Kisa ve Uzun Olmak Üzere Zikr'in Fazileti

Kisa ve Uzun Olmak Üzere Zikr'in Fazileti

Âyetler
(Itaat ve ibâdet ederek) beni anin ki, ben de sizi (magfiretimle) anayim. (Bakara/152)

Sâbit el-Bennâî bir keresinde 'Rabbimin beni andigi zamani biliyorum!' dedi. Onun bu sözü üzerine orada bulunanlar ürktüler ve kendisine 'bunu nasil bildigini' sordular. Bunun üzerine 'O'nu andigim zaman O da beni anar' cevabini verdi.
Ey iman edenleri Allah'i çok zikredin! (Ahzâb/41)

Arafat'tan dönüsünüzde Mes'ar-i Haram'da Allah'i zikredin! O size nasil hidayet ettiyse, siz de O'nu öylece anin!(Bakara/198)

Hacla ilgili ibâdetlerinizi bitirince, (câhiliyye devrinde hacdan sonra toplanip) atalarinizi anarak (övündügünüz gibi), hatta daha kuvvetli bir sekilde Allah'i anin! (Bakara/200)

Onlar ayaktayken, otururken ve yatarken (daima) Allah'i anarlar. (Âlu Imran/191)

Namazi kilip bitirdiginiz zaman ayakta, otururken ve yanlariniz üzerinde yatarken hep Allah'i anin! (Nisâ/103)

Ibn Abbas (r.a) bu ayetin tefsirinde "Yani 'Gecegündüz, karada ve denizde, seferde ve hazarda, zenginlikte ve fakirlikte, hastalikta ve sihhatte, gizli ve açik Allah'i anin!' demektir" buyurmustur.

Allah Teâlâ münafiklari kötülemek üzere söyle buyurmustur:
Münafiklar Allah'i pek az anarlar. (Nisâ/142)

Yine Allah Teâlâ söyle buyuruyor:
Rabbini, içinden yalvararak ve korkarak, sabah aksam sessizce (hafif bir sesle) an! Sakin gâfillerden olma! (Â'raf/205)

Allah'i anmak (bütün ibâdetlerden) daha büyüktür. (Ankebût/45)

Ibn Abbas (r.a) söyle buyurmustur: 'Bu âyetin iki vechi (mânâsi) vardir: a) Allah'in sizi anmasi, sizler için, sizin O'nu zikretmenizden daha büyüktür, b) Allah'in zikri, içerisinde zikir bulunmayan diger ibâdetlerin hepsinden daha büyüktür'.

Zikrin büyüklügünü bildiren, bunlar gibi daha nice âyetler vardir.

Hadîsler
Rasûlullah (s.a) söyle buyurmustur:
Gafiller arasinda Allah'i zikreden kimse, tipki kuru otlar arasinda biten yemyesil agaç gibidir.1

Gafiller arasinda Allah'i zikreden kimse, hezimete ugramis askerler arasinda düsmanla (Allah için) amansizca muha-rebe eden kimse gibidir.

Hz. Peygamber'in naklettigi bir hadîs-i kudsîde Allah Teâlâ söyle buyurmaktadir:
Kulum beni andikça ve dudaklari beni anmak için kipirdadikça ben onunla beraberim,2

Hz. Peygamber bir keresinde 'Âdemoglu kendisini Allah'in azabindan kurtaracak ameller içerisinde, O'nun zikrinden daha faydali bir amel islemis degildir' buyurdu. Ashâb-i kiramin 'Allah yolunda cihad da mi zikir kadar faydali degildir?' diye sormasi üzerine söyle cevap verdi: 'Evet, Allah yolunda cihad da zikir kadar faydali olamaz. Ancak kilicin paramparça oluncaya ve sonra ikinci ve üçüncü kiliçlarinda parçalanincaya kadar düsmanla savasman müstesna...'3

Cennet bahçelerinde otlamak (teferrüc etmek) isteyen kimse Allah'i çok zikretsin.4

Hz. Peygamber'e 'Amellerin hangisi daha üstündür?" diye soruldugunda söyle cevap vermistir: 'Dilin Allah'in zikriyle taptaze oldugu halde ölmen (Yani ölünceye kadar Allah'in zikrini terketmemen)'.5

Dilin Allah'in zikriyle taptaze oldugu halde sabahla ve aksamla! Böyle yaptigin takdirde günahsiz olarak sabahlamis ve aksamlamis olursun.6

