Akşam Farzından Önce İki Rek’at Namaz Kılmak

Bilindiği gibi, akşam namazı, üçü farz, ikisi sünnet olmak üzere beş rek'attır. İki rek'at sünnet, müekkettir. Resûlüllah tA.S.) Efen*dimiz ona hep devam etmiştir.
Akşam farzından önce iki rek'at namaza gelince, bu husustaki rivayetler ve ilim adamlarının tesbit, görüş ve yorumlan farklıdır.
İlgili hadîsler:
Enes (R.A.)'den yapılan rivayette, demiştir ki: «Müezzin ezan okuyunca Peygamber (A.S.) Efendimiz'in ashabından hayli kimseler acele ile (Mescid'deki) sütunlara doğru durup namaz kılarlardı. Tâ ki, Peygamber tA.S.Î çıktığı vakit onları akşam namazından Önce iki rek'at namaz kılmakla meşgul birhalde bulurdu. Ezan ile ikamet arasında ise çok birşey yoktu.
Bir başka rivayette ise, «ezan Ue ikamet arasında pek az bir şey kalırdı.»
Diğer bir lâfızla hadis şöyle rivayet edilmiştir: «Bizler, Resûlül-lah (A.S.) Efendimiz zamanında akşamın farzından Önce, güneş bat*tıktan sonra iki rek'at namaz kılardık.» Bunun üzerine Enes'e denil*di ki: «Resûlüllah (A.S.) da o iki rek'atı kılar mıydı?» O da şu cevabı verdi: «Bizim kıldığımızı görürdü de ne kılmamızı emreder, ne de bizi ondan men'ederdi.»
Abdullah b. Muğaffel (R.A.Vden yapılan rivayette, Resûlüllah i(A.S.) Efendimiz şöyle buyurmuştur: «Akşamın farzından önce iki rek'at kılın!» Sonra yine: «Akşam farzından Önce iki rek'at kılın!» Sonra üçüncü defa şöyle ilâve etti: «Arzu eden kimse için...» Bununla insanların o iki rek'ati sünnet edinmelerinden hoşlanmadığını bil-. Diriyordu.
Diğer bir rivayette ise, şöyle buyurmuştur: «Her iki ezan (ezan Jile ikamet) arasında bir namaz, her iki ezan arasında bir namaz jvardır.» Sonra da üçüncü seferinde şöyle buyurdu; «Dileyen kimse .»
Ebû'l-Hayr'dan yapılan rivayette, demiştir ki, «Ukbe b. Amir'e gelip dedim ki: Ebû Temîm'den hayretle karşılayacağın bir halden söz edeyim mi? Akşam namazından önce iki rek'at namaz kılıyor.» Bunun üzerine Ukbe şöyle dedi: «Şüphesiz ki biz, Resûlüllah (A.S.) zamanında öyle yapardık...» Ben de, «peki sizi şimdi onu yapmaktan alıkoyan nedir?» diye sorduğumda, «meşguluyet...» diye cevap ver*di.
Hadîslerin açık delâletinden şu hükümler anlaşılmaktadır-.
1- Akşam ezanı okunduktan hemen sonra iki rek'at namaz kılmak müstehabdır.
2- Hz. Peygamberin (A.S.) Mescid'e geldiğinde ashabının sü*tunlara doğru iki rek'at namaz kıldıklarını görüp sesini çıkarma*ması, onun cevazına delâlet eder.
3- Hz. Peygamber'in (A.S.) üç defa üstüste" «akşam farzından önce iki rek'at küm» buyurması ve son defasında, «dileyen için...» diye ilâve etmesi, bu namazın istihbabma delâlet eder.
4- îki ezan arasından maksat, ezanla ikamet arasıdır. O hal*de her ezan ile ikamet arasında ik rek'at namaz kılmak müstehab*dır.
Müctehid imamların görüş, istidlal ve yorumları:
a) Ashab ve Tabiîn'den bir cemaat bu namazı müstehab saymış eve kılmışlardır. Delilleri ise, yukarıda naklettiğimiz hadislerdir.
b) Ahmed b. Hanbel ve îshak b. Rahûye'ye göre de müstehab*dır.
c) îmam Ebû Hanîfe, îmam Mâlik ve bu iki mezhebe bağlı olan diğer ilim adamlarına göre müstehab değildir. Nitekim dört halîfe*den de bu anlamda rivayet yapılmıştır, yani onlara göre de müste* değildir.
d) İmam Nahâî'ye göre, bid'adır.
Müstehabdır diyenlerin delili, yukarıdaki hadîsler ile îbn Hib-bân'm Abdullah b. Muğaffel (R.A.)'den yapılan rivayettir. Böylece onlara göre, bu iki rek'atm cevazı Peygamber (A.S.) Efendimiz'den kavlen, fîlen ve takriren sabit olmuştur.
Mekruhtur diyenler, Akabe b. Amir (R.A.)'in hadîsiyle ihticac etmişlerdir. Çünkü o hadîse göre, akşam namazını geciktirmeden hemen kılmak müstehabdır. O bakımdan Hanefîler, akşam nama*zından önce iki rek'ât namaz kılmanın mekruh olduğunu söylemiş*lerdir. Çünkü farzdan önce kılman bu namazla asıl nıüstehab olan akşam farzının hemen kılınması geciktirilmiş olur.
e) Şâfiîlere göre:
Akşam farzından önce iki rek'at hafif namaz kılmak, gayr-i mü-ökkeddir. Çünkü Ebû Davud ile başka hadîs âlimlerinin rivayet ettik*leri hadiste bu hususta emir vardır. Aynı zamanda Buhan ve Müs*lim'in naklettikleri hadîste «Her iki ezan (ezan ile ikamet) arasında bir namaz vardır» buyurulmuştur.
Rivayetlerin tamamından şu hüküm çıkmaktadır:
1- Arzu edenler akşam ezanı okununca iki rek'at hafif na*maz kılabilirler. Terkinde bir sakınca yoktur.