Biat nedir?

Biat (Bey'at): Ulu'l emre bağlılık sözü vermenin adıdır. Resulullah, önemli dini-siyasi olaylar arefesinde, veya İslamiyeti kabul eden kimselerle ilk defa görüştüğünde biat almıştır. Biat, genelde el sıkışma şeklinde olmuştur. Biatta asıl olan, meşru devlet başkanını tanımak, kendini ona bağlı hissetmek ve bu hissi hayatının sonuna kadar korumaktır. Yoksa, milletin her ferdinin devlet başkanı ile biata fiilen katılması şart değildir.Biat, Hz. Peygamberin vefatından sonra, daha çok siyasi bir karakter kazanmıştır. "İslam devletinde idare edenle, idare edilenler arasında yapılan; seçim veya bağlılık karakteri taşıyan sosyo-politik akit" anlamında kullanılmıştır. (1)

İlk biatlar:
Hz.Peygamber (asm), her vesileyle Allah'ın dinini anlatmaya gayret etmiştir. Hz. İbrahim'in dininden arta kalan ve bir örf şeklinde devam eden hac mevsimi, Resulullah için iyi bir fırsattır. Engellemelere rağmen, hac mevsiminde civardan gelenlere dini tebliğ eder, onları tevhide çağırır. İşte, böyle bir hac mevsiminde, Medine'den gelen 12 kişi Allah'ın dinini kabul ederler. "Allah'a şirk koşmamak, hırsızlık ve zina yapmamak, çocuklarını öldürmemek, namus iftirasında bulunmamak, maruf şeylerde Peygambere isyan etmemek" üzere biat ederler. (2)

Diğer yıl daha kalabalık bir grup halinde gelirler. Resulullah'la buluşurlar. Şu biatı yaparlar:-Gerekirse savaşacağız.
-Hem dar günümüzde, hem rahat günümüzde; hem hoşumuza giden, hem de gitmeyen halde seni dinleyeceğiz ve itaat edeceğiz.
-Seni kendimize tercih edeceğiz.
-Komutanlarımıza muhalefet etmeyeceğiz.
-Nerede olursak olalım, hakkı söyleyeceğiz.
-Allah yolunda kimsenin ayıplamasından korkmayacağız. (3)

Kaynaklar:
1-Bkz. Cengiz Kallek, T.D.V. İslam Ans. "Biat" md. VI, 120-122
2-İbnu Hişam, II, 75
3-Age. II, 97; İbnu Mace, Cihad, 41
4-Sorularla islamiyat