Kur'an'a Çeken Yollar
Kur'an'a Çeken Yollar
--------------------------------------------------------------------------------
Kur'an'a Çeken Yollar
Eğer Kurânı her gün açıp okuma gücünü kendinizde bulamıyorsanız, en az günde bir defa açıp bakın ve kapatın. Okumak için açmasanız bile, gözünüze bir âyet meâli ilişebilir. İçinizden bir ses, Bir âyet olsun oku diyebilir..
"Andolsun Biz Kur;ânı düşünüp öğüt alınması için kolaylaştırdık. Düşünüp öğüt alan yok mudur?" (Kamer 17,22,32,40)
"Kolaylaştırınız, güçleştirmeyiniz(Hadisi Şerif)
"İşleri kolay gör ki, rahata kavuşasın. Çünkü,kolay görülen her şey muhakkak ki kolaylaşır." (Hz.Ali)
Kur'an'a Çeken Yollar
Bakış açısını netleştirmek: Kurâna, diğer kitaplardan farkını, üzerimizde ın ne büyük bir lûtfu olduğunu ve Ona olan ihtiyacımızın şiddetini anlayıp hissettiğimiz ölçüde yöneliriz.
Öyleyse, Kurâna olan ihtiyacımızın şiddetini ortaya koyan, bizi sarsan, Onu okumak için harekete geçiren şeyleri gayet dikkatli bir şekilde düşünelim ve alt alta yazalım
ın Kurândaki ilk emri Oku iken, genel anlamda okumakve özel anlamda Kurânı okumak ve anlamaya çalışmak, hayatımızda kaçıncı sırada yer alıyor? Nelerin altında? Niçin? Bu soruların cevabından kaçmayalım ve harekete geçmek için kendimizi sorgulayalım.
Hareket noktanız: Sizi Kurâna en çok çeken bir âyeti, bir olayı veya başka herhangi bir şeyi düşünün ve hemen yakınınızdaki Kurâna uzanın.
İlginizi en çok çeken konular: Okumak için önce ilginizi en çok çeken, ihtiyaç hissettiğiniz âyetlerden veya konulardan başlayın. Bu konuda meâlde bulunan İçindekiler bölümünden faydalanabilirsiniz. Detay isterseniz, özel olarak bu konuda hazırlanmış kitaplardan faydalanın. Konulu okuma, size değişik bakış açıları kazandırır ve yepyeni ufuklara doğru götürür.
Kurânüı her gün en az bir defa açıp bakın: Eğer Kurânı her gün açıp okuma gücünü kendinizde bulamıyorsanız, en az günde bir defa açıp bakın ve kapatın. Okumak için açmasanız bile, gözünüze bir âyet meâli ilişebilir. İçinizden bir ses, Bir âyet olsun oku diyebilir.
Alışkanlık haline getirmek için: ın bize neler söylediğini okumaya ve anlamaya yeterli vakit ayırıp ayırmadığımızı sorgulayarak, çok az bir süre de olsa kendimizi okumaya ikna edebilir, süreci böylece başlatabiliriz. Süre az olduğu için kendimizi ikna daha kolay olur. Öyleyse, başlangıç olarak, kendimize, belirli zamanlarda, çok az bir süre de olsa okuma mecburiyeti getirelim. Sonra bu süreyi azar azar artırabilir ve şekillendirebiliriz.Bu kolay uygulamanın kısa zamanda meyvelerini toplayacak ve hararetle başkalarına da tavsiye etmeye başlayacaksınız.
Bir dakikacık zaman: Okumak için illâ geniş zaman arayıp da sürekli tehir etmeyin. Bir dakikada bir âyet okusanız ve üzerinde azıcık düşünseniz, bu şekilde her gün sadece bir dakika ayırsanız bir senede 365 âyet eder. Peygamberimiz (s.a.v.), Yapılan amellerin en hayırlısı, az da olsa devamlı olandır buyuruyor.
