-
Raynoud fenomeni
Raynaud fenomeni nedir?
Raynaud fenomeni el ve ayak parmaklarına giden kan akımındaki bozulma ile karakterize bir klinik durumdur. İlk tanımlayan Fransız doktor Dr. Maurice Raynaud’dan adını almıştır. Genellikle soğuk ya da stres varlığında tekrarlayanhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif miks kollajen doku hastalıklarıdır.
Raynaud Fenomeni nasıl gelişir?
Atak sırasında el ve ayak parmaklarındaki kan damarları kısa süreli daralır ve kan akımı geçici olarak bozulur. Bu sırada etkilenen parmaklarda renk değişikliği meydana gelir. Önce kan akımının kesilmesi nedeniyle parmaklar beyazlaşırhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sıcaklık hissedilebilir. Kan dolaşımının normale dönmesi dakikalar ya da saatler alabilir.
Soğukta ya da aşırı sinirlilik ya da heyecan gibi kuvvetli duygusal streslerde kan damarlarında ani daralmalar gelişebilir ve bu da Raynaud Fenomenine sebep olabilir. Ancak hastaların çoğunda belirli bir neden bulunamaz. Genellikle seyrek ve sekel bırakmayan ataklar halinde seyreder. Bazı hastalarda ise daha sık ve şiddetli ataklar sorun yaratabilir. Tedavi olmamış ya da kontrol altına alınamamış hastalarda tutulan bölgelerde hasar gelişebilir. Vücuttaki dokuların normal yapısının korunabilmesi için kan akımının devamı şarttırhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif siyah renk değişikliği ve ülserler (yaralar) görülebilir.
Raynaud Fenomeni tanısı nasıl konur?
Hastanın öyküsündehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif parmaklardaki tipik renk değişikliği ile tanı koymak kolaydır. Bazen buzlu suya parmakları sokarak renk değişikliğinin olup olmadığını gözlemek tanı için gerekebilir. Ayrıca mikroskopla tırnakların incelenmesi ve anormal kan damarlarının tesbit edilmesi tanıya yardımcı olabilir. Tanıda eşlik eden bir romatizmal hastalığın olup olmadığının belirlenmesi de önemlidir.
Raynaud Fenomeni ile nasıl başa çıkılır?
Raynaud Fenomeni zaman zaman ciddi sorunlar oluşturabilse dehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif atakların sıklığını azaltmak ve gelişebilecek komplikasyonları engellemek mümkün olabilir.
Raynaud fenomeni olan hastaların dikkat etmesi gereken noktalar şunlardır:
Soğuktan korunma;
1. Vücudunuzu soğuktan koruyun. Raynaud Fenomeni bulunan kişilerin soğuğa karşı hassasiyetlerinin olduğu unutulmamalıdır. Yani soğuk havalarda mutlaka kendinizi sıcak tutacak önlemler alın. Sıcak ortamlardan klimalı yerlere geçerken dikkatli olun.
2. Kıyafetlerinizi tercihen nemi emen doğal maddelerden (pamuklu gibi) seçin. Vücuttaki ısının çoğu baş bölgesinden kaybedildiği için şapka kullanın. Eller ve ayaklarda ekstra koruma gerektiği için mutlaka yünlü eldivenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bot kullanın.
3. Geceleri kendinizi sıcak tutmak için elektrikli battaniyeler ya da yeterince sıcak tutacak örtüler kullanın. Gerekirse gece de eldiven ve çorap kullanın.
4. Banyoda soğuk suyla temas etmeyin.
5. Mümkünse ısıtılmış arabalara binin.
Diğer noktalar;
1. Yazın bile mutlaka yanınızda koruyucu kıyafetler taşıyınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif klimalı ortamlardan kaçının.
2. Buzdolabı ya da dondurucudan birşey almanız gerektiğinde koruyucu eldivenler kullanın.
3. Ellerinizi soğuk yerine ılık su ile yıkayın. Bulaşık yıkarken eldiven kullanın.
4. Çok soğuk içecek şişelerini tutmaktan kaçının.
5. Sigara içiyorsanız mutlaka bırakın çünkü sigara kan damarlarında daralma yaparak yakınmalarınızı artırır.
6. Kendinizi aşırı üzüntühttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif korkulardan koruyun. Stresi azaltıcı gevşeme tekniklerini öğrenin.
7. Kan damarlarında daralma yapan bazı migren ilaçları gibi ilaçları doktorunuza danışın ve mümkünse kullanmayın. Doğum kontrol hapları da atakların sıklığını artırabilirhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif mutlaka danışarak kullanın.
8. Cildinize bakım gösterin. Cildinizi her zaman temiz tutun ve nemlendirin.
9. El ve ayaklarınıza ekstra bakım gösterin. Günlük temizliğinizi ihmal etmeyinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif masaj yapın. Lanolinli kremleri tercih edin.
10. El ve ayaklarınızı yaralar açısından hergün kontrol etme alışkanlığı kazanın. Yara varsa derhal doktorunuza gidin.
11. Tırnaklarınıza özen gösterin. Tırnak etlerinizi kesmeyinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif keskin aletler kullanmayın.
12. Parmaklarınızı kullanarak yaptığınız aktivitelerin atakları artırıp artırmadığını gözleyin. Daktilo kullanmahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bunu aklınızdan çıkarmayın.
13. İyi bir kan dolaşımı sağlamaya dikkat edin. Aynı pozisyonda 30 dakikadan fazla durmayın. Aerobik ve dayanıklılık egzersizleri yapın.
14. Atak sırasında mümkün olduğu kadar sakin kalmaya çalışın. El ve ayaklarınızı ısıtmayahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif dolaşımı düzeltmek için hareket etmeye dikkat edin. Normal renk dönene kadar bunu sürdürün. Parmak uçlarını koltuk altlarınıza sokmak genellikle yardımcı olabilir. Su kullanacaksınız kesinlikle sıcak değil ılık su kullanın.
Eğer bu önlemleri yaşamınızın bir parçası haline getirebilirseniz fazla sorun yaşamadan yaşam kalitenizi sürdürebilirsiniz.
Raynaud Fenomeni ile nasıl başa çıkılır?
Çok şiddetli vakalarda tedavi gerekebilir. Bu hap ya da sürülecek ilaçlar şeklinde olabilir. Çok ciddi durumlarda “sempatektomi” adı verilen cerrahi işlem uygulanabilir. Tedavi şekli hastaya göre değişecektir ancak hastaların çoğu korunma tedbirlerinden fayda görür ve sorunsuz bir yaşam sürdürebilir