Velisi Onun Adak Oruçlarını Tutsun

Bir kadın, Resulullah'a (as), "annem vefat etti. Ama tutmadığı adak oruçlan var. Onların kazasını tutmamıştı" dedi. Resuluİlah (as), "velisi kimse annenin oruçlarını o tutsun " dedi.
Hadisi İbn~İ Mâce rivayet etmiştir.
Resulullah'ın (as) şöyle dediği rivayet olunmuştur: "Adak borcu olduğu halde ölen kimsenin bu borcunu velisi tutar".
Bazı şahsiyetler bu hadise dayanarak hadisin hükmünü tüm oruçlar (ve*ya ibadetler) için genellemişler ve ölenin hem farz hem de diğer oruçlarının tutulabileceğini söylemişlerdir. Bir başka gurup ise ölenin ne farz ne de diğer oruçlarının tutulamayacağını savunmaktadır. Bir gurup da bunu açıklayarak şöyle demektedir: Farz oruçları değil, ama adak oruçları tutulur... Bu sonun*cusu İbn-İ Abbâs ve arkadaşları İle İmam Ahmed ve arkadaşlarının benimse*dikleri fikirdir. Bu sahihtir. Zira farz olan oruç namazla eşdeğerdedir. Bir kimsenin bir başkasının yerine namaz kılamaması gibi farz olan orucu da kimse kimsenin yerine tutamaz. Ama adak olan oruç bir borç değerindedir. Bir kimsenin borcunu velisinin ödemesi nasıl mümkün ise bir borç olan a-dak orucunu da ölünün velisi onun yerine tutmak suretiyle ödeyebilir. Bu husus fıkhın ihtisas alanına girer. Bir orucun tutulmasını öiünceye kadar ge*ciktirmeye sebep olan geçerli bir özrün olması dışında bu oruç borcun sahi*bini ne temize çıkarır ne de bu borçtan kurtarır. Yalnızca özür sahibi olup da Ramazan orucunu tutamayan kişinin yerine velisi miskinleri doyurur. Bu iş*lem de onun orucunun yerini tutar. Ama özürsüz olduğu halde Ramazan o-rucunu tutmayan kişinin yerine kim ne yaparsa yapsın üzerinden Allah Az*ze'nin farz ibadetinin yükünü kaldıramaz. Zira her Müslüman bu farz ibadet*leri yapmakla mükelleftir. Bu farzlar Müslümanlar İçin birer İmtihan vesilesi*dir. Bu hususta hiçbir velinin faydası yoktur. Hiçbir özrü olmadığı halde farz ibadetleri yerine getirmeyen kimsenin yerine velisi veya kim olursa olsun bir başkası tevbe etmekle o ibadetin yapılmama yükünü ortadan kaldırmaz. Al*lah Azze'nin farz kıldığı tüm ibadetlerde durum aynıdır. Herkes kendinden sorumludur. En iyisini bilen Allah'tır.