Şaşılık ve Tedavisi

Şaşılık nedir?



Şaşılıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yukarı veya aşağı kayabilir.



Kayma daimi olabilir ya da ara ara ortaya çıkar. Bazen kayan göz düz bakıp diğeri kayma yapabilir.



Şaşılıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuklar arasında sık görülen bir durumdur. Hayatın ileri dönemlerinde de meydana gelebilir.



Kadın ve erkekler arasındaki dağılımı eşittir. Aynı ailede geçiş özelliği gösterebilir. Buna rağmen pekçok şaşılıklı kişidehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif şaşılığı olan akraba tespit edilemeyebilir.







Gözler birlikte nasıl çalışır?



Normal görmede heriki göz aynı noktaya bakar. Daha sonra beyin bu iki resmi birleştirerek üç-boyutlu bir görüntü oluşturur. Bu üç boyutlu görüntü bize derinlik algısı kazandırır.



Bir gözde kayma olursa beyne iki farklı resim gönderilir. Küçük bir çocukta beyinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif iyi gören gözden gelen görüntüyü algılar. Böylece çocuk derinlik algısını kaybetmiş olur. Erişkin hastalarda şaşılık meydana geldiğinde genellikle çift görme ortaya çıkar. Çünki beyin heriki gözden gelen görüntüleri görmeye alışmıştır ve kayan gözden gelen görüntüyü ihmal edemez.







Göz tembelliği



Çocukluk esnasında heriki göz paralel ise iyi bir görme gelişmesi olur. Beyinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif şekil çizmesi ya da bulmaca çözmesi istenir. En az 20 seanstan oluşur. Üçüncü bir tedavi yöntemi ilaçlardır. Sağlam göze atropin grubu ilaç damlatılarak diğer gözün çalıştırılması esasına dayanır.







Tedavi geciktirilirse göz tembelliği kalıcı hale gelir. Kural olarakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bebekliklerinde ve daha sonra senede en az bir defa olmak üzere göz muayenesinden geçirilmelidirler.







Şaşılığın tam sebebi bilinmemektedir. Her bir gözün dış kısmına yapışarak hareketlerini kontrol eden altı kas mevcuttur. Herbir gözde iki kashttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gözü sağa veya sola çeker. Diğer dört kas ise belli açılarda gözü yukarı veya aşağı hareket ettirirler.Gözlerin paralel kalıp belli bir hedefe odaklanabilmeleri için tüm kasların birlikte ve belli bir denge içinde çalışmaları gerekir. Gözlerin birlikte hareket etmesi için de her iki gözdeki kasların uyumlu çalışması gerekir.







Göz kaslarını beyin kontrol eder.



· Serebral palsi (doğum esnasında oksijensiz kalıp bayılan çocuklar);



· Down sendromu;



· Hidrosefali;



· Beyin tümörleri gibi problemleri olan çocuklarda şaşılık daha sık görülür.



Katarakt veya göz yaralanmaları da görmeyi bozup şaşılığa neden olabilir.







Şaşılığın belirtileri



Şaşılığın temel belirtisi düz bakmayan bir gözdür. Bazen çocuklar güneşte bir gözlerini kapatır veya gözlerinin ikisini birden kullanmak için başlarını eğerler.







Şaşılık nasıl teşhis edilir?



Şaşılık tanısı göz muayenesi sonucu konur.Tüm çocukların dört yaşına girmeden önce görme muayenesine girmeleri önerilmektedir. Ailede şaşılık veya göz tembelliği hikayesi varsa daha önce de görme test edilebilir.







Bebeklerin gözleri genellikle çapraz gibi durur. Küçük çocukların burun kökü geniş ve basık olurhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gerçek ve yalancı şaşılığı ayırt eder.







Şaşılık nasıl tedavi edilir?



Şaşılık tedavisinde amaç:



· Görmeyi korumak;



· Gözleri paralelleştirmek;



· İki gözle görüşü yani derinliği sağlamaktır.



Tam bir göz muayenesi sonrası göz doktoru uygun tedavi şeklini belirler.



