Osteoporoz (Kemik erimesi) hakkında

Osteoporoz







Osteoporozhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif erkekler %20-30’unu kaybederler.



Osteoporozun Tanısı



Kemiğiniz kırılanahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ailede özellikle annede kırık öyküsü hastanın osteoporoz için riskli olup olmadığını belirlemede yardımcıdır.







Risk varlığının kemik mineral yoğunluğu ölçümü tanıyı kesinleştirir. Riski yüksek hastalarda yılda bir kezhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif riski düşük hastalarda 2-5 yılda tekrarlanır. Kemik ölçümleri hızlı ve kolay yapılabilen testlerdir. Çok çeşitli yöntemler varsa da en çok DEXA kullanılmaktadır. DEXA ile %1-2’lik kayıp bile değerlendirilebilir.







Kalsitonin ve bitostomatlar: Kemik yıkımını durdurmaktadırlar. Kalsitoninler enjeksiyon ve burun spreyi şeklindehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tedavinin etkinliği ve yan etkilerinin en aza indirilmesi için hekimleri tarafından hastalara anlatılmaktadır.







D Vitamini: Eve bağımlı olan ve güneşten yeterince yararlanmayan yetersiz beslenen yaşlılarda D Vit. Alımı çok önemlidir. Ca ile birlikte D Vitamini alımı %30-35 oaranında kemik kazancı sağlayarak kırık riskini azaltmaktadır.







Ca(Kalsiyum preparatları: Ca ihtiyacını desteklemek amacıyla ihtiyacın arttığı dönemlerde verilmelidir. Diğer tedavilerin yanı sıra hemen tüm menopoz sonrası kadınlara önerilen bir ilaçtır.







O.P. Rehabilitasyon: Reh. Yöntemleri kemik kütlesini artırmayahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif dengeyi sağlamak ve kemik yıkım hızını yavaşlatmak için fizik aktivite ve egzersiz önerilir.







O.P.’da uygulanan egzersizler;







Yürüme: Tempolu ve hızlı yürüme en yararlı ve en kolay uygulanan egzersizlerden biridir. Yürüme hızı bireyin rahat yürüme hızının biraz üstünde olmalıdır. Hergün yada haftada 3-4 gün en az 15-20 dakika arası yürüyüş önerilir. Önce 5 dakikalık yürüyüşle başlanır ve her gün süre artırılır.







Yüzme: bacak ve kol kaslarının yanı sıra sırt ve karın kaslarını da çalıştırır. Stil önemli değildir. Yüzme bilmeyenlerden su içi yürüme emniyetli ve iyi bir egzersizdir.







Bütün bu bilgiler ışığında O.P.’dan korunma ve tedavi nasıl olmalıdır?



O.P. geliştikten sonra kemik kitlesini artırmak yada kaybedilen kemik dokusunu yerine koymak mümkün olmadığından O.P. önlenmesihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tedavisinden daha önceliklidir.







O.P.’dan korunmanın temeli; bebeklikten başlayarak maksimum güç ve kütle içeren sağlıklı bir iskelet sağlanacaktır. Ailesel yatkınlık (genetik yapı) değiştirilemez; ancak beslenmehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kahve tüketimi gibi) güneş görme gibi faktörler değiştirebilir.







Beslenme: süt çocukları anne sütü ile beslenmeli ve çocukluktan itibaren kalsiyum açısından zengin süt ve süt ürünleri tüketme alışkanlığı kazandırmalıdır. Yine yeşil yapraklı sebzelerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif özellikle bahar ve kış aylarında mümkün olduğunca güneşli saatlerde yürüyüş yapılmalıdır.







Alışkanlıklar: Sigara ve alkol alımı kalsiyumu düzenleyen hormonları etkileyerek kemik kaybına neden olmaktadır. Ayrıca aşırı kahve (günde 3 fincandan fazla) ve kafein içeren gıdaların tüketimi idrarla kalsiyum atılımını arttırır ve O.P. için risk oluştururlar. Çayın O.P.’deki rolü bilinmemektedir.







Fiziksel aktivite: Egzersiz kemik yoğunluğunu arttırırkenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hareketsiz yaşam tarzı osteoporoz riskini arttırmaktadır. Bu nedenle osteoporozdan korunmada yaşam boyu yapılan egzersiz ve fiziksel aktivitenin önemi büyüktür.







İlaç tedavisi: Östrojen (kadınlık hormonu) Menopoz sonrası kemik kaybını önlemede etkili bir tedavidir. Ancak hormon tedavisi yan etkileri nedeniyle kadın doğum uzmanının uygun gördüğü hastalara başlanmaktadır. Östrojen tek başına ya da progesteron hormonu ile birlikte verilebilmektedir. Östrojen tedavisinin O.P.’da etkili olması için menopozdan hemen sonra başlanmalıdır.







O.P.’da son birkaç yıldır kullanıma girenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif östrojen benzeri etkiyle kemik yıkımını önleyen ilaçlarda kullanılmaktadır. Ancak yan etkileri açısından östrojene oranla daha güvenilir oldukları gösterilmiştir. (Östrojen reseptör menologları)



İp atlamahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif koşma gibi egzersizler zorlayıcı oldukları için ileri yaştaki ve ciddi osteoporozu olan hastalara önerilmez.







Ayrıca osteoporozun ciddiyetine göre her hastaya özel egzersiz önerilebilir.



Düşmelerin engellenmesi: Osteoporoz sonucu incelen kemik çok hafif bir zorlama sonucu bile kırılabilir. Bu nedenle düşme riskinin azaltılması ilaç ile tedavi kadar önemlidir.







Düşme riskinin azaltılması için alınması gereken önlemler:



1- Egzersiz ile kas gücü ve denge geliştirilmesi



2- Düşme riski yaratan hastalıkların (tansiyon değişikliklerihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kalp hst.) kontrol altına alınması



3- Denge bozukluğu yapan ilaçlardan mümkün olduğunca kaçınılması



4- Yürüme bozukluğu olan kişilere yürüteç yada baston gibi yardımcı cihazların kullanılması



5- Uygun giyim eşyalarının kullanılması (alçak topuklu ayakkabı) rahat giysiler



6- Çevre koşullarının uygun biçimde düzenlenmesi (zeminin kaygan olmamasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif evde yeterli aydınlatma gibi)