Ezan Okunduktan Sonra Camiden Çıkılmaz
Ezan hem vakti bildirmek, hem Hakk'a davet, hem de kurtuluş ve saadetin namazda olduğunu duyurmak içindir. O bakımdan ezan okunduktan sonra camide bulunan kimsenin, bir özür yokken namaz kılmadan dışarı çıkması doğru olmaz. Zira böyle yapmak, ilâhî davete bir bakıma arka çevirip önemsememek anlamına ge*lir.
İlgili Hadisler:
Ebu Hureyre (R.A.)'den yapılan rivayette, demiştir ki: «Resûlüllah (A.S.) Efendimiz bize şöyle emretti: Camide bulun*duğunuz zaman, ezan okunup namaza çağrıldığında, sizden biriniz namaz kılmadan dışarı çıkmasın.
Ebû Şa'sa' (R.A.)'den yapılan rivayette demiştir ki:
«İçinde ezan okunduktan sonra bir adam Mescid'den dışarı çık*tı. Bunun üzerine Ebû Hüreyre(R.A.) şöyle dedi: «Şu adam cidden Ebû Kaasım'a (Hz. Muhâmmed'e) (A.S.) isyan etti.
Osman (R.A.)'den yapılan rivayette, Resûlüllah (A.S.) Efendi*mizin şöyle buyurduğunu söylemiştir; «Kim mescidde bulunduğu halde ezan okunduktan sonra dışarı çıkar da bu o çıkışı bir ihtiyâç*tan dolayı olmaz ve geriye dönmek de istemezse, o cidden münafık*tır.»
Hadîslerin açık delâletinden şu hükümler anlaşılmaktadır:
1- Ezan okunurken camide bulunan kimsenin namaz kılma*dan çıkıp gitmesi haramdır, büyük günâhtır.
2- Ezan okunurken camide bulunan kimsenin, tabii ihtiyacı*nı gidermek, abdest almak ve benzeri bir özürden dolayı dışarı çık*masında bir sakınca yoktur.
3- Ezan okunurken camide veya avlusunda bulunan kimse, bir özürü bulunmadığı halde ayrılıp giderse, münafıklardan sayılır.
Müctehid imamların hemen hepsi, ezan okunurken camide bu*lunan kimsenin bir özürü bulunmadığı halde namaz kılmadan dı*şarı çıkıp gitmesi mekruhtur, demişlerdir. Ortada bir özür varsa, kerahet söz konusu değildir. Mezhep imamları da aynı görüştedirler.
Yorumlar ve tahliller:
548 nolu Ebû Hüreyre hadisi îbn Ebî Şa'sâ' tarikiyle rivayet edil*miştir. Bu zatın asıl adı Eş'as'dır. Ayru hadîsi Ebû Hureyre'den Ebû Salih, Muhammed b. Zazan ve Saîd b. Müseyyeb de rivayet etmiş*lerdir, îbn Seyyid en-Nâs, hadîsi, Tirmizî'nin şerhinde rivayet ettik*ten sonra herhangi bir görüş izhar etmemiştir. Bu, hadîsin sahih ol*duğuna delâlet eder.
549 nolu Ebû Şa'sâ' hadîsine gelince, ilim adamlarından bazısı onun mevkuf olduğunu söylemiştir. Ayrıca isnadında İbrahim b. Muhacir bulunuyor ki bu zat hakkında farklı tesbitler yapılmıştır: Kimine göre, sıka (güvenilir) dır, kimine göre zayıftır. Buharı dışın*da diğer beş hadis kitabında ondan rivayetler yapılmıştır, Ancak Ze-hebî hadîs ricali arasında bu isimde iki kişiden bahsetmiştir. Birin*cisi, İbrahim b. Muhacir b. Mismar el-Medenîdir. İkincisi, İbrahim b. Muhacir b. Câbir el-Becelîdir. Birincisi hakkında Buharî, münkerü'l-hadîs» derken, Nesâî «zayıftır» demiştir. Muhaddîs Yahya ise, «onun rivayetinde bir sakınca yoktur» şeklinde bir ifade kullanmıştır, ikin*cisi hakkında ise, îbn Medeni, «onun rivayet ettiği hadisler kırka ulaşmıştır» demiş, Yahya b. Said, «o kavi değildir» diyerek belirtmiş. Ahmed b. Hanbel, «onun rivayetinde bir sakınca yoktur» diyerek güvenilir olduğuna işaret etmiştir, Yahya b. Main'den yapılan riva*yete göre; zayıf olduğu üzerinde durulmuştur.
Müctehid imamlardan sadece İbrahim en Nahâî, müezzin he*nüz ikamete başlamadan camiden dışarı çıkılabilir, demişse de, di*ğer imamlara göre, ancak bir özürden dolayı çıkabilir söz konusu*dur.
Çıkarılan Hükümler :
1- Ezan okunurken camide bulunan kimsenin hiçbir özürü yokken namaz kılmadan dışarı çıkması mekruhtur.