Komşunun Duvarına Mertek Çakma Babı

136- (1609) Bize Yahya b. Yahya rivayet etti. (Dedi ki) : Mâlik'e, thni Şihâb'dan dinlediğim, onun da A'rec'den, onun da Ebû Hüreyre'-den naklettiği şu hadîsi okudum: Resûlüllah (Saüallahü Aleyhi ve Sellem)
«Hİç biriniz komşusunu duvarına mertek çakmaktan menetmesin.» buyurmuşlar. Bundan sonra Ebû Hüreyre şunları söylemiş:
«Aceb neden sizleri buna yanaşmaz görüyorum? Vallahi bunu sizin omuzlarınız arasına atacağım!*

(...) Bize Züheyr b. Harb rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Süfyân b. Uyeyne rivayet eyledi. H.
Bana Ebu't-Tâhir ile Harmele b. Yahya da rivayet ettiler. (Dediler ki) : Bize İbni Vehb haber verdi. (Dedi ki) : Bana Yûnus haber verdi. H.
Bize Abd b. Humeyd dahî rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Abdürrezzâk haber verdi. (Dedi ki) : Bize Ma'mer haber verdi.
Bu râvilerin hepsi Zührî'den bu isnâdla bu hadîsin benzerini rivayet etmişlerdir.
Bu hadîsi B uhâri «Mezâlim» bahsinde; Ebû Dâvûd «Kazâ-da; Tirmizî «Ahkâm»da muhtelif râvilerden tahrîc etmiş*lerdir.
Hadîsin başka rivayetlerinden anlaşıldığına göre Hz. Ebû Hüreyre bu hadîsi Medîne valisi bulunduğu sırada nakletmiş. As-hab başlarını önlerine eğmişler. Bunun üzerine : «Vallahi bunu sizin omuzlarınız arasına atacağım!» Bir rivayette: «Hoşunuza gitmese de gözlerinizin önüne sereceğim!» demiş.
Hattabî diyor ki: «Bu sözün mânâsı: Eğer siz bu hükmü kabul ve birrizâ onunla amel etmezseniz ben o merteği zorla sizin boynunuza yük*leyeceğim, demektir. Ebû Hüreyre bununla mubâlega kasdet-miştir.»
Nevevî'ye göre bu sözün mânâsı: «Bu hükmü sizin aranızda açık*ça söyleyip; omuzlarınızın arasına ağır bir şeyle vurur gibi onunla sizin canımu sıkacağım!» demektir.

Bu Hadisten Çıkarılan Hükümler:


Ulemâ bu hadîsin mânâsı üzerinde ihtilâf etmişlerdir. Bâzılarına gö*re mânâsı, komşuya iyilik etmeye teşviktir; vücup ifade etmez. İmam Âzam ile îmam Mâ1ik'in kavilleri budur. MâlikîLer Men îbni Abdilhakem'in rivayetine göre İmam Mâlik: «Bir kimseye komşusunun duvarına mertek çakması için hükmedilemez. Biz bunu Resûlüllah. (Sallallahü A leyhi ve Setlem) 'in komşuyu tavsiyesi olarak kabul ediyoruz.» demiştir.
Bir takımları komşuya zarar vermemek şartiyle duvarına mertek çakmanın vâcib olduğunu söylemişlerdir. İmam Şafiî ile Ahmed b. Hanbel, Dâvûd-u Zahirî, Ebû Sevr ve hadîs ulemâsından bir cemaatin mezhepleri de budur. Bu kavil Hz. Ömerı' Rcutiyallahii anh) 'dan rivayet olunmuştur. İmam Şafiî'-nin yeni mezhebinde bu mesele hakkında iki kavli vardır. Bunların meşhur olanına göre mal sahibinin izni şarttır. Fakat razı olmazsa mecbur edilmez.