Her fırsatta ve mekanda: Otobüste, tramvayda, vapurda, trende, iş yerinde, bekleme sırasında, piknikte vs cebinizde taşıyacağınız küçük bir mealden bir dakikada âb-ı hayat fışkırabilir. Ve okuyabilecek herkese ne kadar da güzel örnek olur. Toplayın şimdiye kadar geçen yolculuk sürelerinizi ve az da olsa ne kadar okuyabileceğinizi; okumamış olmanın hüznünü yaşayacaksınız.
Hastalık ve sıkıntı dönemlerinde: İnsanın bir teselli ve çıkış yolu aradığı hastalık, sıkıntı ve bunalım dönemleri, yani o şiddetli ihtiyaç dönemleri, Kurânın yol göstericiliği ve ferahlatıcılığının câzip gelmesi açısından kolaylaştırıcı bir vesiledir. O İlâhî kapıdan girerseniz, dertlerinizi bitiren veya en azından hafifleten yepyeni dünyalara açılırsınız.
Sakıp Sabancı, bir Avrupa ülkesinde bir süre hastanede yatar. Bakar ki başucunda bir İncil... Hastanın okuması için bırakılmış. Türkiyeye döndüğünde bunu anlatırken, ülkemizdeki hastanelerde de hastanın başucunda, onu hem ruhen güçlendirmek, hem de hastalığa karşı direncini artırmak üzere meâlli bir Kurân bulunması gerektiğini söyler.
Ailece: Aile fertleri her gün bir araya gelir, herkes bir âyet, iki âyet, üç âyet, yarım sayfa veya bir sayfa okur, diğerleri dinler. Üzerinde çok kısa konuşulur. Ama bu güzel uygulama mümkünse her gün yapılır.
Bir sayfa on sayfa: Günde bir sayfa okusanız meâli bitirmeniz 2 sene sürmez. İki sayfa okusanız, 1 sene sürmez. Üç sayfa okusanız 6 ay kadar sürer. 10 sayfa okusanız 2 ay. Okuyabileceğiniz asgarî sayfa ile başlayabilirsiniz. Gazeteye, televizyona veya internete ayırdığınız kadar zaman ayırsanız; eğer öğrenciyseniz, tek bir ders kitabına ayırdığınız kadar zaman ayırsanız; neler olur, neler...
Hedef, plan ve değerlendirme: Kısa süreli hedefler tespit eder, basit bir plan yapar ve sık sık kendimizi değerlendirirsek uygulama kolaylaşır. Mesela, Her gün şu kadar dakika ya da saat; veya şu kadar âyet veya sayfa okuyacağım. Üç gün sonra uygulama ve verim noktasından kendimi değerlendireceğim. diyebilir ve her üç gün sonunda değerlendirme yapabiliriz. Bu değerlendirme sonuçlarına göre yeni hedefler tespit edebiliriz. Sonuçları küçük bir cep defterine not edersek, neler yaptığımızı ve neler yapabileceğimizi daha iyi görürüz.
Bilgisayarınızın ekranına ilk açılışı için şunu yazın ve çocuklarınıza da yazmalarını tavsiye edin: Bugün ne okudun? Benzer sözleri evde veya işyerinde en çok göreceğiniz yerlere koyabilir, hatta cep telefonunuza da yazabilir veya söyletebilirsiniz.
Okumalarınızı takip edip, okuduklarınızı ve kendinizi değerlendireceğiniz basit bir çizelge hazırlayabilir, hedeflerinizi gerçekleştirdikçe çizelgeyi de geliştirirsiniz.
Genel okuma yanında bazı konularda yoğunlaşma: Özel ilgi ve ihtiyaç duyduğunuz bazı konularda çeşitli tefsirlerden ve başka kitaplardan okumalar yapın, kendinizi o konuda geliştirin.
Birliktelik: Kurânın mânâsından sürekli istifade etme zevk ve alışkanlığını kazanan insanlarla sık sık görüşün. Onların başarılı oldukları uygulamaları kendi şartlarınıza uyarlayarak daha da geliştirmeye çalışın.
