-
Sarbon (anthrax)
Şarbon genelde keçihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sindirim sistemi ve kan yoluyla yayılarak beyin zarlarında da enfeksiyon oluşturabilen bir hastalıktır.
ETKEN:
Hastalığın etkeni Bacillus anthracis isimlihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif havalı ortamda ve 20-30 OC de üreyince ısıya dayanıklı sporlar oluşturan bir bakteridir. 12-44 OC de özellikle 37 OC de üreyebilirler. Dayanıklı sporları su ve sıvılarda yıllarca yaşayabilir.
BULAŞMA YOLLARI:
Şarbon basilleri insan vücuduna deriden temas yoluyla veya solunum ve sindirim yoluyla bulaşırlar. İnsandan insana bulaşma nadirdir. En sık görülen şekli deri şarbonudur. Deri şarbonu bulaşık saçhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yağmur ve rüzgarlarla çok uzaklara yayılabilir.
KULUÇKA SÜRESİ:
1-7 gündür. 10 güne kadar uzayabilir.
HASTALIK BELİRTİLERİ:
Deri şarbonunda daha çok vücudun çıplak yerlerinde oluşan çevresi kızarık kabartılarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sonradan içi sarı veya kanlı sıvı ile dolu kara çıbanlara dönüşür. Sızıntı ve siyah kabuklar oluşur.
Hafif vakalarda ateş olmayabilir. Ağır vakalarda yorgunlukhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hatta kusma ve kanlı ishal görülebilir. Çok ağır vakalarda hastalığın birinci haftası sonunda veya ikinci hafta başında hasta ölebilir.
Akciğer şarbonunda yüksek ateşhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif boyun ve göğüs derisi altında ödemler ve kollaps görülür. Bir veya birkaç gün içinde ölümler olabilir.
Sindirim sistemi şarbonunda şiddetli ve bazen kanlı kusmalarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif şişkinlik ve kanlı ishal görülür. 2-3 gün içerisinde barsak delinmesiyle şekillenen peritonit veya kollaps sonucu hasta kaybedilebilir.
Tedavi edilen vakalarda ölüm %1 düzeyindedir. Buna karşılık tedavi edilmeyen vakalarda ölüm çok yüksek oranlardadır.
TANI YÖNTEMLERİ:
Hastalık için temel tanı klinik seyir ile konur. Laboratuvarlarda mikroorganizmanın izole edilmesi tanıyı kesinleştirir. PCR yöntemi ile mikroorganizmanın genetik materyali saptanarak hızlı tanı konulabilir.
TEDAVİ
Penisilinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif eritromisin ve sulfonamidler tedavide kullanılabilecek ilaçlardır. En yüksek başarı penisilinlerle elde edilmektedir.
KORUNMA:
Bulaşmayı önleyecek tedbirler alınmalıdır. Solunum maskeleri kullanılmasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kireç kaymaklı su veya kostik soda ile ıslatılıp bu şekilde 1-2 saat bırakılmalıdır. Kaynama sırasında sporlar 10 dakika dayanabilmektedir.
ŞARBON SABOTAJI NASIL OLABİLİR?
· Uçaklardan aerosol tarzında püskürtme ilehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Özellikle bakterinin sporları sulara bulaştırılarakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Enfekte edilmiş hayvanlar ve bunların ürünleri ilehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Mikroorganizma sporları bulaştırılmış cisimlerlehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Havalandırma sistemleri ile.
ŞÜPHELİ PAKET VE POSTALAR İÇİN İPUÇLARI:
· El yazısı ile veya anlaşılmaz şekilde yazılmış adreslerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· İade adresi bulunmazyan zarflarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Gerçekçi olmayan iade adreslerihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Ağırlık-büyüklük arasında orantısızlık
· Yağlı damgahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Alüminyum folyo veya hışırtı sesi
· Nereden geldiği belli olmayan veya iade adresi ile tutarsız damgalar
ŞARBON ŞÜPHELİ BİR PAKETLE KARŞILAŞINCA YAPILMASI GEREKENLER:
· Şüpheli paketi sallamayın veya boşaltmayınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Paketi plastik bir ambalaj veya benzeri bir kutuya koyunhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Bu kutuya temas etmemeye gayret edin ve çevrenizdekileri bu hususta uyarınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Kutuyu düşmeyecekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Ellerinizi bol sabunlu su ile yıkayınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Paketi dokunanların bir listesini çıkartınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bu listeyi güvenliğe ve olayı değerlendirecek sağlık ekibine verin.
ŞARBON ŞÜPHELİ TOZLA KARŞILAŞINCA YAPILMASI GEREKENLER
· Tozu temizlemek için uğraşmayın. Üstünüzü silkelemeyin. Tozun havalanmasına engel olunhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Çalışan klimahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Paketi plastik bir ambalaj veya benzeri bir kutuya koyunhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Bu kutuya temas etmemeye gayret edin ve çevrenizdekileri bu hususta uyarınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Kutuyu düşmeyecekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Ellerinizi bol sabunlu su ile yıkayınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Elbiselerinizi bir an önce üzerinizden çıkartın ve plastik bir torbaya koyunhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Bol su ve sabunla duş alınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Paketi dokunanların bir listesini çıkartınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bu listeyi güvenliğe ve olayı değerlendirecek sağlık ekibine verin.
HAVALANDIRMA İLE SABOTAJ ŞÜPHESİNDE YAPILMASI GEREKENLER:
· Havalandırma sistemlerini kapatın
· Odayı hızla terk edinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Güvenliğe haber verinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
· Sabotaja maruz kalmış olabileceklerin bir isimlerini belirlemeye çalışınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bu listeyi güvenliğe ve olayı değerlendirecek sağlık ekibine verin.