Barotravma: BasinÇ DeĞİŞİklİĞİ Travmasi

Orta kulağın hava dolu boşlukları temporal (kulak kemiği)kemikteki pnömatizasyon(havalanma) derecesine göre 2.5ml ile 13 ml arasında çok farklı gaz hacmine sahiptir. Orta kulaktaki havahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif uçakta yükselirken genişler. Basınç farkı 20 m bar�a ulaşınca tuba (öztaki borusu-kulakla boğaz arasındaki kanal) pasif olarak açılır ve genişleyen gazlar nazofarenks (bogazın üst bölümüne)�e geçer.







Alçalış sırasında durum farklıdır. Çevre basıncın artmasına bağlı olarak orta kulakta bulunan gazın hacmi küçülür. Bunun eşitlenmesi için nazofarenks�den orta kulağa hava gelmesi gerekir. Ancak tuba�nın tek yönlü valf mekanizması gibi çalışması nedeniyle nazofarenks�den orta kulağa hava gönderilmesi pasif olarak geçekleşmez. Bunun için mutlaka yutkunmahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif vb) manevraları yardımı ile tuba�nın aktif olarak açılması zorunluluğu vardır.







Basınç değişikliğinin çok hızlı oluştuğu hallerde (jet savaş uçakları) tuba�nın aktif olarak açılma zorunluluğu önem gösteren bir konudur. Bu basınç eşitlemesi yapılmadığı takdirde nazofarenks ve orta kulak arasında basınç farkı artarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tuba artık açılmaz ( tuba blokajı) ve basınç farkı 80-120 m bar�a ulaştığı takdirde orta ve iç kulak barotravmaları (basınca bağlı travmalar) oluşabilir.







Barotravmalar







Dış kulak yolu barotravması (DKYB): Uçak gürültüsünü azaltmak için kullanılan kulak tıkacı veya buşon ile kulak zarı arasında oluşan havalı sahadan kaynaklanır. Alçalış sırasında bu havalı boşluktaki gaz küçülür. Bunun sonucu olarak dış kulak yolu derisi ve kulak zarının epitel tabakasında hemorajik büller meydana gelir. Dış kulak yolu osteomları(kemik çıkıntıları) ve yabancı cisimleri de DKYB�na neden olabilen faktörlerdir.







Orta kulak barotravması (aerotitis media): Orta kulaktaki basınç azlığını gidermek için basınç eşitleme manevraları geç yapılacak olursa http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif pike yapan uçaklarda ise 15-20 kez olmalıdır.







Barotravma�ların meydana çıkışında diğer bir etkenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif submüköz hemoraji (mukoza altı kanaması) görülür.







Orta kulak boşluğunda seröz ve hemorajik eksuda(sıvı ve kan toplanması ) meydana gelir. Eksudahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif orta kulaktaki negatif basıncı dengelemek için damar çeperlerinin geçirgenliğinin bozulmasıyla ortaya çıkan negatif basınç derecesine göre az veya çok olabilir. Bu sıralarda tuba açılır ve basınç dengelemesi olursa eksuda kaybolur. Eğer tedavi edilmezse ve sık sık yinelerse timpanoskleroz�a(kulak zarı kireçlenmesine) dönüşebilir. Basınç farkı 0.4-0.6 bar�dan itibaren kulak zarının yırtılmasına neden olur. Perforasyon (yırtılma)genellikle çizgi biçiminde ve kenarları kanlıdır.







Basınç farkı 20 m bar�dan itibaren kulak ağrısına neden olur. Kulakta dolgunluk hissihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif baş dönmesi ve işitme eksikliği görülür.







Çevre basıncının azalması yani uçakla yükseliş sırasında orta kulaktaki gazlar genişler. Eğer östaki borusunda genişleyen gazın nazofarenks�e geçmesini engelleyecek (iltihaphttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bu geçiş pasif olarak yapılacağından yükseliş sırasında barotravma olma olasılığı azdır.







Orta kulak barotravma�sının sebebi uçuş sırasındaki hava basıncı değişikliklerinde yatmaktadır. Çoğunlukla üst solunum yollarında akut bir enfeksiyon vardır. Bunun dışında paranazal sinüs enfeksiyonlarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif allerjik rinit (saman nezlesi) gibi tuba ağzındaki mukozada iltihap ve ödem yapan faktörler tubuler fonksiyonun bozulmasına neden olurlar.







İç kulak barotravma (İKBT): İç kulak barotravma�sının oluşma mekanizması için sadece hipoaaa mevcuttur. Tuba fonksiyon bozuklularında uçucuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tuba�yı açmak amacıyla kuvvetli bir Valsalva manevrası tatbik edildiği zaman yuvarlak pencere orta kulağa doğru bombeleşir ve rüptür meydana gelebilir.