Aynı alışkanlığı kazanmak isteyen insanlarla görüş alışverişi yapın, birlikte kararlar alın, birbirinizi teşvik ve kontrol edin Hayırda yarışmaanlayışı içinde, hedefiniz aynı olduğu için hepinizi memnun edecek bir yarışma havasına girin. Bunu yapabildiğiniz kadar devam ettirin.
Hediye: Arkadaşlarınıza, dostlarınıza ve yeni evlenecek olanlara Meâlli Kurân hediye edin. Bu konuda size verilen hediyelerden sonra ilk fırsatta hediye eden kişiye geri bildirimde bulunun. Nasıl istifade ettiğinizi söyleyin. Bu hem sizi daha çok teşvik eder, hem de o kişiyi.
Kurulacak yuvanın kötülüklerden uzak, mutlu ve sürekli olması isteniyorsa, her insanın ın rehberliğine ihtiyacı olduğunu belirterek okumaya teşvik edin. Bunun olmazsa olmaz yaygın bir alışkanlık hâline gelmesine çalışın.
Ortam oluşturmak: Okuduklarınızdan uygun gördüğünüz yerleri başkalarına da okuyun. Onlardan da ihtiyaca en çok hitap ettiğini düşündükleri veya başka uygun buldukları âyet meâllerini size söylemelerini veya okumalarını isteyin.
Uygun yerlere koymak: Bulunduğumuz mekânlarda, bizim ve çevremizdeki diğer insanların elini uzatabileceği yakınlıktaki uygun yerlere meâl veya Kurândan âyetler içeren kitapçıklar koyabiliriz.
Sakin vakit En verimli zaman dilimi: Gün içinde insanın veriminin en yüksek olduğu bir zaman dilimi vardır. Sakin vakit adı verilen bu zaman dilimi herkese göre değişir. Kimisi için gece yarısında, kimisi için sabahın erken saatlerindedir. O altın saatte ın Kitabını düşünerek okumak, herhalde çok isabetli olur ve en değerliye, en değerliyi vermekın da çok hoşuna gider.
Kurân insanlara nasıl gösterilmeli? Kurân insanlara, hiç bıktırmadan her zaman daha büyük bir zevk ve hevesle en çok okunan kitap; tan gelen en güzel ve en önemli bilgilerin en doğru kaynağı; her zaman en iyi yol gösterici; kitapların kitabı olan en güzel kitap; insanlığı mutluluğa götüren, insanı insan yapan değerlerin İlâhi menbaı; ın sözü olduğu için çözülenler yanında içinde kıyamete kadar çözülmeyi bekleyen daha nice güzellikler olan en büyük hazine olarak sunulmalıdır. O güzelliklerden örnekler sunulmalı, böylece Ondaki bilgisinin sonsuzluğu kanaati oluşturulmalıdır.
Büyükler, Yârân istersen Kur;ân yeter!demişler. Kuân;a, gerçekte olduğu gibi yârân olduğu, dost oladuğu idrâkiyle yaklaşmak ve başkalarını, özellikle çocuklarımızı o bakış açısıyla yaklaştırmaya çalışmak gerek.
Ah güzel örnek! En güzel yaklaşım ve etkileme tarzı, güzel örnek olmaktır. Güzel örnek olmanın özü, söylenenlerle yapılanların uyum içinde olmasıdır. Fakat bu, sevdirmek için yeterli olur mu? Güzel örnek meselesi genellikle yanlış anlaşılıyor. İyiyi, doğruyu, güzeli yapmak,güzel örnekolabilmek için tek başına yeterli olamıyor. Ya? Sevdirici, cezbedici, yapmaya teşvik edici olmayan hiçbir örnek, güzel örnek değildir.
Yunus ne diyor:
Bilmek olmak değildir,
Olmaya bak, olmaya.
Tavsiyede bulunurken: İnsanlara tavsiyede bulunurken dikkat etmemiz gereken üç basamak:
1. Sıcak bir yaklaşım, yani duygulara hitap,
2. Tavsiye,
3. Sebep veya sonucuna kısaca işaret etmek.
Mukayese ile farkın vurgulanması: ın sözünü okuyanla okumayan bir olmaz. Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?İnsanların ne dediğini öğrenmek için ne kadar gayret sarf ediyoruz; acaba bizi ve tarihler boyunca her şeyi yaratan bize neler söylüyor, merak etmemek mümkün mü?
kelâmının insanların kelâmına üstünlüğü, ın kullarına üstünlüğü gibidir Hadîs-i kudsîsinin penceresinden bakarak ve baktırarak Kurâna dikkatleri daha kolay çevirmek mümkün.
