Pardus 2009 Masaüstü Ve Efektler

KDE 4'ün pencere yöneticisi KWin, artık kendi özel efektleri ile birlikte geliyor. Yeni KWin sayesinde, Compiz veya benzeri bir yazılımı kurmadan da, uçan, sallanan, dönen pencere efektlerine sahip olabileceksiniz. Ekran kartının 3B özelliği bulunan ve sorunsuz çalışan kullanıcılar için temel efektler, kurulum sonrası açık olarak geliyor. Efektler çalışırken, 3B özelliklerinde bir sorun meydana gelirse, masaüstü efektleri otomatik olarak kapanıyor. Kullanıcı Shift+Alt+F12 tuşlarına birlikte basarak, efektleri istediği zaman kapatıp, açabiliyor. KDE 4.2 sonrasında eklenen bir özellikle tam ekran uygulamalar çalışırken, masaüstü efektlerinin pasifleşmesi sağlanıyor ama ben yinede tam ekran uygulamalarda efektleri elle durdurmanızı tavsiye ederim. Şimdi temel ayarlardan başlayarak, KDE 4 ile gelen KWin efektlerini ve masaüstü sistem ayarlarını biraz inceleyelim.

Masaüstü efektleri ayarları için, önce Sistem Ayarları'nı açıp, Genel sekmesinde bulunan Masaüstü simgesine tıklıyoruz ve istediğimiz tüm ayarları buradan gerçekleştiriyoruz.
Masaüstü Efektleri

http://www.ozgurlukicin.com/media/up.../Masaustu3.png

Genel Sekmesi:

KDE4 Masaüstü efektlerini, buradan etkinleştirebilir veya kapatabiliriz. Geliştirilmiş pencere yönetimi seçeneğiyle, yazının ilerleyen bölümlerinde Gelişmiş sekmesinde bulunan ayarları yapabileceğiz. Gölgeler seçeneğiyle pencere altında bulunan gölgeleri aktif hale getirebiliriz. Gölge ayarlarını ise Tüm efektler sekmesinden yapabileceğiz. Çeşitli canlandırmalar seçeneğiyle masaüstü canlandırmalarını aktif hale getirebiliriz.

Bu ekranda yapabileceğimiz üç önemli ayarımız daha var.

1- Pencere değiştirme efekti: Alt tuşuna basılıyken basacağımız her Tab tuşuyla çalışan dört temel pencere değiştirme efektinden hangisini kullanacağımızı bu kısımdan seçiyoruz.

Kutu pencere seçici:

http://www.ozgurlukicin.com/media/up.../Masaustu4.png

Resimden de gördüğünüz üzere masaüstlerinde bunan pencereler, bir kutu içerisinde yer alır ve Alt tuşu basılıyken basılan her Tab tuşu ile farklı bir pencere aktif edilir.

Şimdiki Pencereler:

http://www.ozgurlukicin.com/media/up.../Masaustu5.png

Bu efektle tüm pencereler masaüstünü kaplar, Alt tuşuna basılıyken, Tab tuşuna her basışınızda da farklı bir pencere aktif edilir.

Kapak seçici:

http://www.ozgurlukicin.com/media/up.../Masaustu7.png

Kapak seçici efektiyle resimdeki gibi tüm pencereler arka arkaya sıralanır ve Alt tuşuna basılıyken basacağınız Tab tuşuyla pencereler öne doğru sırasıyla değişirler.

Dönen pencereler:

http://www.ozgurlukicin.com/media/up.../Masaustu8.png

Dönen pencereler efektiyle tüm pencerelerimizi masaüstünde sırayla döndürebiliriz. Alt tuşuna basılı tuttuktan sonra basacağımız her tab tuşuyla pencereleri dans ettirebileceğiz.

2- Masaüstü değiştirme efekti: Masaüstleri arasında gezinirken kullanabileceğimiz iki efektimiz var

Masaüstü küpü: Masaüstü küpünü seçerseniz, bir masaüstünden diğerine geçerken küp efekti kullanabilirsiniz.

http://www.ozgurlukicin.com/media/up.../Masaustu9.png

Kaydır: Bu efekti seçtiğinizde masaüstlerinde gezerken açık pencereler, masaüstünden kayarak hareket ederler. Eğer sağdaki masaüstüne geçiş yapıyorsak masaüstü sağdan sola, soldaki masaüstüne geçiyorsak soldan sağa, aşağıdaki masaüstüne geçiş yapıyorsak aşağıdan yukarı, yukarıdaki masaüstüne geçiyorsak yukarıdan aşağı şekilden bir kayma yapacaktır.

3- Canlandırma hızı: Bu ayar ile tüm efekt ve canlandırmaların hızını istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. Toplam yedi tane hız seçeneği bulunuyor. Normal hız seçeneği en idealidir.