Bazı olgularda çocuğunuz için gözlük önerilebilir. Verilen gözlükle kayma tamamen veya kısmen düzelebilir. Bunun dışında gözleri paralelleştirmek ya da katarakt varsa gidermek için cerrahi gerekebilir. Tembel gözü güçlendirmek için sıklıkla sağlıklı gözü kapamak gerekir.







Sık görülen şaşılık tipleri



Içe kayma (ezotropya)



Bebeklerde en sık görülen şaşılık tipidir. Içe kayması olan çocuklar iki gözü birlikte kullanamazlar. Çoğu olguda erken dönemde cerrahi ile gözler paralelleştirilebilir.



Içe kaymaya yönelik cerrahi esnasında bir veya iki gözdeki kasların gerilimi ayarlanır.



Sıkı olan içteki kaslar yerinden ayrıştırılarak daha geriye alınır.



Böylece gözlerin dışa bakışı sağlanır. Bazen dışa baktıran kaslar kısaltılarak gerilimlerinin artırılması ve şaşılığın düzeltilmesi sağlanabilir.



Cerrahinin mutlaka kayan göze yapılması gerekmez. Diğer göze yapılan cerrahi de kaymayı düzeltebilir.







Uyumsal içe kayma



Daha çok iki yaş veya üzerindeki hipermetrop (uzak görüşlü) çocuklarda görülür.



Çocuk yakını görmek için gözlerini ayarlayabilirhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif fakat bu odaklama gayreti (uyum) gözlerin çaprazlaşmasına neden olur.



Gözlükler odaklama gayretini azaltarak kaymayı giderirler. Bazen yakın çalışma için bifokal camlar gerekebilir. Gözleri paralelleştirmek için göz damlalarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif merhemleri veya prizma denilen özel lensler kullanılabilir.







Dışa kayma



Bir başka sık görülen kayma tipidir. Çocukhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif uzaktaki nesnelere bakarken meydana gelir.



Dışa kaymahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hasta veya yorgunken oluşabilir. Parlak güneş ışığında çocuk bir gözünü kısabilir.







Şaşılık cerrahisi nasıl yapılır?



Hiçbir göz cerrahisinde göz küresi yerinden asla çıkarılmaz. Göz kaslarına ulaşmak için gözü örten beyaz zara küçük bir kesi yapılır.



Gözün kayma şekline göre belli kaslar üzerinde girişim yapılır. Cerrahi bir veya her iki göz üzerinde planlanabilir.



Çocuklara şaşılık cerrahisi planlandığında genel anesaaai gerekir. Lokal anesaaai ancak erişkinlerde kullanılabilir.



İyileşme hızlı olur. Hastalarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif birkaç gün içinde normal aktivitelerine dönerler.



Cerrahi sonrası gözlük veya prizma gerekebilir. Bazı olgularda sonraki bir dönemde ikinci bir cerrahiye ihtiyaç olabilir.



Sabit şaşılığı olan çocuklarda erken cerrahi daha iyi sonuç verir. Bu nedenle cerrahi gerekiyorsa okul döneminden önce düşünülmelidir.



Her cerrahide olduğu gibi göz kaslarının cerrahisi bazı riskleri beraberinde taşır. Bunlarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif aşırı skarlaşma ve görme kaybına neden olabilecek diğer nadir sorunlardır.



Şaşılık cerrahisi gözlerin paralelleşmesi için genellikle etkin ve güvenilir bir tedavi şeklidirhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif fakat gözlüklerin veya göz tembelliği tedavisinin yerini alamaz.







Enjeksiyonlar



Bir kasın etkisini azaltmak için özel bir ilaç olan ****toksini enjekte edilebilir. Böylece karşı kasın daha gergin çalışması sağlanır. Beş-on hafta içinde ilacın etkisinin kaybolmasına rağmen bazı olgularda kalıcı tedavi sağlanır. Bazı olgularda ise enjeksiyonun tekrarlanması gerekebilir ve cerrahi kadar etkili bir tedavi şekli değildir.