Mukayese ile farkın vurgulanması, hedefe kestirmeden götüren, kısa ve keskin bir çözümdür. Çünkü, Hz. Ali (k.v.) Efendimizin ifadesiyle, Nimetlerin kıymeti, ancak zıtların mukayesesi ile takdir edilir.
Ailece bir arada, her gün bir âyetÇocuklardan ve ailemizin her ferdinden, biz de dâhil, her gün akşam sofrasında veya sofradan sonra bir araya geldiğimizde, hangi ihtiyaca hitap ettiğini de söyleyeceği bir âyet meâlini okumasını isteyebiliriz. Âyet metnini de okursa daha güzel olacağını hatırlatır, fakat zorlamayız.
Bu, yapabilecekler için, her sofrada bir âyet şeklinde de uygulanabilir.
Hanımlar arası günlerde: Kurân sevdalısı hanımların, hanımlar arasındaki günlere katılarak, genel ihtiyaca hitap eden bir iki âyet meâli söyleyip üzerinde birkaç cümlecik konuşması. Başkalarını da her gelişlerinde bir tek âyet meâliyle gelmeleri için teşvik etmesi. Elbette âyet metni de okunursa daha güzel olur.
Herkes faal: Düzenlenen sohbete katılacak herkes önceden, istediği bazı âyetleri okur ve tefsirlerden açıklamalarına bakar. Sohbette okur ve anlatır. İnisiyatif alır. Herkes harekete geçer. Kendisini çok iyi yetiştirmiş olanlar ayrıca yine derslerini yapar.
Okutup ciddiyetle dinlemek: Bu metodu ilk defa İbni Kesîrin Hadîslerle Kurân-ı Kerîm Tefsiri kitabının İthafında gördüm. Prof. Dr. Bekir Karlığa şunları söylüyordu: Bu çalışmayı, çocuk yaşlarda bana, çok sevdiği İsmail Hakkı Bursevînin Rûhul-Beyanını okutarak, tefsir zevkini tattırmaya çalışan rahmetli babam Besnili İbrahim Hocanın ruhuna minnet ve hürmetle ithaf ediyorum
Kelâmını bu şekilde okutup dinleyerek sevdirmek ve anlaşılmasını sağlamak mümkün.
İşaretler koymak, cebimizde küçük bir defter veya cep bilgisayarı: Okuma sırasında işaretler koyabilir, sayfanın kenarına notlar alabilirsiniz. Hele küçük bir defteriniz ya da cep bilgisayarınız olur da oraya notlar alırsanız daha bir güzel olur. Hatırda da kalsın, satırda da...
Meâlini öğrendiğiniz veya orijinalini ezberlediğiniz âyetin sûre ismini ve âyet numarasını bilirseniz, bunun çok faydasını görürsünüz.
Bilgisayar, CD, MP3 çalar, radyo ve kaset çalardan dinleyerek: Bu imkanların biri olmazsa diğeri bugünün dünyasında artık hemen hemen herkeste var. Evde, yolda, işyerinde, bunu alışkanlık hâline getirebilirsiniz. Ayrıca ailece belli zamanlarda dinleyebilirsiniz. Sadece Kurân meâli okuyan radyo bile var.
Ne zaman başlamayı düşünüyorsunuz? Peki, sizi a daha çok yaklaştıracak ve bütün sıkıntıların çözüm kaynağına giden yol olan gayretlenmelere, ın dediklerini daha çok okumaya, dinlemeye, anlamaya ve yaşamaya götürecek bu adımları, mevcut hâlinizi aşacak şekilde uygulamaya ne zaman başlamayı düşünüyorsunuz?
