Kadınların Camiye Gitmesi ve Cemaate Katılması

îslamda cami ve cemaatin yeri ve önemi çok büyüktür. Aynı zamanda camiler islam kültürünün merkezi sayılır. Cami, minare görmeyen, ezan sesi duymayan nesiller, dini kültür bakımından son derece cılız kalırlar.
Bugün hâlâ Rusya'da, Bulgaristan'da, Yunanistan'da, Yugos*lavya ve benzeri ülkelerde müslüman cemaat bulunuyor ve kendi dini kültürlerine göre hayatlarını sürdürebiîiyorlarsa, bun*da caminin rolü çok büyüktür. Eğer o yerlerde cami, minare ve ezan olmasaydı, zamanla müslümanlar kendi dini kültürlerinden, adet ve geleneklerinden uzaklaşır ve birkaç nesil geçince şekil değiştirirlerdi.
Kadınların cami ve cemaate katılmasına gelince: Evdeki . önemli işlerini aksatmadıkları, gidip gelirken bir fitne söz konusu olmadığı ve çocuklarının bakımına bir zarar getirmediği takdirde onların da cami ve cemaate iştirakinde bir sakınca yoktur. Çünkü nesli kendi kucaklarında yetiştirip şekillendiren annelerin de cami kültürüne ihtiyaçları vardır.

Konuyla İlgili Hadisler:


.îbn Ömer (r.a.) den yapılan rivayete göre, Rasulüllah (s.a. v.)
efendimiz şöyle buyurmuştur:
"Kadınlarınız geceleyin (akşam ve yatsı, bir de sabah namazı için) camiye gitmek için sizden izin isterlerse, onla*ra izin veriniz!"
Diğer bir lafızla şöyle buyurulmuştur: "Kadınları camilere gitmekten men'etmeyîniz. Evleri ise onlar için hayırlıdır."
Ebu Hüreyre (r.a.) den yapılan rivayete göre, Rasulüllah (s.a.u.) efendimiz şöyle buyurmuştur:
"Hangi kadına foahur (buhur) tütsüsü (güzel koku) dokunur (böyle bir koku sürünür)se, bizimle birlikte son
ışaye (yatsı namazına) hazır olmasın."
Ümmil Seleme (r.a.) dan yapılan rivayete göre, Rasulüllah (s.a.v.J efendimiz şöyle buyurmuştur: '"Kadınlar için en hayırlı mescidler, onların evlerinin uzantısındaki köşedir,"


Hadislerin Işığında Mezhep İmamlarının İstidlalleri


a) Hanefılere göre: Kadınların, bir fitneye sebebiyet ver*diği takdirde cami ve cemaate çıkması mekruhtur. Fitne sözkonusu oîmadğı takdirde cemaate katılmalarında bir sakınca yoktur.
Ayrıca kadınlar kendi aralarında cemaat olup birlikte namaz kılabilirler. Ancak imam olan hanımın önde değil onların or*tasında durması söz konusudur. Nitekim Hz. Aişe'nin (r.a.) ikindi namazını, Ümmü Seleme'nin başka bir namazı onların arasında durmak suretiyle kıldırdığı vakidir. Ne var ki onların cemaat olup namaz kılmaları tenzihen mekruh sayılmıştır.
b) Şafiilere göre: Erkeklerin cemaatle kılmasında olduğu gibi, kadınların da kendi aralarında cemaat olup namaz kılmaları müstehabdır.
Kasani diyor ki: Şafiilerin müstehab dediği' kadın cemaati hakkındaki hüküm, islamm ilk yıllarında idi. Sonraları bu hüküm kaldırılmıştır. Özellikle genç kadın ve kızların camiye gitmesi, cemaate katılması mubah görülmemiştir. Nitekim Hz. Ömer (r.a.) genç kadınları cami ve cemaatten men'etmiştir. Bunun da sebebi fitnedir. Yaşlı kadınların ise, camiye gitmelerinde ve cemaate katılmalarında bir sakınca yoktur.
c) Hanfoelilere göre: Yanlarında mahremi bulunmayan kadınları cemaat edinip namaz kılmak mekruhtur. Ancak cami lerde, cemaatin bulunduğu vakitlerde bunda bir sakınca yoktur. Nitekim Rasulüllah (s.a.v.) efendimiz, mescidde namaz kıldırırken o gibi kadınlar da cemaate katılmıştır. Hz. Aişe (r.a.) de diyor ki: "Kadınlar peygamber (s.a.v-) ile birlikte cemaat olup namaz kılarlar ve namaz bitince de örtülerine bürünerek çıkıp giderlerdi. Ancak kadının kendi evinde namaz kılması daha faziletlidir.


