Sap Hastaligi

Tanım



Halk arasında tabak hastalığı olarak bilinenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bütün çift tırnaklı hayvan türlerinde görülebilen bulaşıcı bir hastalıktır.



Aft Hummasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ayak-ağız hastalığı (foot-mouth disease) isimleri de kullanılmaktadır.



Sığırlarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ceylan gibi hayvanlar da hastalığa yakalanabilmekte.



Öncelikli olarak hayvanın ağız içihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif Sat 3 ve Asya 1 Tipi olarak adlandırır. Tiplerin içinde ayrıca çok sayıda alt tipler mevcuttur. Koruyucu aşılar buna göre hazırlanır.|Bulaşma



Hasta hayvanların sağlamlara temasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gibi taşıyıcılarla da bulaştırma mümkündür.



Saphttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif iç organlarda ve pastörize edilmemiş ürünlerde yaşayabiliyor. |Hastalık Belirtileri



İçi su dolu kabarcıklar ilk belirtiler. Diğer belirtiler arasında ise topallıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif iştah kaybı ve sütten kesilme bulunuyor.



Hastaların ağızlarından ip gibi salya akarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif burunda enfekte yaralar oluşur.



Kültür ırkı sığırlarda ve körpe buzağılarda hastalık çok çabuk seyreder. Hastalık belirtileri tam olarak meydana çıkmadan solunum güçlüğü ve kalp yetmezliğinden aniden ölebilirler.







İNSANLARDA HASTALIK BELİRTİLERİ



Hastalıklı hayvanların sütünü içen küçük çocuklardahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif göz ve parmak aralarında küçük su kesecikleri görülebilir.



İnsanlar için tehlikeli olmadigi düsünülmekteir. İngiltere de 1966 yılındahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif insanda sadece bir vakaya rastlandı. Nezlenin belirtilerine benziyordu ve ellerde kabarcıklar oluşmuştu.



İnsanlarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif virüsten etkilenmiş bir hayvanın etini tüketmekle veya diğer insanlardan hastalığı kapamaz.|Etkenin (Virüsün) Dayanıklılığı:



1) Direkt güneş ışınları karşısında kısa zamanda harap olur.



2) Isıya dayanıksız oluphttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif 30 dak. 85 oC de se derhal ölür.



3) Çevre şartları: Etkenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif soğuk ve karanlığı sever



4) Sığır derisi ve kıllardahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif 5 ay hastalık yapma gücünü korur.



5) 1 / 2000 lik konsantre formol; % 3-5 Çamaşır Sodası; % 4-5 lik Sodyum Karbonat (Soda); 1 / 10 oranında sulandırılmış sirke yahut %4 lük Alkol; 1 / 200 lük Potasyum Permanganat; 1 / 250 lik lodophore gibi antisepliklere karşı hassastırlar.|Hasta hayvanların ağızhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif güçlü antibiyotikler ve pomatlar tatbik edilerek iyileşme hızlandırılır.



Sürü tedavilerindehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif içerisine %2 lik çamaşır sodası veya %5 lik formolün göz taşı doldurarak hayvanlar içerisinden geçirilir.|Hayvanlarda Koruyucu Önlemler:



1. Bir yaşına kadar olanlara 4 ayda birhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bir yaşından sonra 6 ayda bir kombine aşılar yapılmalıdır. Aşılar soğuk zincir içerisinde taşınmalı ve ve kurallara uygun tatbik edilmeli



2. Yeni satın alınan hayvanlar en az 10 gün karantinaya alınmalı.



3. Ahırlara hayvan bakıcısından başkasının girmemesihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çizme kullanması



4. Sağım öncesi ve sonrası malzemelerin mutlaka sıcak su ile yıkanması



5. Hastalıklı bölgelerden asla hayvan alınmamalı



6. Ölen hayvanların yakılarak yahut derin çukurlara gömülüp üzerine kireç dökülmelihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif malzemeler 70-80 oC kaynatılmalıdır.