-
Kolorektal TÜmÖrler
Prof.Dr.M.ENVER DOLAR
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi
İç Hastalıkları ve Gastroenteroloji Bilim Dalı -BURSA
Kolorektal kanserler günümüzde organ kanserleri içinde sıklık bakımından üçüncü sırayıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif rektum kanserinde beyaz ırkın baskın olduğu gözlenir.
ETYOPATOGENEZ
Mültifaktöryel nedenlerle gelişen kolorektal kanserlerin oluşumundahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sonuçta somatik ve herediter mutasyonlara neden olabilen “genetik bir hastalık” olarak tanımlanmaktadır.
Kolorektal karsinomlar bir öncül lezyonu izlemeksizin gelişip 1 cm çapına gelmeden invazif hale geçtiğinde “De-Novo tip”http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yassı adenomatöz de ğişiklikler ve displazi yüksek kanser riskini taşıyan öncül lezyonlardır.
A. PREKANSERÖZ HASTALIKLAR
EPİTELYAL POLİPLER
Polip klinik ve endoskopik bir terim oluphttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hamartomatöz ya da adenom şeklinde neoplazik bir gelişme de olabilir. Kesin tanı histopatolojik inceleme sonucu yapılır (Tablo.1).
Tablo 1: Kolorektal poliplerin sınıflaması
I-NON NEOPLAZİK POLİPLER
A-HİPERPLAZİK (:-):-):-):-)PLAZİK)
Geniş tip hiperplazik polipler
Adenom alanları içeren hiperplazik polipler
Mikst hiperplazik-adenomatöz polipler (Sarrated Adenoma)
B. HAMARTOMATÖZ
Peutz Jeghers polibi
Cowden hastalığı polibi
Jüvenil polip
Ganglionöromatozis
C. İLTİHABİ
Iltihabi (basit) polip
lltihabihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif granülomatöz stromalı polip
Lenfoid-polip-polipozis
II-NEOPLAZİK POLİPLER
A-Benign (Adenoma)
Tübüler adenom
Tübülo-villöz adenom
Villöz adenom
B-Malign (Kanser)
Noninvazif karsinom
Karsinoma in situ
İntramukozal karsinoma
İnvazif karsinom (Muskularis mukozayı geçmiş)
NON-NEOPLAZİK POLİPLER
Hiperplazik (:-):-):-):-)plazik) polipler: Genelliklehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kripta kesitleri yer yer testere dişini andıran görünümde olabilir. Stromal kollagen lif ve fıbroblastik elementlerde de belirgin hiperolazi vardır. Hiperplazik poliplerin 3 major varyantı tanımlanmıştır.
Geniş tip hiperplazik polipler: 1 cm’den büyük sesil ya da saplı oluphttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yüksek silendirik hücrelerden baskın glandüler formasyonlar içeren ve büyük çaplara ulaşabilen poliplerdir. Displazi ve malign değişim gösterebilir.
Adenom alanları içeren hiperplazik polipler:Hiperplazi zemininde tübüler formasyon lar görülür.
Mikst hiperpiazik-adenomatöz polipler (Sarrated adenoma): Adenomatöz komponentli hiperplazik poliplerdir. Guddelerde testere görünümü saptanır.
Hiperpiazik poliplerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kolorektal kanserlere uyan bazı özellikleri taşıdıkları gözlenmiştir. Hiperplazik polipler genelikle benign mukozal proliferasyonlar olarak kabul edilirsede bunların büyük tipleri ve adenom komponentli varyantlarının malignite potansiyeli taşıdığı kabul edilmekte ve kademeli kolorektal karsinogeneziste erken safhayı oluşturduğuna dikkat çekilmektedir.
Hamartomatöz Polipler
Peutz-Jeghers Polipleri: Peutz-Jeghers sendromunda polipozisle birlikte majör belirtisi olan deri ve daha çok ağız içi mukokutaneöz pigmentasyon ile birlikte görülür. Bu sendromda nadir olarak selim ve habis over tümörlerihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif displazik ve karsinomatöz transformasyon gösterebilmektedir.
Cowden Hastalığı: Gastrointestinal poliplerin görüldüğü otozomal dominant bir hastalıktır. Barsak polipleri dışında meme ve tiroid kanserihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif iltihabi yada lipomatöz stromalı hiperplazik polipler olduğu görülür. Cowden sendromunda barsakta gelişen poliplerde malignite riski düşüktür.
Jüvenil Polipler: Daha çok birinci ve ikinci dekadlarda görülenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif iltihabi infiltrasyon ve hipervaskülarizasyon gösterir. Soliter jüvenil polipler malignite potansiyeli taşımamaktadır. Ancak bu tür polipten gelişen karsinom olguları bildirilmiştir