CROHN Hastalığı

Ülseratif Kolit ile birlikte Kronik İltihabi Barsak Hastalıkları grubunu oluşturur. Crohn hastalığı sindirim sistemimizin herhangi bir yerinde yerleşebilmekle beraber http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif iç kısmında ülserler ve barsak duvarı içine uzanan ince yarıklar oluşturur.







BELİRTİLERİ NELERDİR ?







Kramp tarzında karın ağrısıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif



İshalhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ateş



Anal ağrıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif akıntı



Rektal abselerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif



Deri belirtilerihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif eklem ağrılar







Genelde genç erişkin ve orta yaş grubunda görülür. Kesin sebebi bilinmemektedir.Hastalık bulaşıcı değildir. Belirtiler zaman zaman geriler. Teşhisde ülseratif Kolit ile karıştırılmamalıdır. Hastalığın tanısında Kolonoskopik ve Radyolojik tetkikler başta gelir.







TEDAVİ NASIL YAPILIR ?







Crohn hastalığının tedavisi başlangıçta ilaçla yapılır. Ancak aşağıdaki komplikasyonları ortaya çıktığında kesinlikle cerrahi tedavi gerekir. Bunlar;







Barsağın kalınlaşma nedeni ile tıkanıp gaz- gaita geçişinin durmasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif



Devamlı veya sık sık tekrarlayan kanamalar olması



Barsaklar arasında fistüllerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif abseler olması



Anal bölgede abselerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif fistüller olması.







Bu metin Prof.Dr. Adil BAYKAN tarafından hazırlanmıştır.







Crohn Hastalığı nedir?







Crohn hastalığı sindirim sistemini oluşturan yemek borusuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ülserler oluşturan bir hastalıktır. Barsaktaki kalınlaşma bu bölgelerde darlıkların oluşmasına yol açabilir. Hastalıklı bölgeler birkaç santimetre uzunlukta olabileceği gibi bir metreyi aşan uzunlukta da olabilir. Hastalık en çok ‘ileum’ denilen ince barsakların son kısmını tutmaktadır. Kalın barsak ve anüs bölgesi de sıklıkla tutulabilmektedir. Anüs bölgesinde ‘fissür’ denilen çatlaklar ve ‘fistül’ olarak isimlendirilen iltihapın aktığı delikler bulunabilir.







Crohn Hastalığının belirtileri nelerdir?







Crohn hastalığı tutulan bölgeye göre değişik bulgulara yol açabilir. En sık olarak karın ağrısı ve ishal olur. Barsakta ciddi derecede daralmanın oluştuğu hastalarda karında şişkinlikhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif apseler hastalığın diğer bulgusudur.







Crohn Hastalığı diğer sistem ve organları etkiler mi?







Evet. Crohn hastalırının bir kısmında gözlerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif en sık olarak da dizlerde ağrılı şişmeler Crohn hastalığının aktif dönemlerine eşlik edebilir. Bazen şişlik olmadan da eklem ağrılarından yakınılabilir. Kalça ve omurga eklemlerinde hastalık aktif dönemde olmasa bile ağrılar olabilir.







Crohn Hastalığı hastanın çocuğuna geçer mi?







Diğer bazı hastalıklarda olduğu kadar ailesel geçiş yoktur. Ancak Crohn’lu hastanın birinci derece yakınlarında Crohn hastalığı veya benzer bir hastalık olan ülseratif kolit açısından azda olsa risk artışı söz konusudur. Bu risk çok az olduğundan çocuk sahibi olmanız açısından engel oluşturmaz.







Çok sayıda ve yoğun araştırmalara karşın Crohn hastalığının nedeni halen bilinmemektedir. Bulaşıcı hastalık değildirhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kişinin savunma mekanizmalarındaki yatkınlık durumlarına bağlı olarak hastalık oluşumunda rol oynadığı düşünülmektedir.











Crohn Hastalığı stress veya üzüntüden etkilenir mi?







Crohn hastalığının oluşumuna veya aktivasyonlarına sıkıntıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sonucu gibi görünmektedir.







Diyetin Crohn hastalığı tedavisinde yeri var mıdır?







Diyetin ve gıdaların korunmasında kullanılan katkı maddelerinin Crohn hastalığının nedeni olarak gösterilmiş bir etkisi yoktur. Crohn hastalığı olan kişilerin rafine şeker ve tahılı daha fazla tükettikleri saptanmıştır. Ancak Crohn hastalığı geliştikten sonra bu gıdaların diyetten çıkarılmasının tedaviye katkısı olmamaktadır.



