İmamın Namazı Hafif Tutup Uzatmaması

Günde beş vakit camiye gidip cemaate katılmak nasıl müekked sünnetse, imam ve müezzinin de namazı, dua ve teşbih*leri sünnete uygun yerine getirip cemaate bıkkınlık ve sıkıntı verecek kadar uzatmamaları da Öylece sünnettir. Zira camiye gel*ip cemaate katılan müslümanlarm çoğunu şu üç grupta düşünmemiz gerekmektedir:
a) Yaşlı olup abdestini uzun süre tutamayanlar,
b) Hasta olup uzun süre beklemeye tahammülü olmayanlar,.
c) İş, güç sahibi olup bir an önce işinin, tezgahının, ma*sasının başına dönmek ihtiyacında' olanlar veya zorunda kalanlar...
İmam ve müezzinin kendi cemaatlerini çok iyi tanımaları ve ona göre namazı, süre bakımından ayarlamalıdırlar. Rasulüllah (s.a.v.) efendimiz ile dört halife zamanında bu ölçü ve sünnete hep dikkat edilir ve farz namaz kılınınca cemaat serbest bırakılırdı: Artık isteyen sünnet namazı camide, isteyen evinde ve iş yerinin müsait bir yerinde kılabilirdi. Teşbih ve dua da, bugünkü toplu halde merasim şeklinde değildi. Öyle ki isteyen bunları camide, is*teyen evinde veya iş yerinde yerine getirirdi.
Müezzin ise, gereksiz nağmelerden, mukaddem elerden kaçınıp teşbih ve duayı kısa tutmaya özen göstermelidir. Cuma günleri iç ezanı çok yüksek sesle ve fazla nağme yaparak okuması da sünnete aykırıdır. Çünkü dış ezan okunmuş ve namaz vakti za*ten duyurulmuştur .

Konuyla İlgili Hadisler:


Ebu Hüreyre (r.a.) den yapılan rivayete göre, peygamber (s.a.v.) efendimiz şöyle buyurmuştur: "Sizden biriniz cemaate namaz kıldıracağı zaman, namazı hafif tutsun. Çünkü ce*maat arasında zayıf, hastalıklı ve yaşlı kimseler vardır. Kendi başına kılınca dilediği kadar uzatabilir."
"Arkasında namaz kıldığım hiçbir imam arasında, Ra-suîüllah (s.a.v.) efendimizden namazı daha hafif tutan ve daha tamam kıldıranı görmedim."
Enesi (r.a) den yapılan rivayete göre, Resulü!lah (s.a.v.} Efendimiz şöyle buyurmuştur: Doğrusu nabaşlayıp girerim ve onu uzatmak isterim ana o sıradaçocuğun ağlamasını duyarım ve o sebeple namazı uzat*mayı geçerim; çünkü onun ağlamasından annesinin aklının ona takılıp üzüntü duyduğunu biliyorum."
Hadislerin Işığında Mezhep İmamlarının İstidlal ve İhticacları


Bu konudaki hadislerin hemen hepsi sahihtir. O bakımdan istidlal ve ihticaca salih görülmüş ve mezhep imamlarının hepsi*nin görüş ve içtihadı aynı noktada toplanıp birleşmiştir.


Tahliller ve Diğer Rivayetler


Müslim'in yaptığı rivayette, cemaate katılan üç grup arasında bir de "sağır" kelimesi ilave edilmiştir ki bu, yaşı küçük olanlara delaîet etmektedir.
Taberani ise, bu konuda Osman b. Ebi As'dan yaptığı rivay*ette, "hamil" ve "murzi" kavramlarına yer verilmiştir ki, birincisi gebe kadına, ikincisi çocuk emziren kadına delalet etmektedir; yani cemaat arasında gebe ve çocuk emziren kadın da bulunabilir. O bakımdan namazı hafif tutup uzatmamak daha uygun olur.
İbn Mace'nin bu konuda Osman b. Ebi As'dan yaptığı rivaye*tin isnadında Muhammed b, Abdillah el-Kadı bulunuyor ki, cum*hur bu zatın zayıf olduğunu söylemiştir. Ama İbn Main ve. îbn Sa'd onun sıka, yani güvenilir olduğunu belirtmiştir.


Çıkarılan Hükümler


1- Cemaate namaz kıldıran imamın namazı uzat;nayıp hafif tutması sünnettir.
2- İmam, camiye gelen cemaatinin durumunu her zaman göz önünde bulundurmak ve aralarında kimlerin bulunduğunu bilme*kle yükümlüdür.
3- Yalnız başına namaz kılan kimse, zamanı müsaitse, vakit içinde kılmakta olduğu namazı istediği kadar uzatabilir. Elverir ki, bu uzatma onu işinden, mesleğinden ve maişetini te'minden alıkoymasın.
4- İmam namazı hafif tutunca, rükünlere, farz ve vacib- lere çok dikkat etmeli ve namazı noksan bırakacak veya rüknü, farzı ihlal edecek kadar acele etmemelidir. Aksi halde ya namazı bozu*lur, ya da kerahet işlemiş olur. -
5- Çocukları camiye sokmak mekruhtur. O bakımdan mes-cidde namaz kıldırırken mescide komşu olan evlerden çocuk ağlama sesi işitilirse, o takdirde namazı hafif tutmak yine sünnet sayılır. Çünkü o çocuğun annesi cemaate katılmış olabilir.
6- Geniş zamanı ve sağlık durumu müsait olan kimseler, na*mazın uzun tutulmasını is tem em eli diri er ve imam da onların ar*zusuna göre bir tavır içine girmemelidir. Çünkü cemaatin çoğunu oluşturanların durumu daha Önemlidir.
7- Müezzinler de bu hususları dikkate alarak, teşbih ve dua*ları sünnet çerçevesinde kısa tutmalıdırlar. Aksi halde kerahet işlemiş olurlar.