delidana hastalığı deli dana BSE bovine spongiform encephalopathy

Son gunlerde gundemde olanhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif Iskocya ve Galler bolgesinde yaklasik 100.000 vaka tespit edilmistir.







Hastaligin etmeni tam olarak tanimlanamamis oluphttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif et unu ve kemik ununun sigir yemlerinde kullanilmasi sonucu bu yemle beslenen sigirlarda meydana geldigi anlasilmistir. Hasta koyunlarin ic organlari ve kemiklerinin daha yogun bulasi kaynagi oldugu da belirlenmistir. Sigirlarda en fazla BSE vakasi Holstein Friesian (siyah alaca) sut ineklerinde gorulmustur. Fakat epidemik olaylara bakildiginda sigirdan sigira gectigine dair yeterli bilgi yoktur.







Ingiltere disinda Irlandahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif Ingiltere koyunlarinda yaklasik 200 yildir yaygin olarak gorulen scrapie’nin (bir baska prion hastaligidir) sigirlara bulasmasini saglamistir. Daha sonra hastaliga yakalanan sigirlardan uretilen et-kemik ununun diger sigirlara yedirilmesi sonucu buyuk salgin patlak vermistir.







BSE salgini ile paralel olarak Ingiltere’de vahsi yasam parklari ve hayvanat bahcelerinde bir kac hayvan turunde benzer sungerimsi beyin hastaligi gorulmustur. Ayrica kedilerde de benzer bir enfeksiyon saptanmistir. Ancak bunlarin en erken 1990′da tespit edilmesinden dolayi scrapie’den degilhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif BSE’den kaynakli oldugu dusunulmustur.







Bir turun enfeksiyonununhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sigirlarin insanlar icinde enfeksiyon kaynagi olabilecegini dusundurmustur. BSE’nin ortaya cikmasiyla birlikte insanlarda gorulen Creutzfeldt-Jakob Sendromunda bir artis gozlenmis ve arasinda bir iliski olabilecegi dusunulmustur. Fakat BSE’nin bir zoonoz (hayvandan insana gecen hastalik) olduguna dair delil yoktur. Zoonoz karakter gostermesi olasiligina karsi onlem alinmaktadir.







Ingiliz hukumeti 1988′de cift tirnakli hayvan urunlerinden elde edilen yem maddeler ile sigirlarin beslenmesinihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif 1990 yilinda da evcil hayvan mamalarina belirli sigir sakatatlarinin girmesini yasaklamistir. Insan sagligini korumak icin supheli hayvanlarin zorunlu kesimleri ve imhalari saglanmistir ve bunlarin sutlerinin kullaniminda yasaklanmistir. Avrupa Toplulugu Komisyonu da Temmuz 1988′den once dogan tum canli sigirlarin Ingiltere’den ithalini yasaklamistir. Bu kararlar BSE’nin halk sagligi uzerindeki riskleri ve sigirlardaki salginin seyrini guvence altina almak icin alinmistir.







Ulkemiz koyunlarinda scrapie hastaligina rastlanmamakta oluphttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ithal etin sucuk ve salam-sosis gibi et urunlerine islendigi varsayilmaktadir. Ithal etin BSE supheli olabilecegini soylemek de guctur.







Bu bilgiler TUBITAKhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif Ankara Universitesi Veteriner Fakultesi kutuphanesinden yararlanilarak hazirlanmistir