Tenya (serit)

Şerit hastalığı olarak da adlandırılabilecek olan taenia enfestasyonu parazit adı verilen küçük canlılarla meydana gelen ve genelde sindirim sistemini tutan bir durumdur. Tenyalarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif domuzlar taenia solium taşıyıcısıdırlar. Tenyalar segmentli yani boğumludurlar. Her boğum yumurta üretebilme kapasitesine sahiptir.



Dünya genelinde son derece yaygın bir durumdur.







Sığır Tenyası (Taenia saginata)







Etle alınan tenya larvaları (olgunlaşmamış tenyalar) insan barsaklarında olgun hale gelebilirler ve boyları 4-6 metreye ulaşabilir.







Tenya hastalığı genelde her hangi bir belirtiye neden olmaz. Kişi kendisinde tenya olduğunu genelde dışkısında tenyaları görünce fark ederhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif özellikle de hareketli parçacıkları.







Nadiren karın üst bölgesinde ağrıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif safra kanalları ve pankreas kanalında tıkanıklığa neden olabilirler.







Dışkıda parazitin yumurta ve boğumlarının görülmesi ile tanı konur. Taenia saginata nın hareketli parçaları dışkıda görülebilir. Parazit yumurtalarını makat civarında toplayabilmek amacı ile kullanılan selofan bant yöntemi ile %85-95 hastada tanı konulabilir.







Tenya hastalığıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ilaçlarla ve genelde tek doz kullanılarak tedavi edilebilir. En çok kullanılan ilaç niclosamide etken maddeli ilaçlardır.







Domuz Tenyası (Taenia solium)







Uzunluğu yaklaşık olarak 5 metre civarındadır. Ülkemizde yaygın olmamakla birlikte dünyada çok yaygındır.







Sığır tenyasından farklı olarak beyinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif dışkılama sonrası elleri ile makattaki yumurtaları alarak yutarlar. Bu yumurtalar barsaklara ulaştığında içlerinden larvalar çıkar ve dokulara geçerek kister oluştururlar. Eğer larvalar beyne ulaşırsa epileptik ataklar (havale ?) ve diğer sinirsel problemlere neden olabilirler. Bu duruma cysticercosis adı verilir.







Diğer belirtiler sığır tenyasında olduğu gibidir.







Dışkıda yumurta ve larvaların görülmesi ile tanı konabilir. Ayrıca radyolojik incelemelerde kistler görülebilir. Cilt altındaki şişliklerden yapılan biyopsi ile de tanı konulabilir.







Tedavide tek doz niclosamide kullanılır. Kist oluşan durumlarda tedavi cerrahidir.







Balık Tenyası (Diphyllobothrium latum)







Bazı tatlı su balıkları ve som balığı Diphyllobothrium latum adı verilen tenya bulaştırabilirler. Genelde tuzlanmışhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çiğ veya iyi pişmemiş balık eti ile bulaşır.







Bunların uzunlukları 3-10 metre uzunluğunda olabilir.







Bu parazitler barsağa tutunurlar.







Dişi parazit günde 1 milyondan fazla yumurta çıkarabilir.







Karın ağrısıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kilo kaybı ve Vitamin B12 eksikliği ve makrositer anemi gelişebilir.







Dışkıda bol miktarda bulunan yumurtaların saptanması ile tanı konur.







Tedavide tek doz niclosamide kullanılır.







Tenyalardan Korunma







Etlerin yeterli miktarda pişirilmesi tenya larvalarını parçalar. Tuvaletten sonra yeterli el yıkama ve daima uygun hijyen hastalığın yayılmasını önler