Peptik ülser

Ülser nedir ?







Ülser ; Mide veya duedenum (onikiparmak barsağı)’un mide asidi ve sindirim sıvıları (örneğinepsin) tarafından harabiyeti sonucunda meydana gelen doku kaybıdır.Doku kaybı asit pepsinin etkisiyle daha derinlere inebilirhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gifenflamasyon dediğimiz yara meydana getirir.







Sıklığı nasıldır?:







Toplumumuzda herhengi bir zamanda mevcut ülserli hasta (yeni geçiren veya geçirmiş) yüzdesi %2-6′dır. Duedenal (onikiparmak barsağı) ülseri http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif erkeklerde kadınlara göre 2-4 kat daha fazladır. Mide ülseri 60 yaşından sonra daha sık gözlenir ve kadınlarda daha çok görülür.







Ülserin belirtileri nelerdir?:







En sık rastlanan belirti karnın üst kısmında kemirme ve yanma şeklinde ağrı olmasıdır. Genellikle öğün aralarında meydana gelir. Gece hastayı uykudan uyandırabilir (daha çok duedenal ülserde). Yemek yemekle ve antiasit dediğimiz mide asidini nötürleyen çiğneme tableti ve pastillerle birkaç dakika ile birkaç saat arasında ağrı hafifler. Sonbahar ve ilkbaharda ağrıların sıklığı artar. Ülserli hastalarda daha az sıklıkla meydana gelen belirtiler bulantı http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif iştahsızlık ve kilo kaybıdır.







Ülserin nedeni nedir?:







En büyük neden “Helicobacter pylori” adlı bir mikroptur ve düzenli NSAİ ilaçlar (aspirinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çevre kirliliği sayılabilir.







Helikobacter Pylori



Birçok ülser helicobacter pylori mikrobunun varlığı ile meydana gelir. Duedenal ülserlerde Helicobacter pylorinin varlığı %100′e yakın oranla yüksek bulunmuştur. Helicobacter pylori varlığı saptanan http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif helicobacter pylori varlığı yanında başka faktörlerde (örneğin irsiyet) olması gerektiğini düşündürmektedir. Helicobacter pylori varlığı ülser yapması dışında müzmin gastrit yaptığı kesindir. Mide kanserlerine yol açtığı da iddia edilmektedir.







Helikobacter Pylori. Elekron mikroskobu ile alınmış resmi.







Helikobacter Pylori kültürü







Helikobacter Pyloriyi saptama yöntemleri







Endoskopik biopsi alınarak üreaz testi http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kültürde üretme gibi yöntemler.







Hasta kanında helicobacter pylori mikrobuna karşı gelişmiş antikoru saptayarak (hiç olmazsa 2 aylık dönemde helicobacter pylori enfexionu geçirdiği saptanır).







Endoskopik yöntemle alınan biopsi örneği özel hazırlanmış solusyana atılarak Helikobacter Pylorinin varlığının araştırılması( Üreaz testi)







NSAİ ilaçlar (Aspirin ve benzeri ilaçlar) ‘ın “ülser yapıcı” etkileri







Ülseri meydana getiren ikinci büyük sebep; düzenli NSAİ ( Ağrı kesici ve romatizmal ilaçlar ) ilaç kullanmaktır. NSAİ ilaçların bu kötü etkileri uygun ilaçlarla önlenebilir. Ülseri olanlar çeşitli hastalıklar için doktora gittiklerinde http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif doktora ülserli olduğunu söylemelidirler. Doktor gerektiğinde vereceği ağrı kesici ilaçlarla birlikte gastrointestinal yan etkileri önleyecek ilaç verebilir ya da yan etkileri olmayan ilaçlar (paracetamol gibi) kullanılabilecektir.







