Altını Gümüş Mukabilinde Veresiye Satmanın Yasak Edilmesi Babı

86- (1589) Bize Muhammed b. Hatim b. Meymûn rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Süfyân b. Uyeyne, Amır'dan, o da Ebu'l-Minhâl'den naklen rivayet etti. (Demiş ki) : Benim bir ortağım bir gümüşü mevsime (yahut hacca) kadar veresiye sattı. Müteakiben bana gelerek haber verdi. Ben : Bu caiz olmayan bir iştir; dedim. O: Ama ben bunu pazarda sattım da bana kimse caiz olmayacağını söylemedi; dedi. Ben hemen Berâ' b. Âzib'e giderek (meseleyi) sordum. Şu cevabı verdi :
Peygamber (Sallallahü A leyhi ve Sellem) Medine'ye geldiğinde biz bu ahş-verişi yapıyorduk. Bunun üzerine şöyle buyurdular:
«Hangi mal peşin olarak satılıyorsa onda bir beis yoktur; fakat ve*resiye satılan ribâdır.» (Berâ*) :
— Sen bir de Zeyd b. Erkam'a git, zîra o benden daha büyük tacir*dir; (Dedi.) Ona giderek sordum. O da bunun gibi söyledi.

87- (,..) Bize Ubeydullah b. Muâz El-Anberî rivayet etti. (Dedi Ki) : Bize babam rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Şu'be, Habîb'den naklen rivayet etti ki Habîb, Ebu'l-Minhâl'i şöyle derken işitmiş:
— Berâ' b. Âıib'e sarfı sordum. Zeyd b. Erkam'a sor; o benden daha iyi bilir, dedi. Bunun üzerine Zeyd'e sordum. O da : Berâ'a sor; o ben*den daha iyi bilir, dedi. Sonra ikisi birden :
— Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) gümüşü altın mukabilinde veresiye satmayı yasak etli; dediler.
Bu hadîsi Buhâri «Büyü'» ve «Hicret» bahislerinde; Nesaî *Büyû'»da muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir.
Hadîs-i şerif ashâb-ı kiramın tevazu', insaf ve hakşinaslıklarına de*lildir.

88- (1590) Bize Ebu'r-Rafcî' el-Atekî rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Abbâd b. Avvâm rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Yahya b. Ebî İshâk haber verdi. (Dedi ki) : Bize Abdurrahman b. Ebî Bekra, babasından rivayet etti. Şöyle demiş: Resûlüllah (Sallallahü Aleyhi've Sellem) gümüşe mukabil gümüş, altına mukabil altın satmayı yasak etti; meğer ki, misli misline ola. Bize altın mukabilinde nasıl istersek gümüş; ve gümüş mukabilinde nasıl istersek altın almayı emir buyurdular. Eİr adam râviye satrş pe*şin mi olacak? diye sormuş; o da : Ben böylece işittim, cevâbını vermiş.

(...) Bana İshâk b. Mansûr rivayet etti, (Dedi ki) : Bize Yahya fa. Salih haber verdi. (Dedi ki) : Bize Muâviye, Yahya'dan —ki İbni Ke-sîr'dir— o da Yahya b. Ebî İshâk'dan naklen rivayet etti. Ona da Abdur-rahman b. Eb! Bekra haber vermiş ki, Ebû Bekra: Besûlüllah (Sallailahü Aleyhi ve Sellem) bize yasak etti... diyerek yukarıki rivayetin mislini nak*letmiş.
Bu hadîsi Buhâri' ile Nesaî «Biiyû'» bahsinde muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir. Hadîste geçen «misli misline» tâbirinden murâd: İkisinin de miktarca birbirine müsavî olmalarıdır. Cinsler deği*şince istedikleri gibi alıp satmalarını emir buyurması ibâha ifade eder; yâni istediğiniz gibi alıp satabilirsiniz demektir.
Bu hadîs ribâ mallarının peşin ve birbirine müsavî olmak şartiyle birbiri mukabilinde satılabileceğine; cinsler değişik olursa, peşin teslim edilmek şartiyle istenildiği şekilde satılabileceğine delildir.