Annelerin Çocuklarla Birlikte Azat Edilmesi

Ne vasiyete konan ne de borç haline getirilen annelerin çocuklarıy'a birlikte azad edilmesi hususunda gelen haberler ne anlam ifade ederler?
"Vadıha" adlı eserde İbn-i Müseyyeb'den rivayet olunan bir hadis şöy'e" dir: Resulullah (as) çocukların annelerini de azad etmeyi emretti ve şöyle.de~ di: "Bu, kesin olarak ne vasiyette yer alır ne de borç haline getirilir."
İmam Müslim şöyle diyor: Said b. el-Müseyyeb'e, "Ömer'in, çocukla?**1 annelerinin azad edilmesi hakkımdaki görüşü ne idi?" diye sordum. Şöy'e dedi: "Ömer çocukların annelerini (doğurduğu çocuk nedeniyle olsa da) a~ zad etmezdi. Ne var ki; Resulullah (as) onların azad edilmesini, bir suç i$'e~ di diye bulundukları yerden çıkarılmamalarını ve bir borç nedeniyle -ya &a borca karşılık- satümamalarını emretmişti."
El-Berkî'nin "Kitabu Ricali'l Muvatta" adlı eserinde Said b. Abdulaziz'den yapılan şu rivayet yeralmaktadır: Resulullah'm (as) hanımlarından ibrahim'in annesi Mariye iskenderiye'den geldikten sonra Resulullah (as) ile evlenebil*mesi için üç adet müddeti bekledi.
Berkî Mariye'nin hicretin 16. yılında vefat ettiğini söylemektedir.
Sabit'in rivayet ettiği hadiste şöyle geçiyor: Büreyde yardım istemek ü-zere Hz. Aişe'nin yanma gelmişti. Buharî'de yeralan bir başka hadiste şu iba*re geçmektedir: Bureyde yardım istemek üzere geldi. Yanında beş yıllık bir sürede elde edebildiği 5 gümüş sikke (para) vardı.
Bu husustaki tüm hadisler Urve'den ve Hz. Aişe'den rivayet olunmuş yalnızca bir tek hadis Ömer'den ve Aişe'den nakledilmiştir. Muvatta ve Buha*rî'de şunlar geçiyor: Hz. Aişe şöyle diyor: "Eğer istersem onlar için hazırla*dıklarımı bertaraf edebilirim. Böylece senin (yani Büreyde'nin) velayetini de almış olurum, bunu yaptım da." Bunu duyan Büreyde hemen ailesinin yanı*na dönüp olanları anlattı. Onlar Hz. Aişe'nin teklifine itiraz ettiler. Böylece Büreyde ailesinin yanından ayrılıp Resulullah'a (as) gelerek yanına ilişti. Hz. Aişe'ye şöyle dedi: "Ben senin dediklerini aileme anlattım sana satacakları kölenin vela hakkının kendilerine ait olması koşulu dışında teklifini kabul etmiyorlar." Bunları Hz. Aişe'den dinleyen Resulullah (as), "cariyeyi satın al, vela hakkının onlara verilmesi şartım koy. Ama -bil ki- vela hakkı yalnızca köle veya cariyeyi azad edene aittir" dedi. Aişe de öyle yaptı. Sonra Resulul*lah (as) yerinden kalktı. Allah'a hamd etti. O'nu övdü ve "şimdi, şu insanla*ra da ne oluyor ki Allah Azze'nin kitabında olmayan birtakım şartlar ileri sürüyor ve Allah'ın kitabında olmayan her şartı ortaya koymak istiyorlar" dedi.
Muvatta'da yeralan bir başka hadiste İse "Allah Azze'nin kitabında yer almayan her şart bidattir, batıldır" ibaresi yeralmaktadır.