Amipli Dizanteri

Entomoeba histolytica ismi verilen amipin yaptığı hastalıktır.







Genelde tropikal ve Subtropikal bölgelerde (25 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda ve nemli bölgelerde) yaygındır. Her yaşta görülebilir. Amip yiyecek ve içeceklerle bulaşır. Sudaki amip kistleri klorlamaya duyarlıdır. Yüksek ısıda ölürler. Sinekler ve hamam böcekleri de amip kistlerinin taşınmasında rol oynar.







Amipin Özellikleri







Hastahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tekrar 4 çekirdekli kist formuna dönüşür ve dışkı ile atılır. Dolayısı ile taşıyıcı olanların dışkısında bu kistler bulunur. Kistler toprak ve suda canlı kalabilirler.







Amipler kalın barsağa yerleşerek yaralar oluştururlar. Kalın barsağın herhangi bir yerine yerleşebilirlerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ancak kan akımının az olduğu yerleri tercih ederler. Acak kalın barsağa yerleşen her amip hastalık yapmaz.







Belirti ve Bulgular







Kuluçka süresi 4-5 günle 1-4 ay arasında olabilir. Su ile bulaşmış olan amipler daha şiddetli hastalık yapar. İştah azlığıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kusma ve kanlı ishal ile seyreder. Bazen hiç bir belirti gözlenmez.







Kalın barsakta delinme nadiren olur. Ancak genelde kalın barsakta kitleler (ameboma) meydana getirirler.







Hastalık oluşumu genelde vücut direncinin düşmesi ile ortaya çıkarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif deri ve idrar yollarında abseler yaparlar.







Karaciğer tutulduğunda (hepatik amibiazis) ateşhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif karaciğerde hassasiyet ve karaciğer büyümesi görülür. 2-3 haftada tüm karaciğer tutulur.







Teşhis







Erken tanı önemlidir. Laboratuvar tetkikinde taze dışkı kullanılır. Dışkıda ayakımsı uzantıları ile hareket eden amipler görülür. Dışkıdaki Charcot-Leyden kristalleri tanı koydurucu bir özelliktir.







Taşıyıcılarda 2 çekirdekli kisthttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hastalarda 4 çekirdekli kist görülür.







Ayrıca tutulan organa özgü tetkikler (röntgenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ultrason gibi) gerekebilir.







Tedavi ve Korunma







Tedavide metranidazol ve terasiklin grubu ilaçlar kullanılır. Genelde 10 günlük tedavi yeterlidir.







Hastalıktan korunmak için temizlikhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif içme sularının 50 derecenin üzerine kadar ısıtılması yarar sağlar. Mide asidi kistlere etkisizdir.







Dünya Sağlık Örgütü nün amipli dizanteri ve benzer hastalıklardan korunmak için 10 altın önerisi:







1) yiyecekleri alırken güvenilir yerleri tercih edin







2) yiyecekleri tam olarak pişirinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif az pişmiş yemeyin







3) pişirdiğiniz yemekleri bekletmeden yiyin







4) yiyecekleri saklarken aşırı özen gösterin







5) buzdolabından çıkardığınız yemekleri kaynayana kadar ısıtın







6) pişmiş ve pişmemiş yiyecekleri hiç bir zaman karıştırarak yemeyin







7) ellerinizi tekrar tekrar yıkayın







mutfağınızın temizliği konusunda son derece titiz olun







9) yiyeceklerinizi tüm hayvanlardan (sinekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif böcek…) koruyun







10) kesinlikle güvenilir su kullanın