Sabah-aksam Allah'i zikretmek, Allah yolunda ve O'nun düsmanlariyla savasilirken kiliçlarin kirilmasindan daha efdâl oldugu gibi. O'nun rizasi için fakirlere bol bol infakta bulunmaktan da daha efdâldir'.7

Bir hadîs-i kudsîde Allah Teâlâ söyle buyurmaktadir:
Kulum beni kalbinde andigi zaman, ben de onu nefsimde anarim. Beni bir cemaatte andigi zaman, ben de kendisini onun beni andigi cemaatten daha hayirli bir cemaat içerisinde anarim. Bana bir karis yaklastigi zaman, ben ona bir zira' yaklasirim. O bana yürüyerek geldigi zaman, ben ona kosar adimlarla varirim.8

Yedi sinif insan vardir ki Allah Teâlâ onlari, kendi gölgesinden baska hiçbir gölgenin bulunmadigi bir günde (kiyamet gününde) kendi gölgesinde gölgelendirir. Bunlardan biri de, tek basina kaldigi zamanlarda Allah'i anan ve O'nun korkusundan gözleri yasaran kimsedir.9

Hz. Peygamber birgün 'Ey ashâbim! Size amellerinizin en hayirlisini, padisahiniz (Allah) nezdinde en verimlisini ve derecelerinizi en fazla yükseltecek olani, Allah yolunda altin ve gümüs harcamanizdan ve düsmanlarinizla karsi karsiya gelip onlarin boynunu vurmanizdan ve onlarin da sizin boynunuzu vurmalarindan daha hayirlisini haber vereyim mi?' diye sordu. Sahabîler 'Ey Allah'in Rasûlü! Bu amel nedir?' diye sorduklarinda da söyle buyurdu: 'Devamli olarak Allah'i anmaktir'.10

Bir hadîs-i kudsîde Allah Teâlâ söyle buyurmustur:
Beni zikretmekle mesgul oldugu için benden ihtiyacini istemeye vakit bulamayan kimseye, isteyenlere verdigimden daha fazlasini veririm.11

Ashâb'in ve Âlimlerin Sözleri
Fudayl b. Iyaz (r.a) söyle demistir: "Allah Teâlâ'nin söyle buyurdugunu haber aldik: Ey kulum! Beni sabah ve ikindi namazlarindan sonra birer saat zikreyle ki, bu iki namaz arasinda maddî ve manevî ihtiyaçlarini vereyim ve sikintilarini gidereyim".

Âlimlerden biri söyle der: "Allah Teâlâ söyle buyurur: Hangi kulumun kalbinde zikrime yapismayi ve beni anmayi galip görürsem, onun islerini düzenler ve ona, kendisiyle oturup konusan bir arkadas olurum".

Hasan Basrî (r.a) söyle buyurmustur: "Zikir iki kisimdir: a) Allah Teâlâ'yi kendinle O'nun arasinda (gizlice) zikretmendir. Böyle bir zikir ne kadar güzel ve ecir bakimindan da ne kadar büyüktür! b) Bundan daha büyügü ise Allah'i, haram kildiklarinin yaninda anarak bunlari yapmamandir".

Rivayet ediliyor ki, Allah'i zikredenin nefsi müstesnâ dünyasini degistiren her nefis, dünyadan susuz olarak çikar..

Muaz b. Cebel söyle buyurmustur: 'Cennet ehli Allah'i zikretmeksizin geçirilen saatlerin disinda dünyanin hiçbir seyine üzülmezler. Allah herseyi herkesten daha iyi bilir'.

1) Ebu Nuaym ve Beyhakî, (Ibn Ömer'den zayif bir senedle)
2) Ibn Mâce, Ibn Hibban, (Ebu Hüreyre'den); Hâkim, (Ebu-Derdâ'dan sahih bir senedle)
3) Ibn Ebî Saybe ve Taberânî, (Muaz'dan hasen bir senedle)
4) Ibn Ebî Seybe ve Taberânî, (Muaz'dan zayif bir senedle)
5) Ibn Hibban, Taberânî ve Beyhakî, (Muaz'dan)
6) Ebu'l-Kasim el-Isfehânî, Tergib ve Terkib, (Enes'ten)
7) Irâkî, Enes'ten ve zayif bir senedi e vârid oldugunu söylemektedir.
8) Buhârî ve Müslim, (Ebu Hüreyre'den)
9) Buhârî ve Müslim, (Ebu Hüreyre'den)
10) Tirmizî, Ibn Mâce ve Hâkim, (Ebu Derdâ'dan)
11) Buhârî, Tarih; Bezzar, Müsned', Beyhakî, Suab'ul-Iman, (Hz. Ömer'den)