Teşehhütten Sonra Peygember’in (A.S.) Âl ve Ezvacına da Salat Getirmek Bu konuda var

Bu konuda varit olan rivayetlerin bir kısmını Peygamber'e A.S.) salât bahsinde nakletmiştik. Burada önemine binaen daha çok
hadîsi nakletmek suretiyle müstehap veya sünnet olduğunu belirtmek istiyoruz.
Âl, kelimesi Arapçadır. Bir bölük asker, kişinin etba'ı, çoluk-ço-;uğu ve ev halkı gibi mânalara gelir. Terim olarak . çok Resûlüllah [A.S.) Efendimiz'in eş ve çocukları, ev halkı, kendisine dosdoğru ayan arkadaşları gibi mânalara delâlet eder. Bunu daha geniş kap-îamlı tefsir edenler de olmuştur.
Ebu Humayd es-Sâidi (R.A.) den yapılan rivayette, onlar şöyle demişlerdir : «Ya Resûlelllah! sana nasıl salât getirelim?» O da şöyle buyurmuştur : «Deyin ki : ALLAHÜMME SALLÎ ALÂ MUHAM-MED'İN VE ALÂ EZVACİHİ VE ZÜRRÎYETÎHİ KEMA SALLEYTE ALÂ ÂLİ İBRAHİM'E VE BARİK ALÂ MUHAMMEDİN yE EZVACİ*Hİ VE ZÜRRİYETİHİ KEMA BAREKTE ALÂ ÂLÎ İBRAHİM'E, İNNE-KE HAMÎDÜN MECÎD.»
Ebu Hüreyre (R.A.) den yapılan rivayette, Peygamber (A.S.) Efendimizin şöyle buyurduğunu haber vermiştir -.
«Kim tastamam ölçekle ölçmeği sevip arzu ederse, bize ehM bey*te salât getireceği zaman şöyle desin : ALLAHÜMME SALLÎ ALÂ MUHAMMED'ÎNÎ'N-NEBİYYÎ VE EZVACÎHİ ÜMME-HATÎ'L-MÜ'-MİNÎNE VE ZÜRRÎYETİHİ VE EHLİ BEYTIHİ, KEMA SALLEYTE ALA ÂLÎ İBRAHİM'E İNNEKE HAMÎDÜN MECID.»
Hadîslerin açık delâletinden şu hükümler anlaşılmaktadır :
1- Namazda teşehhütten sonra önce Peygamber'e (A.S.), son*ra da O'nun zevcelerine, zürriyetine salât getirmek sünnettir.
2- Peygamber'e (A.S.) ve ehl-i beytine dalâttan sonra İbrahim Peygamberi ve âlini de zikretmek sünnettir.
3- Namazda Peygamber'in (A.S.) ehl-i beytine salât getirmek sünnettir. Hadîslerin ışığında nıüctehit imamların istidlal ve ihticacları:
a) Hanefî mezhebine göre :
Namazda ikinci oturuşta teşehhütten sonra Peygamber (A.S.) Efendimiz'e ve O'nun Âline salât getirmek sünnettir. Zira hanefîlere göre, Âl tabiri, hem Peygamberin (A.S.) zevcelerini, hem zürriyetini, hem kendisine uyan arkadaşlarını kapsamaktadır. Nitekim İmam Muhammed'den salât'm keyfiyeti sorulduğunda şöyle tarif etmiştir: ALLAHÜMME SALLİ ALÂ MUHAMMEDİN VE ALÂ ÂLİ MUHAM*MEDİN KEMA SALLAYTE ALÂ İBRAHİM'E VE ALÂ ÂLÎ İBRA^ HÎM'E VE BARİK ALÂ MUHAMMEDİN VE ALÂ ÂLÎ MUHAMMED'-ÎN KEMA BAREKTE ALÂ İBRAHİM'E VE ALÂ ÂLÎ İBRAHİM'E ÎN-NEKE HAMÎDÜN MECÎD..
b) Şafiî mezhebine göre :
Daha önce de belirttiğimiz gibi, namazda birinci oturuşta Pey*gamber'e (A.S.) salât getirmek sünnettir, Âline ise, sünnet değildir. İkinci oturuşta ise, Peygamber'e (A.S.) salât getirmek farz, âline ge*tirmek ise, sünnettir. Mezhebin en zahir kavli budur. O bakımdan sahih diye belirlenmiştir.
c) Hanbelî mezhebine göre :
Teşehhütten sonra hem Peygamber'e (A.S.), hem âline salât ge*tirmek sünnettir. îmam Ahmed'den yapılan bir rivayette ise, vacip*tir. Birinci tesbit daha sahihtir
d) Mâliki mezhebine göre :
Birinci oturuşta teşehhütten sonra Peygamber'e (A.S.) salât ge*tirmek sünnettir. İkinci oturuşta hem Peygamber'e, hem âline salât getirmek sünnettir.
Konuyla ilgili diğer rivayetler, yorumlar ve tahliller :
Eloû Humayd hadîsiyle Ihticac edenlerden bir grup ilim adamı, hadiste geçen Âl'dan maksat, Peygamber (A.S.) Efendimizin zevce*leri ve zürriyetidir. Bunlar aynı zamanda şu âyeti delil olarak gös*termişlerdir : «Ey Ehl-i beyt! Allah elbette sizden her türlü çirkinli*ği gidermek ve sizi tertemiz kılmak ister.»