Aktif ve ağır hastalığı olan kişilerde ‘elementer diyet’ olarak isimlendirilen sıvı şeklinde diyet genellikle hastane koşulları içinde bir süre uygulanabilir.



Diyetde bazı gıdalar rahatsızlık oluşturabilmektedir. Rahatsızlık gösteren gıdanın türü kişiden kişiye değişebilmektedirhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bu nedenle herkes için geçerli olan genel bir diyet yoktur. Hastanın rahatsızlık yaratan gıdalardan kaçınması uygun olur.



İshal yakınması şiddetli olan ve barsakların bir kısmının cerrahi olarak çıkarıldığı hastalarda diyetde yağ miktarının kısıtlanması ishalin azalmasını sağlayabilir.







Fizik aktivite veya iş hayatı hastalığı kötü etkiler mi?







Hayırhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif fizik aktivite ve iş hayatı hastalığı kötü yönde etkilemez. Hastalığın alevlenme dönemlerinde hastaneye yatırma veya bir süre yatak istirahati gerekebilir. Bu dönemler dışında hasta sporda dahil olmak üzere normal fizik aktivitesini ve iş hayatını sürdürme yönünde cesaretlendirilmelidir.







Crohn Hastalığı barsak kanseri midir veya barsakta kanser gelişmesine yol açar mı?







Crohn hastalığı barsak kanseri değildir. Düşük bir oranda ince veya kalın barsakta kanser gelişme riski olabilir. Kontrollerinizde doktorunuz bu riski gözönüne alarak gerektiğinde ek araştırmalar yapabilir.







Crohn Hastalığı nasıl teşhis edilir?







Sıklıkla haftalar-aylar süren karın ağrısıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ince barsak filmlerinin çekilmesi ya da anüsten aynı ilacın verilerek kalın barsak filmlerinin çekilmesidir. Tanı açısından en önemli tetkiklerden biri kolonoskop denilen bükülebilir cihazlarla kalın barsağın ve bazı durumlarda ince barsağın son bölümünün içeriden görülerek incelenmesidir. Bu inceleme sırasında tanıda önemli olabilecek biyopsiler alınarak patolojik inceleme için gönderilebilir.







Crohn Hastalığı tamamen iyileşir mi?







Malesefhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yakınmaların düzelmesi sağlanabilmektedir.







Crohn Hastalığında ameliyat hangi hallerde yapılır?







Anüs çevresindeki apsehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif açıkta kalan barsak uçlarının uçuca birleştirilmesi gibi daha büyük operasyonlarda gerekibilir.



Crohn hastalığı barsakta atlayan bölümler şeklinde birkaç alanı tutmaktadır. Bu nedenle hastalıklı alanın tamamen çıkartılmasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sadece darlığın genişletilmesine yönelik sınırlı operasyonlar tercih edilmektedir.







Crohn Hastalığı gebe kalmaya engel midirhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gebeliği engeller mi?







Crohn hastası kadınlarda normale göre gebe kalma olasılığı az da olsa düşüktür. Bunun nedeni yumurtlama dönemlerindeki düzensizliklerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hastalıklı barsak bölümünün komşu olduğu yumurtalık tüplerini etkilemesi olabilir.



Hastalığın aktif olduğu dönemde gebelikten kaçı-nılmalıdır. İshal şiddetli olmadığı sürece gebeliği önleyici ilaçlar güvenle kullanılabilir. Hastalık hafif aktif veya sessiz döneminde ise gebe kalmak için engel bir durum bulunmamaktadır. Kullanılmakta olan ilaçların çoğu gebelik döneminde de kullanılabilir. Her ne kadar şu ana kadar önemli bir olumsuz etki belirlenmediyse de Azothioprin (Imuran) kullanımından kaçınılmalıdır. Gebelik esnasında genellikle aktivasyon görülmemektehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hatta yakınmalarda azalma olabilmektedir.



Crohn hastalığı bebek açısından özel bir risk oluşturmaz. Annenin gıda ve özellikle demir alımının yeterli olmasına dikkat edilmelidir.







Crohn Hastalığı konusunda yeni gelişmelerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif araştırmalar sürmekte mi?







Evet. Crohn hastalığı ve benzer bir hastalık olan ülseratif kolitin nedenlerihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gelecekte daha etkin tedavilerin yapılabilmesi ve sonuçta bu hastalıkların tamamen iyileştirilmesi olası görünmektedir