Semptomlar 8belirtiler) ani iç kulak tipi işitme kaybıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif vertigo (baş dönmesi) ve denge kaybıdır.







Tedavi







Profilaksi(önleme) : Basınç eşitleme tekniğihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif basınç eşitlemenin zamanında ve doğru yapılmasıdır gereklidir.







Uçucu seçimi de profilakside çok önemli yer kaplar. Pilotaj muayeneleri esnasında uçuşa engel teşkil edecek hastalıkların belirlenerek bu kişilerin uçmalarının engellenmesi gerekmektedir.







Yolcular açısından ; yolcuların yere iniş sırasında uyumaları sakıncalıdır. Aksi takdirde basınç farkı büyük olmakta ve tuba blokajı meydana gelebilmektedir. Basınç eşitlemede sakız çiğnemekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yetişkinlerin ise yarısında orta kulaktaki negatif basıncı düzeltmede yeterli olmaktadır. Ancak Valsalva manevrasının başarısız olması halinde uçağın alçalışı sırasında veya daha evvel Otovent şişirmenin çocuklarda ve yetişkinlerde etkili olduğu gösterilmiştir .







Alternobarik vertigonun tedavisi de profilaktiktir. Uçucuların ÜSYEhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif böyle bir tablonun ortaya çıkmasına mani olacaktır.







Dış kulak yolu barotravması : Dış kulak yolundaki ufak hemorajik sahalar tedavi gerektirmez. Ancak büyük hemorajik büller enjektör yardımı ile veya insize edilerek boşaltılır. Dış kulak yolu Castellani solüsyonu ile temizlendikten sonra terracortril pomat ile bulanmış steril bez yahut weak kulak yoluna yerleştirilir.







Orta ve iç kulak barotravma: Orta kulak barotravmaların da; sıcak tatbikatıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif havalandırma tüpü ile uçmasında sakınca yoktur.







Travmatik perforasyon oluşması halinde zorunlu olmamakla birlikte önlem olarak yukarıdaki tedavi verilir ve ek olarakta uçucunun bir süre sümkürmemesi istenir. Büyük perforasyonlar ise miringoplasti ile kapatılır.







Eğer rüptür şüphesi varsa timpanotomi yapılmalı ve fistül kapatılmalıdır.







Orta kulağın hava dolu boşlukları temporal (kulak kemiği)kemikteki pnömatizasyon(havalanma) derecesine göre 2.5ml ile 13 ml arasında çok farklı gaz hacmine sahiptir. Orta kulaktaki havahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif uçakta yükselirken genişler. Basınç farkı 20 m bar�a ulaşınca tuba (öztaki borusu-kulakla boğaz arasındaki kanal) pasif olarak açılır ve genişleyen gazlar nazofarenks (bogazın üst bölümüne)�e geçer.







Alçalış sırasında durum farklıdır. Çevre basıncın artmasına bağlı olarak orta kulakta bulunan gazın hacmi küçülür. Bunun eşitlenmesi için nazofarenks�den orta kulağa hava gelmesi gerekir. Ancak tuba�nın tek yönlü valf mekanizması gibi çalışması nedeniyle nazofarenks�den orta kulağa hava gönderilmesi pasif olarak geçekleşmez. Bunun için mutlaka yutkunmahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif vb) manevraları yardımı ile tuba�nın aktif olarak açılması zorunluluğu vardır.







Basınç değişikliğinin çok hızlı oluştuğu hallerde (jet savaş uçakları) tuba�nın aktif olarak açılma zorunluluğu önem gösteren bir konudur. Bu basınç eşitlemesi yapılmadığı takdirde nazofarenks ve orta kulak arasında basınç farkı artarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tuba artık açılmaz ( tuba blokajı) ve basınç farkı 80-120 m bar�a ulaştığı takdirde orta ve iç kulak barotravmaları (basınca bağlı travmalar) oluşabilir.







Barotravmalar







Dış kulak yolu barotravması (DKYB): Uçak gürültüsünü azaltmak için kullanılan kulak tıkacı veya buşon ile kulak zarı arasında oluşan havalı sahadan kaynaklanır. Alçalış sırasında bu havalı boşluktaki gaz küçülür. Bunun sonucu olarak dış kulak yolu derisi ve kulak zarının epitel tabakasında hemorajik büller meydana gelir. Dış kulak yolu osteomları(kemik çıkıntıları) ve yabancı cisimleri de DKYB�na neden olabilen faktörlerdir.