Tahliller ve Diğer Rivayetler


237 nolu İbn Ömer hadisi, Sahihayn'de "Evleri ise onlar için hayırlıdır" lafzı yoktur. Bu fazlalığı îbn Huzaynie kendi sahihinde tahric etmiştir. Taberani de bu anlamdaki lafza yer vermiş ve onu isnad-i hasen ile rivayet etmiştir.
Ayrıca İbn Ömer ve onu müteakip hadisi kuvvetlendirir an*lamda bir hadisi Ebu Hüreyre şöyle rivayet etmiştir:
"Allah'ın emetlerini (O'na kulluk eden kadınları) Al*lah'ın mescidlerinden men'etmeyiniz. Ancak kadınlar güzel koku sürünmedikleri halde cami ve mescidîere gitsinler."
Böylece kadınların camiye giderken, cemaate katılırken güzel koku sürünmesi men'edilmiş tir. Çünkü böyle bir davranış fitneye sebebiyet verebilir ve camide erkeklerin huzurunu bozabi*lir.
Nitekim Îbn Mes'ud'un eşi Zeyneb'den yapılan rivayete göre, Rasulüllah (s.a.v.) bir diğer hadislerinde şöyle buyurmuştur: "Sizden biriniz (kadınlardan biri) mescide gidip orada bu*lunmak isterse, güzel koku sürünmesin!" Müslim'in rivayet ettiği bu hadis de yukarıdaki rivayetleri kuvvetlendirmektedir.
îbn Ömer hadisiyle istidlal edenler, aynı zamanda kadınların kocalarından izin almadan evlerinden dışarı çıkmalarının mekruh olduğunu belirtmişler ve kadınların cema ate katılmasının vacib olmadığını istinbat etmişlerdir. Zira eğer vacib olsaydı, kocalarından izin almalarına gerek kalmazdı.
240 nolu Ümmü Seleme hadisini aynı zamanda Ebu Yala tahric etmiştir, Taberani de el-Kebir'de ona yer vermiştir. Ancak isnadında îbn Lehbea bulunuyor ki bu zat üzerinde durulmuş ve birtakım görüşler ortaya konmuştur.
Ahmed ve Taberani'nin tesbit ve rivayetlerine göre: Ümmü Humayd es-Saidi (r.a.) Rasulüllah'a (s.a.v.)gelerek şöyle demiştir: "Ya Rasulallah! Seninle birlikte (senin arkanda cemaat olup) namaz kılmak istiyorum." Bunun üzerine Rasulüllah (s.a.v.) ona şöyle buyurmuştur: "Bilirsin ki, senin kendi evinde namaz kılman kendi hücrende namaz kılmandan hayırlıdır. Hücrende namaz kılman, bulunduğun evin he*rhangi bir yerinde namaz kılmandan hayırlıdır. Bulun*duğun evde namaz kılman, mescidde namaz kılmandan hayırlıdır. Kendi semtindeki cami ve mescidde namaz kılman, (büyük) cemaatin olduğa camide namaz kılmandan hayırlıdır."
Açıklama:
Burada geçen "beyt", ailenin barındığı çatı altı; "hücre", etrafı duvarla çevrili avlu; "dar" ise, evin kapsadığı saha demektir. Tabii bu isimlerin daha başka manaları da vardır.


Çıkarılan Hükümler


1- Kadınların kendi aralarında cemaat olup namaz kılmaları Hanelilere göre tenzihen mekruhsa da Şafîilere göre müstehabdır,
2- Kadınların güzel koku sürünüp camiye gitmeleri, cemaate katılmaları mekruhtur.
3- Fitneye sebep olmadıkları takdirde kadınlar zaman za*man camilere gidebilirler ve cemaate katılabilirler.
4- Ancak kadınların evlerinde ibadetlerini yerine getirmeleri daha hayırlıdır.
5-KadmIar camiye gitmek istedikleri zaman kocalarından izin istemelidirler.
6- Kadınlar camiye gidip cemaate katılmak istedikleri tak*dirde, erkeklerin gerisinde durmaları gerekir.