Akşam Vakti Yemek Hazır Olunca Önce Yemeğe Oturup Karnı Doyurmak Sonra Namaz Kılmak

Akşam namazını vakit girince geciktirmeden kılmanın müste*hab ye fazileti cami' olduğunu belirtmiştik. Ancak akşam namazı*nın vakti girdiğinde sofra kurulup yemek hazırlanmışsa, o takdirde vakti kaçırmak söz konusu değilse, önce oturup yemeği yemek, son*ra kalkıp akşam namazım kılmak müstehabdır.
Bunun sebebi açıktır: Hazır olan yemek acıkmış bulunan kim-
senin kafa ve kalbini meşgul edebilir. Oysa namaz dikkat ve huzur isteyen bir ibâdettir.
İlgili hadîsler:
Hz. Aişe (R.AJ'den yapılan rivayette, Resûlüllah (A.S.) Efen*dimiz'in şöyle buyurduğunu söylemiştir: «Namaz ikame edilmek üze*re iken akşam yemeği hazır olursa, önce yemeğe başlayın!»
îbn Ömer (R.A.)'den yapıla nrivâyette, Resûlüllah (A.S.) Efen*dimiz şöyle buyurmuştur: «Sizden birinin akşam yemeği (sofraya) konulur da namaz ikame edilmek üzere olursa, akşam yemeğine baş*lasın, yemeği bitirip kalkıncaya kadar acele etmesin.»
Enes (R.A.)'den yapılan rivayette, Resûlüllah (A.S.) Efendimiz şöyle buyurmuştur: «Akşam yemeği takdim edilince, akşam nama*zından önce ona başlayın ve akşam yemeğini (yerken, vakit müsa*itse) acele etmeyin.»
Nitekim İbn Ömer (R.AJ için yemek konulur ve namaz da kı*lınmak üzere olunca, yemeği yiyip karnını doyurmadan namaza kalk*mazdı ki, o sırada imamın kıraat sesini duyardı.
Hadîslerin açık delâletinden şu hükümler anlaşılmaktadır.
1- Akşam vaktinde namaza ikamet edilirken, sofra da konul*muş bulunursa, önce akşam yemeğini yemek sonra kalkıp namaz kıl*mak müstehabdır.
2- Diğer namazlarda da —cuma ve bayram müstesna olmak uzere— yemek hazır ise, önce yemeği yemenin müstehab olduğu kabul edilmiştir.
Bu ikinci hükmü ilim adamları Müslim'in rivayet ettiği şu ha*disle istidlal ederek istihbabma kail olmuşlardır: «Yemek hazır olun*ca, namaz kılınmaz.» Ancak bunun birtakım istisnaları vardır:
a) Cuma ve bayram namazlarında yemek hazır olsa bile ön*ce namaz kılınır. Çünkü bu iki namazın kazası olmadığı gibi, mün*feriden kılınması da caiz değildir.
b) Vakit daraldığı, yemek yeniUnceye kadar vaktin çıkacağı ^öz konusu olduğu zamanlarda önce namaz kılınır.
Müctehid imamların görüş ve yorumu:
a) Hanefîlere göre, yemek hazır olduğu zaman, namaza duru-jlursa, bu kalbi hem meşgul eder, hem de namazdaki huşu'a engel i olabilir. O bakımdan zorlayıcı bir sebep yoksa yemeğe öncelik tanı*nmak müstehabdır.
b) Şafiîlere göre: Yemeğe ihtiyâç hissediliyorsa, o takdirde öne 'alınması müstehabdır.
c) Hanbelîlere göre-. Açlık hissediliyor, yemeğe de iştiha varsa, ^o takdirde önce yemeğe oturmak sünnettir. Diğer bir rivayette, vâcibdir.
d) Mâlikîlere göre: Yemek hafif cinsten ise, fazla vakit almıya-cak ve mideyi de tıka-basa doldurmayacaksa, o takdirde önce yeme*ğe oturmak müstehabdır.
e) îbn Hazım ve Zahiriler hadîsin zahiriyle istidlal ederek, vak*ti kaçırma söz konusu değilse, akşam namazından öce hazır bulunan yemeği yemek sünnettir veya vâcibdir.
f) Ebûbekir, Ömer, tbn Ömer, Ahmed ve îshak da aynı görüşte-; cürler.
g) el-Irakî ve es-Sevr'e göre, yemeği öne almak vâcibdir. O ba*kımdan yemek hazır beklerken namaz kılmak hükümsüzdür.
h) Cumhara göre, yemek hazır olduğu halde namaza durmak mekruhtur.
Cumhur bu hadîslerle, cemaatle namaz kılmanın vâcib olmadı*ğını istidlal etmiştir.

Çıkarılan Hükümler:


1- Akşam yemeği hazır bekliyorsa, önce oturup açlığı gider*mek, sonra kalkıp akşam namazım kılmak müstehabdır.
2- Cuma ve bayram namazları dışında namazlarda da, ye*mek hazır olduğu takdirde önce yemek yenilir, sonra namaz kılınır. Böyle yapmak da müstehabdır.
3- Vakit daralmışsa, yemek yenilinceye kadar vaktin çıkma*sı muhtemelse, önce namaz kılmak gerekir.
4- Yemek yeme ihtiyacını duymayan, karnı tok olan kimse*nin akşamleyin yemek hazır olsa bile, önce namaza durması müs*tehabdır. Çünkü sofraya oturmaktan maksat, açlığı gidermek hisse*dilen iştihaya cevap vermektir.