Güzel geçim, kötü ve bozuk davranışlı insanla olur. Güzel huylu kimse ile hoş geçinmeye güzel geçim denmez. Bu, al gülüm ver gülüm cinsinden bir ikram çeşidi olup insanın cevherini ortaya çıkarmaz.
Ailemiz ahlâkımızı yansıtan bir aynadır. Herkes kendisini en iyi bu aynada görür. Ailede yapmacık olmaz, gizli huylar saklanmaz; içimiz ne varsa dışarıya o çıkar.
Bir kadının en güzel şahidi kocasıdır; kocanın da hanımıdır. Herkes kendisini ailesine karşı davranışları ile tanımalı, nefsinin huylarını bu ortamda tespit etmeli ve yanlışını tedaviye çalışmalıdır.
Bunun için Allah dostları kendilerindeki ahlâkı görmek, ölçmek ve geliştirmek için yanlarında kötü davranışlı bazı insanların bulunmasını isterler, bunu bir fırsat bilirler ve ondan istifade ederlerdi.
Velilerden Yahya b. Ziyad’ın (rah), kötü huylu bir kölesi vardı. Bir gün kendisine, “Bu kötü huylu köleyi niçin yanında tutuyorsun; onu sat da kurtul. Sen bunu bedava vermiş olsan yine kazançlı olursun” dediklerinde, o büyük zat şöyle demiştir:
“Hayır, onu satmayacağım, ben onun kötü huylarına sabrederek geniş olmaya ve yumuşak davranmaya alışıyorum”
Güzel ahlâk dünyanın en büyük servetidir. Ona sahip olan kimse öyle mutlu olur ki artık onun huzurunu kimse bozamaz. Çünkü o, yüce Allah ile huzuru bulmuştur ve artık herkese huzur verir.
Allah ile huzur bulanlar öyle bir kuvvet ve kabiliyet kazanır ki artık kendisini sevmeyeni bile sever, ona gelmeyene gider, haksızlık edeni affeder, vermeyene verir. Sertlik gösterene gülümser. Kendisine cahilce davranan kimseye hiç bulaşmaz, ona acır ve ‘kal selâmetle' deyip yoluna devam eder.
Mümin her işte kendi ahlâkını kontrol etmelidir. O, kendisine nasıl davranıldığına değil, kendisinin nasıl davrandığına bakmalıdır. Ona karşı hanımı, çocuğu, komşusu, iş arkadaşı bir kusur yapsa, ilk sorusu şu olmalıdır:
“Ben yüce Rabbime karşı ne kusur işledim ki bana karşı bu kusur işlendi. Acaba bu kusurda benim bir kusurum var mıdır?”
Evet akıllı ve adaletli kimseler böyle düşünür. Kendisinde bir kusur bulursa onu terk eder ve Allah’tan affını ister. Sonra karşısındaki kimsenin kusuru için bir mazeret arar. Mazeret bulursa onu affeder, bulamazsa kendisini güzel bir şekilde uyarır; kusurunu anlaması için yardımcı olur. Böyle bir kimsenin kızması da sevmesi gibi fayda verir, ilaç olur, insanı kötülükten kurtarır.
İşte bu ahlaka sahip olan bir kadın veya koca hayatının her anını huzur içinde ve hayır üzere geçirir. Böyle bir kalbi ve ince edebi elde etmek için ne yapılsa azdır. Rehbere gitmeden iş çok zordur.
Alıntı
