, anladım diyenin samimiyeti ve olgunluğu emir ve yasaklara ne ölçüde uyduğuna bağlıdır.
Allah’a muhabbet ve itaat, nefsin ıslahı ile olur. Islah ve terbiye olmayan, ne kadar bilgili olursa olsun, Allah’ın emirlerine uymakta noksan kalır.
Ebu’l-Hasan en-Nedvî hazretleri “Dini yenileme, ihya, İslâm’da yüksek bir makamdır. Hazret-i Peygamber’den sonra hiçbir peygamber gelmeyecektir. Bu bakımdan Allah Tealâ, dini yenileme işini peygamber vârisi olan kâmil insanlara bırakır.” demiştir.
Dini yenilemek nedir? Esasen din yenilenmez, fakat zamanla içerisine katılan bidatlar, bozuk inançlar, ayet, hadis ve fıkıhtaki yanlış anlaşılmalar düzeltilir. Yani İslâm’ı bozmaya çalışan kötü fikir ve yanlış inançların temizlenmesi dini yenilemek olur. Bunun için İmam Rabbanî hazretleri “Müceddid, ümmete gelen bütün feyz ve varidatın onun sayesinde geldiği kimsedir.” buyurmuştur. Allah Tealâ peygamberleri ve salih kulları, kendisine yeryüzünde halife seçip, zatına ayna, emir ve muradına aşina yaparak kullarının önüne bir delil olarak koymuştur. Böylece onları cehaletten ve sapmaktan kurtarmıştır. Kur’an’da “Andolsun ki içlerinden kendilerine Allah’ın ayetlerini okuyan, (kötülüklerden ve inkârdan) kendilerini temizleyen, kendilerine Kitap ve hikmeti öğreten bir Peygamber göndermekle Allah, müminlere büyük bir lütufta bulunmuştur. Halbuki daha önce onlar apaçık bir sapıklık içinde idiler.” (Âl-i İmran, 164) buyurması bu sebepledir.
Kusurlarından dolayı Allah’ın feyzini kabul etmeyen kalp sahiplerine bu kâmil insanlar gönderilmiştir ki, nefsleri terbiye olup kusurlarını bilsinler ve tevbe etsinler.
Günah Allah’ı unutmaya sebep olurken, tevbe Allah’ı bilmeye ve O’na yaklaşmaya sebep olur. Peygamber mirasçısı kâmil insanların işi de insanların günahları terk edip tevbeye yönelmelerine ve İslâm’ı doğru bir şekilde yaşamalarına sebep olmaktır.