Ekran Kenarlıkları Sekmesi:

Masaüstünüzün istediğiniz kenar veya köşesine doğru yapacağınız fare hareketiyle belirlediğiniz efekt çalışacaktır. Toplam sekiz bölge bulunuyor. Kırmızı bölge, efekt olmadığını; yeşil bölge ise efekt olduğunu belirler. Bir efekt sadece bir bölgede bulunabilir. İki bölgede bulunamaz. Eğer iki yere eklemeye çalışırsak efekt en son eklediğimiz bölgeye kayar. Efektten çıkmak için istediğimiz masaüstüne gelip sağ tuşuna tıklamamız gerekir.

http://www.ozgurlukicin.com/media/up...Masaustu10.png

Tüm Efektler Sekmesi:

Bu sekmede KWin ile ilgi bütün efektler, açıklamaları ile beraber bulunuyor. Burada bulunan efektleri zevkimize göre seçip kaldırabiliriz. Efektler araçlar, erişebilirlik, görünüm, güzelleştirme, odaklama ve pencere yönetimi şeklinde altı başlık altında toplanmıştır. Efektlerin sonunda bulunan,
http://www.ozgurlukicin.com/media/up.../Masaustu1.pngİşareti efekt hakkında bilgi verir.

http://www.ozgurlukicin.com/media/up.../Masaustu2.pngİşareti ise efekt ile ilgili ayarları yapmamızı sağlar.

http://www.ozgurlukicin.com/media/up...Masaustu11.png

Araçlar

Araçlar başlığı altında iki efekt bulunuyor.

* Boyamayı göster: Bu efektle masaüstünde güncellenen alanlar renklenecek.

* FPS Göster: Bu efektle grafik başarımını ekranın sağ üst köşesinden takip edebilirsiniz.

Erişilebilirlik

Erişebilirlik, masaüstüne erişimi daha kolay hale getirmemizi sağlayan altı adet efekt bulunuyor.

* Büyüt: Meta (Windows tuşu) tuşu ile * / - tuşlarına basarak, masaüstünü büyütüp / küçülte bilirsiniz.

* Büyüteç: Fare altında kalan bölümü büyüten, balık gözü büyüteç.

* Fareyi izle: Etkinleştirdiğinizde farenin yerini belli edeceğiniz bir efekt.

* Keskinleştir: Masaüstünüzü keskinleştirir.

* Negatifleştir: Masaüstleri ve pencerelerin renklerini tersine çeviren bir efekt.

Görünüm

Görünüm bölümü ise görsel efektlerin bol olduğu KDE 4 efektlerinin en eğlenceli kısmıdır. Burada pencerelerimize değişik efektler vererek masaüstü kullanımımızı eğlenceli hale getirebileceğimiz 16 adet efekt bulunuyor.

* Açılan Pencereleri Canlandır: Yeni pencere açılışlarını canlandıran efekt.

* Bulanıklaştır: Yarı şeffaf pencerelerin arka planını bulanıklaştıran bir efekt.

* Fare izi: Fareyle masaüstünde çizgiler çizmenizi sağlayan bir efekt.

* Giriş: Giriş yaparken masaüstünüzü pürüzsüzce belirginleştiren bir efekt.

* Gölge: Pencerelerin altlarına belirlediğiniz renkte bir gölge ekler.

* Görev Çubuğu Küçük Resim Ön izlemeleri: Masaüstünde yer alan pencerelerin küçük bir ön izleme resmini görev çubuğu üzerinde görmenizi sağlayan efekt.

* Kaybolma: Pencerelerin gösterilirken pürüzsüz bir şekilde belirginleştiren, gizlenirken de pürüzsüzce solduran bir efekt.

* Kaydır: Sanal masaüstleri arasında geçiş yaparken, pencereleri kaydıran bir efekt.

* Küçültme Canlandırması: Pencerelerin küçülüşünü canlandırır.

* Parçalara Böl: Kapatılan pencereleri küçük parçalara bölerek kapatan bir efekt.

* Patlama: Kapatılan pencereleri patlama efekti ile kapatır.

* Sallanan Pencereler: Pencereleri taşırken şekillerini bozan efekt.

* Sihirli Lamba: Kapatılan pencereleri küçülüşünü ve yükselişini bir sihirli lambaya çeviren efekt.

* Yan Küçük Resimcik: Ekranın bir kenarında pencerenin küçük bir resmini gösteren efekt.

* Çıkış: Çıkış penceresi gösterilirken ekranı solduran efekt.

* Şeffaflık: Farklı durumlar için pencerelere şeffaflık özelliği sağlayan efekt.

Güzelleştirme

Güzelleştirme seçeneğinde sadece masaüstüne kar yağdırma efekti bulunuyor. Şimdilik...

* Kar: Sıcak yaz günlerinde masaüstlerinize kar yağdıran bir efekt.

Odaklama

Odaklama seçeneği, pencereleri belirli koşullarda koyulaştırmamızı sağlar.

* Pasifleri Koyulaştır: Etkin olmayan pencereleri koyulaştıran bir efekt.

* Yönetici Kipinde Ekranı Dondur: Yönetici hakları istendiğinde bulunduğunuz ekranı koyulaştıran bir efekt.

* İletişim Kutusu Sahibi: Etkin iletişim kutularının sahibi olan pencereyi koyulaştıran bir efekt.