Peygamberimiz (s.a.v)in İki günü eşit olan kimse zarardadır Hadîs-i şerifini bu konuda uygulayalım. Başlangıçta ne kadar süre uygulayalım? Bir ay, on beş gün, on gün desek zor. Bir hafta desek o da biraz zor gözüküyor. Fakat üç gün uygulamayı az bir gayretle herhalde herkes yapabilir. Peki ne zaman uygulamaya başlayalım? Bugün mü, yarın mı? Bu soruya vereceğimiz cevabın arkasından şu Hadîs-i Şerifi hatırlayalım ki, Peygamberimiz (s.a.v.), Yarın yaparım, diyen helâk oldu buyuruyor.
Öyleyse, bugünden başlayalım ve kendimizi test edelim. Bakalım hayatımızda neler değişecek? Sonra da yapabildiğimiz kadar, zamanını artırarak, keyfiyetini güçlendirerek devam ettirelim.
Pano veya levha: Panoya büyük yazılarla her gün bir âyet veya duvara her gün yeni bir âyet, levha olarak asılabilir. Belli zamanlarda veya uygun zamanlarda anlamı hakkında konuşulur.
Merakı tahrik: Çeşitli âyetlerin konularına, anlamlarına veya başka özelliklerine dikkat çekilerek öğrenmek için meraklar tahrik edilir.
Her gün kaç kişiye kaç âyet: Her gün en az on (beş, üç ya da bir) kişiye, ihtiyacına uygun bir âyet söyleyeceğim diyerek kendimize söz verebilir ve çocuklarımız dahil -sıkmadan, zorlamadan- başkalarını da buna teşvik edebiliriz.
Sohbete başlamadan: Bir sohbet topluluğu oluştuğunda asıl sohbet konularına geçmeden önce herkesin bir âyet meâli -biliyorsa aynı zamanda metni- söylemesini, konu hakkında birkaç cümle söylemesini isteyebiliriz. Daha baştan topluluğun atmosferi değişir. Buna devam edildiğinde neler olur düşünün.
Her karşılaşmada: Arkadaşlar kendi aralarında anlaşarak, her karşılaştıklarında selâm kelâmdan sonra birbirlerine birer âyet meâli söyleyebilirler. Söyleyecekleri âyeti ihtiyaca göre seçmeye çalışırlar.
Mail ve/ya mesaj: Dostlarınıza, içinde âyet meâli olan bir mail ve/ya mesaj gönderin. Cumayı unutmamak üzere özellikle mübarek gün ve gecelerde.
Mübarek gün, gece ve aylar: Mübarek gün, gece ve aylarda, o gün ve gecelerle ilgili âyetlerin meâl ve tefsirine bakın, aranızda okuyun ve konuşun. En kıymetli zamanları en kıymetliye ayırın.
Namazda okumak, duâda söylemek: Mânâsı çok dikkatimizi çeken âyetlerin meâlini öğrendikten sonra metnini de ezberleyip namazlarda o tefekkür içinde okuyabiliriz. Veya o sözlerle Rabbimize duâ edebiliriz. Meselâ, Kurândaki peygamber (a.s.) duâları, Ashâb-ı Kehfin duâsı gibi.
Özellikle dikkat çekilen âyetler: Peygamber Efendimiz (s.a.v)in özellikle dikkat çektiği âyetlerin meâllerini, büyük zâtların bilhassa etkilendikleri ve vird edindikleri âyet-i kerime meâllerini öğrenebilir ve üzerinde mütâlaada bulunabiliriz.
İhtiyaç penceresinden bakarak: Hayatta ihtiyacımız olan her konuda bize yol gösterecek en az bir âyet öğrenmeyi ve yeri geldiğinde istifade etmeyi ve ettirmeyi kendimize amaç edinebiliriz. Bu çok dinamik bir süreç olur.
Günümüz dünyasında insanlığın en fazla ihtiyacı olan âyetleri öğrenebilir, insanlara, özelliklerine göre, çeşitli şekillerde sunabilir, Kurânla o âyetlerin açtığı kapıdan muhatap olmalarını sağlayabiliriz.
Ahmet MARAŞLI