Orta kulak barotravması (aerotitis media): Orta kulaktaki basınç azlığını gidermek için basınç eşitleme manevraları geç yapılacak olursa http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif pike yapan uçaklarda ise 15-20 kez olmalıdır.







Barotravma�ların meydana çıkışında diğer bir etkenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif submüköz hemoraji (mukoza altı kanaması) görülür.







Orta kulak boşluğunda seröz ve hemorajik eksuda(sıvı ve kan toplanması ) meydana gelir. Eksudahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif orta kulaktaki negatif basıncı dengelemek için damar çeperlerinin geçirgenliğinin bozulmasıyla ortaya çıkan negatif basınç derecesine göre az veya çok olabilir. Bu sıralarda tuba açılır ve basınç dengelemesi olursa eksuda kaybolur. Eğer tedavi edilmezse ve sık sık yinelerse timpanoskleroz�a(kulak zarı kireçlenmesine) dönüşebilir. Basınç farkı 0.4-0.6 bar�dan itibaren kulak zarının yırtılmasına neden olur. Perforasyon (yırtılma)genellikle çizgi biçiminde ve kenarları kanlıdır.







Basınç farkı 20 m bar�dan itibaren kulak ağrısına neden olur. Kulakta dolgunluk hissihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif baş dönmesi ve işitme eksikliği görülür.







Çevre basıncının azalması yani uçakla yükseliş sırasında orta kulaktaki gazlar genişler. Eğer östaki borusunda genişleyen gazın nazofarenks�e geçmesini engelleyecek (iltihaphttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bu geçiş pasif olarak yapılacağından yükseliş sırasında barotravma olma olasılığı azdır.







Orta kulak barotravma�sının sebebi uçuş sırasındaki hava basıncı değişikliklerinde yatmaktadır. Çoğunlukla üst solunum yollarında akut bir enfeksiyon vardır. Bunun dışında paranazal sinüs enfeksiyonlarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif allerjik rinit (saman nezlesi) gibi tuba ağzındaki mukozada iltihap ve ödem yapan faktörler tubuler fonksiyonun bozulmasına neden olurlar.







İç kulak barotravma (İKBT): İç kulak barotravma�sının oluşma mekanizması için sadece hipoaaa mevcuttur. Tuba fonksiyon bozuklularında uçucuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tuba�yı açmak amacıyla kuvvetli bir Valsalva manevrası tatbik edildiği zaman yuvarlak pencere orta kulağa doğru bombeleşir ve rüptür meydana gelebilir.







Semptomlar 8belirtiler) ani iç kulak tipi işitme kaybıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif vertigo (baş dönmesi) ve denge kaybıdır.







Tedavi







Profilaksi(önleme) : Basınç eşitleme tekniğihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif basınç eşitlemenin zamanında ve doğru yapılmasıdır gereklidir.







Uçucu seçimi de profilakside çok önemli yer kaplar. Pilotaj muayeneleri esnasında uçuşa engel teşkil edecek hastalıkların belirlenerek bu kişilerin uçmalarının engellenmesi gerekmektedir.







Yolcular açısından ; yolcuların yere iniş sırasında uyumaları sakıncalıdır. Aksi takdirde basınç farkı büyük olmakta ve tuba blokajı meydana gelebilmektedir. Basınç eşitlemede sakız çiğnemekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yetişkinlerin ise yarısında orta kulaktaki negatif basıncı düzeltmede yeterli olmaktadır. Ancak Valsalva manevrasının başarısız olması halinde uçağın alçalışı sırasında veya daha evvel Otovent şişirmenin çocuklarda ve yetişkinlerde etkili olduğu gösterilmiştir .







Alternobarik vertigonun tedavisi de profilaktiktir. Uçucuların ÜSYEhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif böyle bir tablonun ortaya çıkmasına mani olacaktır.







Dış kulak yolu barotravması : Dış kulak yolundaki ufak hemorajik sahalar tedavi gerektirmez. Ancak büyük hemorajik büller enjektör yardımı ile veya insize edilerek boşaltılır. Dış kulak yolu Castellani solüsyonu ile temizlendikten sonra terracortril pomat ile bulanmış steril bez yahut weak kulak yoluna yerleştirilir.







Orta ve iç kulak barotravma: Orta kulak barotravmaların da; sıcak tatbikatıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif havalandırma tüpü ile uçmasında sakınca yoktur.







Travmatik perforasyon oluşması halinde zorunlu olmamakla birlikte önlem olarak yukarıdaki tedavi verilir ve ek olarakta uçucunun bir süre sümkürmemesi istenir. Büyük perforasyonlar ise miringoplasti ile kapatılır.







Eğer rüptür şüphesi varsa timpanotomi yapılmalı ve fistül kapatılmalıdır