Pencere Yönetimi

Pencere Yönetimi, pencereleri yönetirken kullandığımız efektleri aktif veya pasif hale getirmemizi sağlar.

* Dönen Seçici: Alt-Tab tuşlarıyla pencereleri çevirerek seçer.

* Kapak Pencere Seçicisi: Alt-Tab tuşlarıyla pencereleri kapak akışı ile seçer.

* Kutu Pencere Seçicisi: Alt-Tab tuşlarıyla pencereleri küçük resimler içinden seçer.

* Masaüstü Izgarası: Tüm masaüstlerini bir ızgara şeklinde yan yana dizerek seçmenize yardımcı olur.

* Masaüstü Küpü: Sanal masaüstlerini bir küpün yanları olarak gösteren efekt.

* Masaüstü Silindiri: Sanal masaüstlerini bir silindirin yanı olarak gösteren efekt.

* Şimdiki Pencereler: Tüm açık pencereler yan yana gösterilene kadar küçülten bir efekt.

Gelişmiş Sekmesi:

Masaüstü efektlerinin gelişmiş ayarlarını yapabileceğiniz bu sekmede, gerekli tüm ayarlar öntanımlı olarak gelmekte.

http://www.ozgurlukicin.com/media/up...Masaustu12.png

Fonksiyonellik denetimlerini pasifleştir seçeneği ile 3B özelliklerinde bir sorun ya da yavaşlama olduğunda, efektlerinin otomatik devre dışı kalmasını engelleyebilirsiniz.

Şimdi gelelim Masaüstü ince ayarlarına. Arka plan ayarlarında çoklu masaüstü kullanıma kadar kullandığımız masaüstü ortamında, KDE 4 ile çok fazla değişiklik yapılmış.
Çoklu Masaüstü

http://www.ozgurlukicin.com/media/up...Masaustu13.png

Bu menüden kaç tane masaüstü ile çalışacağımızı belirler ve masaüstlerine isim verebiliriz. Masaüstü sayısını klavye yardımıyla girebileceğimiz gibi sağındaki yukarı aşağı okları kullanarak fare yardımı ile de girebiliriz.
Ekran Koruyucu

http://www.ozgurlukicin.com/media/up...Masaustu15.png

Ekran koruyucularının esas amacı eskiden monitörlerin sabit renklerden etkinlemesini önlemekti. Artık teknolojinin gelişmesiyle ekranlarda bu sorun kalmadı. Ekran koruyucularının şu andaki amacı, hem eğlencelik hem de bilgisayar başında olmadığımız zaman ekran görüntülerini başkasından korumak. KDE 4'de bunun için çeşitli ekran koruyucuları bulunuyor. Bunların birkaç örneğini resimde görebiliriz.

http://www.ozgurlukicin.com/media/up...Masaustu14.png

Seçtiğimiz ekran korucu ayarlarını alttaki Ayarla... simgesinden ayarlayabiliriz. Hemen yanındaki simgeden ise ekran koruyucunun denemesini yapabiliriz. Ekran koruyucuyu etkinleştirmek için otomatik başlat seçeneğini etkinleştirmemiz gerekir. Etkinleştirdikten sonra gecikme zamanı aktif hale gelecek ve gecikme zamanını en az 1 dakika olarak ayarlayabiliriz.

Ekran koruyucudan çıkmak için parola istetebiliriz. Böylece bilgisayar başından olmadığımızda ekran korucu belirlediğimiz sürede devreye girecek fakat çıkmak için bizden parola isteyecektir. Bu da biz yokken bilgisayarımızın ekranını başkalarının görmesini engellemiş olur.

Ekran koruyucu çalışırken bazı masaüstü programcıklarının çalışmasını isteyebiliriz. Bunun için Ekran koruyucuda programcıklara izin ver seçeneğini aktif hale getirip ayarla ikonuna tıklayarak istediğimiz programcıkları seçmemiz yeterli olacaktır.
Başlat Simgesi

http://www.ozgurlukicin.com/media/up...Masaustu16.png

Bu menü meşgul imlecini ve görev çubuğu bildirimlerini ayarlarını yapabilmemize yardımcı olur. Meşgul imleci, açılan kutudan imleç hareketlerini pasif meşgul imleci, titreyen imleç ve hareketli imleç olmak üzere 3 farklı şekilde belirleyebiliriz. Aynı zamanda gecikme zamanını belirleyerek meşgul olmanın zamanını belirleriz.

Görev çubuğu bildirimleri seçeneğiyse görev çubuğunda meydana gelen olayları bize bildiren bir bildirim sistemini aktif hale getirmemizi sağlıyor. Zaman aşımı süresinde bize olayları görev çubuğu bildirir. Zaman aşım süresini kendimiz belirleriz.

Evet KDE4 ile masaüstleri eskisinden daha canlı ve eğlenceli bir hale geliyor. Pardus 2009 ile öntanımlı kullanılacak olan KDE4 henüz gelişim evresinin çok başında olmasına rağmen şimdiden sergilediği görsel şölen ile pek çok kullanıcıyı etkilemeyi başarmış görünüyor.