ÜLSERİN TEHLİKELİ SONUÇLARI







Mide Kanaması







Sindirim sistemi kanamalarının en büyük nedeni ülserlerdir. Bazen daha önce hiç mide ağrısı şikayeti olmayan kişilerde bile görülebilir. Bu kişiler “kahve telvesi” renkli bir materyel kusarlar ya da “katran renkli” siyah gaita dışkılarlar. Başka belirti olmadan http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gaitasının siyah renkli olduğunu farkeden kişilerin mutlaka bir sağlık kurumuna acil olarak başvurması gereklidir.







Kusma ve siyah renkli feçes olmadan önce aniden fenalık gelmesi http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif soğuk soğuk terleme halinde üst gastrointestinal kanamadan kuşkulanılmalıdır.







Perforasyon ( Mide delinmesi)







Mevcut ülserin derinliğinin artması ve tüm mide-duedenum katmanlarını geçerek delinmesidir. Mide asit-pepsin içeriğinin karın boşluğuna geçmesi sonucu aniden ve şiddetli bir ağrı oluşur. Karın tahta gibi sertleşir http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kıpırdama ve yürüme ağrı nedeniyle zorlaşır. Tedavi genellikle ameliyat iledir.







Tıkanma







Özellikle duedenum ve pylor kanalında akut ülserin doku ödemi (şişliği) meydana getirmesiyle http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ameliyat edilmelidir.







ÜLSER TEŞHİSİ







Fizik muayene ve ultrason ile ülser herhangi bir işaret vermez. Ancak bize başka hastalıkları ekarte etme şansı verir.







Ülser tanısı için üst sindirim sisteminin radyolojik tetkiki veya daha iyisi üst sindirim sistemi endoskopisi (özofagogastroduedenoskopi) ile konur.







( tetkiklerin detayı )







Endoskopi (Gastroskopi):







Küçük http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif patolojik tetkik ve üreaz testi için biopsi alınabilir. Biopsi alımı herhangi bir rahatsızlık veya ağrıya neden olmaz.







Helikobacter pylori için testler:







Helikobacter pyloriyi tesbit edecek birçok test vardır. Bacterinin antikorlarının varlığını kanıtlamak için kan testleri alınabilir (pratiktir http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kültürden üreterek (zor ve zahmetlidir) helikobacter pylori tesbit etmek mümkündür.







ÜLSER TEDAVİSİ







DİYET:







Geçmişte baharatlı http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gastrite ve ülser iyileşmesinde gecikmeye yol açabilir. akut ülserde özellikle alınmamasında yarar vardır.







İLAÇLAR:







Gastroözofajial reflü tedavisinde ve ülserde kullanılan ilaçlar H2 reseptör blokerleri (Ranitidin http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif protein pompa inhibütörleri antibiyotiklerle birlikte helikobacter pyloriyi yok etmede ( eradikasyon ) kullanılmaltadır.







Örnek bir tedavi şeması







Helikobacter Pylori’nin saptanmasından sonra.







2 Hafta süre ile ;







1- Proton Pompa İnhibitörü ( Lansoprozol gurubuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gifOmeprazol gurubu ) ( Sabah - Akşam)







2- Amoksisillin 1 gram tablet ( Sabah - Akşam )







3-Klaritromisin 500 mg. tablet( Genel adı ) ( Sabah - Akşam )







Daha sonra genellikle tekdoz (günde 1 defa) sadece Lansoprozol ( yada Omeprzol ) ile 1 yada 2 ay tedaviye devam edilir.Bu tedaviden sonra çoğunlukla 6 ay kadar H2 reseptör Blokerleri ( Famotidinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gifRanitidin v.s.) ile idame tedavisi verilebilir.( Bir kaç kez kanama geçirmiş tekrar kanama olasılığı yüksek gibi bazı hasta gurubunda çok uzun süre de kullandırılabilir.)







Ülser nedeniyle Ameliyat ne zaman gereklidir?:







Birçok ülserler ilaçla iyileşirler. Kanama http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tıbbi tedaviye cevap vermezse acilen ameliyat gereklidir