Çünkü hitap o gün için Ehl-i beyt'e yapılmıştır ki, bu tabir Pey*gamberin (A.S.) eşlerini, evlâdım ve torunlarım kapsamaktaydı
Diğer bazı ilim adamlarına göre, Âl'dan maksat, kendilerine ze*kât verilmesi haram olan Hâşim oğullandır. îmam Yahya da aynı görüştedir.Bunlar Zeyd b. Erkam'm (R.A.) şu yorum ve tefsî-riyle de istidlal etmişlerdir : «Peygamberin (A.S.) ÂH, Hz. Ali'nin, Hz. Cafer'in, Hz. Akiyl'in ve Hz. Abbas'm ev halkıdır.» Şüphesiz ki, Ashab-ı Kiram, Peygamberin (A.S.) bu gibi konularda maksat ve muradmı daha bilirlerdi.
Diğer bazı ilim adamlarına göre, Âl'dan maksat, Hâşim oğulla*rıyla, Abdülmuttalib oğullarıdır. Nitekim İmam Şafiî de aynı görüş-! tedir. Bazısına göre ise, Hz. Fatıma, Hz. Ali ve Hasan ile Hüseyin'dir. ; Ehl-i beyt'in cumhuru bu görüştedir.
Bunlar şu hadîsle istidlal etmişlerdir : «Allahım! şüphesiz ki bunlar (Fâtıma, Ali, Hasan ve Hüseyin -Allah hepsinden razı- olsun) ehl-i beytimdir.»
Peygamber (A.S.) Efendimizin Ehl~i beyti, bunlarla sınırladığı söylenemez. Çünkü diğer bazı hadîslerde bunun kapsamını hayli ge-niş tuttuğu bilinmektedir.
Kimi de Âl'dan maksat, ümmetin tamamıdır, demişlerdir. Nite*kim İmam Nevevî, Müslim Şerhinde bu yorumun daha zahir olduğu*nu belirtmiştir. Tahkik ehlinden el-Ezheri ve diğerleri bu görüşü ih*tiyar etmişlerdir.
Ehl-i salibin âli denilince, sadece onların etba'ı kasdedilir. Nite*kim Kur'ân'da Fir'avn'm âlinden söz edilirken şöyle buyurulmuştur: «Kıyametin kopuşu meydana gelince Fir'avn'm âlini (yandaş ve etbamı) azâbm en şiddetlisine sokun!» Peygamber (A.S.) Efen*dimiz de bu manayla şöyle buyurmuştur : «Muhammed'in âli, takva sahibi olan herkestir.»
Ebu Hüreyre hadîsini tahrîc eden Ebû Dâvud ve Münzirî, hadîs hakkında susup bir şey dememişlerdir, Ebu Cafer tarikiyle rivayet edilmiş ve bu zat üzerinde farklı görüş ve tesbitler ortaya konulmuş*tur. Nesâî ise, Müsned-i Ali'de Amr b. Âsim tarikiyle Hibban b. Ye-sar'dan rivayet etmiştir ki Hibban da Abdurrahman b. Talha'dan, o da Ebu Cafer'den, o da Muhammed b. Hanefiye'den o da babasından ve o da Peygamber (A.S.)'dan rivayet etmiştir. Sonuç olarak ilim adamları hem Ebû Cafer, hem de Hibban b. Yesar üzerinde durmuş*lardır. Zehebî, Ebû Cafer'in meçhul olduğunu kaydetmiştir.Yine Zehebi Hibban b. Yesar üzerinde durmuş ve biri Hibban b. Zü-heyr, diğer Hibban b. Yesar diye iki hibban birbirine karıştırılmış ve o bakımdan onların rivâyetiyle ihticac yapılamıyacağma dikkat*leri çekmiştir.
Buna rağmen hadîs ile istidlal ,edenler, zevcat-i tahiratm ve zürriyetinin Âl'dan olduğunu söylemişlerdir.

Çıkarılan Hükümler:


1- Namazda teşehhütten sonra Peygamber (A.S.) Efendi*mize salât getirmek farzdır veya sünnettir.
2- Birinci oturuşta salât getirmek, Şâfiîlere, Hanbelî ve Mâ-likîlere göre sünnettir. Hanefilere göre, sünnet değildir.
3- İkinci oturuşta teşehhütten sonra salât getirmek farzdır. Bu Şâfiîlere göredir. Âline ise, sünnettir.
4- İkinci oturuşta hem Peygamber'e (A.S.) hem âline salât getirmek sünnettir. Bu, Hanefîlere, Mâlikîlere ve Hanbelîlere göre*dir. İmam Şafiî'ye göre, Peygamber'e (A.S.) salât getirmek farz, âline getirmek sünnettir.
5- Âl tabiri hem ezvacı, hem zürriyeti, hem etbaı içine al*maktadır.