Artroz

Yaşlanmaya ya da eklemlerde oluşan başka lezyonlara bağlı olarak gelişen kıkırdak dokusu hastalığıdır.







Artrozhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif eklemle ilgili yerel ya da sistemik hastalıklar sırasında görülen erken yaş artrozu da vardır.







Artroz doku yıkımı yapan bir hastalıktır. Biçim bozucu artrit (artritis deformans) ile hiçbir ilgisi yoktur. Artritis deformans ya da öbür adıyla kronik birincil poliartrithttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif eklem dokusunun verdiği iltihabi yanıttır.







İleri yaşların tipik hastalığı olarak kabul edilen artrozhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hareketli ve/ya da vücut ağırlığını taşıyan eklemlerde ortaya çıkar.







NEDENLERİ







Artrozlar birincil ya da eklemin mekanik (harekete bağlı) İşlevlerini bozan etkenlere bağlı olarak ikincil olabilirler. Birincil artroz nedenleri genel özellikler taşır.







Yaşlanma ve eklemin sürekli hareketihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kronik çevresel damar yetmezliği (varis) sayılabilir. Menopoz artroz sürecini hızlandırır ve hastalığın gidişini kötüleştirir. Artrozda kalıtsal etkenlerin de rolü olduğu gösterilmiştir.







Eklem yüzeyinin tümünün ya da bir bölümünün aşın ve doğal olmayan yük altında kalması kaçınılmaz bir şekilde artroza yol açar. Eklemin normal işlevini bozan yerel etkenler sonucunda gelişen bu artrozlara ikincil artroz denir. En tipik ömeği doğumsal kalça çıkığı olgularında görülen kalça artrozudur. Doğumsal çıkığa bağlı olarak eklem başlıklarında gelişen biçim bozukluğu (deformasyon)http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif omurganın “S” biçimindeki eğrilikleri (skolyoz) gibi eklemlerde dengesiz yüklenmeye yol açan durumlar da küçük yaşlarda artroz gelişimine neden olur.







Eklem kıkırdağını etkileyerek yıkımına yol açan hastalıklarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif eklemde ürik asit birikmesi (gut) sayılabilir.







YAPISAL ANATOMİK DEĞİŞİKLİKLER







Daha önce de belirtildiği gibi ilk değişiklikler eklemi saran kıkırdak kılıfında görülür. Kıkırdak kılıfı pütürlühttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ölü ve bağdokusu bakımından zengin kistik boşluklar gelişir. Kıkırdak kılıfının bittiği eklem ucu çevresindeki kemik dokusu artışı çok yavaş gerçekleşir ve sonunda “osteofit” ya da “gaga” adı verilen kemik çıkıntıları oluşur. Eklem çevresindeki sinovyal kapsüller bu yıkım sürecine sınırlı bir şekilde katılırlar. Kan damarlarının genişlemesine bağlı olarak şişerler ve zamanla eklem yüzeyine yapışarak eklem hareketlerini kısıtlarlar. Bu süreçte iltihap bulgularına hiçbir zaman rastlanmaz.







BELİRTİLERİ







Artroz belirtileri yalnız hastalığa yakalanan eklemle sınırlıdır. Bu hastalarda genel durumla ilgili yakınmalara rastlanmaz. Başlıca belirtiler ağrı ve eklem hareketlerinin sınırlanmasıdır. Ağrı tipiktir: Eklem hareket halinde iken ya da yüklenme olduğunda beliren ağnhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif soğuk kas zayıflaması ve şişmanlama gibi etkenlerle yakınmaların arttığı dönemler de görülür. Artroz oldukça yavaş gelişir ve gittikçe kötüleşerek ilerler.







Hekime başvurmayı gerektiren ilk eklem yakınmaları artrozun başlamasından yıllar sonra ortaya çıkar.







TEDAVİ







Bu bölümde artroz tedavisinin genel ilkeleri incelenecekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tıbbi (genel ya da yerel) ve cerrahi tedavi.







Artrozun önlenmesihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif nedeni bilinmeyen (idiyopatik) ya da tam tedavi edilmemiş darbeye bağlı bozukluklarını önlemek için erken cerrahi ve ortopedik tedaviler uygulanır.







Artrozun übbi tedavisi sistemik ya da yerel olabilir. Sistemik tedavide artrozu ağırlaştıran hormonal bozukluklarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yıkıma uğramış eklem başlıklarının bir bölümünün ya da bütününün proaaa (yapay kemik uçları) ile değiştirilmesidir.