“Küllü şeyin yerciu ila asıhı”
Bir padişah Hızır’ı görmek istiyordu. Bir gün bunun için tellallar çağırttı.
“Kim bana Hızır’ı gösterirse onu armağanlara boğacağım” dedi.
Birçok oğlu uşağı olan fakir bir adam bu işe talip oldu. Karısına dedi
ki:
- “Hanım ben padişaha Hızır’ı bulacağımı söyleyip ondan kırk gün müsade
alacağım. Bu kırk gün için padişahtan size ömrünüz boyunca yetecek yiyecek,
içecek ve para alırım. Kırk günün sonunda Hızır’ı bulamayacağım için benim
kelle gider, ama siz rahat olursunuz” Adamın karısı kanaatkar biriydi ;
- “Efendi biz nasıl olsa alıştık böyle kıt kanaat geçinmeye… Bundan
sonra da idare ederiz. Vazgeç bu tehlikeli işten” dedi.
Ama adam kafaya koymuşt. Padişaha gidip Hızır’ı bulacağını söyledi. Bunun
için kırk gün izin istedi. Hızır’ı bulmak için koşuşturacağı kırk gün
zarfında ailesinin geçimi için sarayın ambarından tonlarca yiyecek, içecek
ve nakit para aldı. Bunları evine teslim edip kırk gün ortalıktan kayboldu.
Kırk günün bitiminde padişahın huzuruna çıkıp herşeyi itiraf etti :
- “Benim aslında Hızır’ı falan bulacağım yoktu. Ailece sıkıntı
çekiyorduk. Hızır’ı bulacağım diye sizden dünyalık almak istedim” dedi.
Padişah buna çok kızdı:
- “Padişahı kandırmanın cezasını hayatınla ödeyeceğini hiç düşünmedin
mi?” diye bağırdı.
Adam da her şeyi göze aldığını söyledi. Bunun üzerine padişah yanında
bulunan üç veziriyle görüş alış verişinde bulundu. Birinci vezire sordu:
- “Padişahı kandıran bu adama ne ceza verelim? ”
- “Efendimiz, bu adamın boğazını keselim, etini parçalayıp çengellere
asalım.”
Bu sırada peyda olan, nurani, ak sakallı bir ihtiyar birinci vezirin
sözleri üzerine söyle dedi: “Küllü şeyin yerciu ila asıhı” …
Padişah ikinci vezirine sordu:
- “Bu adama ne ceza verelim? ”
- “Hükümdarım bu adamın derisini yüzüp içine saman dolduralım.”
Biraz önce ansızın ortaya çıkan ihtiyar yine “Küllü şeyin yerciu ila
asıhı” dedi.
Padişah üçüncü vezire sordu:
- “Ey vezirim sen ne dersin, beni kandıran bu adama ne ceza verelim?”
- “Padişahım bana göre, bu adamı affedin. Size yakışan, sizden beklenen
budur. Bu adam önemli bir suç isledi ama sanıldığı kadar da kötü biri deği.l
Çünkü çoluk çocuğunun rahatı için kendini feda edebilecek kadar da iyi
yürekli…”
Nurani ihtiyar yine söze karıştı: “Küllü şeyin yerciu ila asıhı”
Bu defa padişah o yaşlı zata yöneldi:
- “Sen kimsin? İkide bir tekrarladığın o laf ne demektir?”
Ihtiyar cevap verdi:
- Senin birinci vezirinin babası kasaptı. Onun için kesmekten, etini
çengellere asmaktan bahsetti. Yani aslını gösterdi. İkinci vezirin babası
yorgancı idi. Yorgan yastık, yatak yüzlerine yün, pamuk vb. doldururdu. O da
babasına çekti.
Üçüncü vezirin ise babası da vezirdi. O da soyuna çekti, büyüklüğünü
gösterdi. Benim söylediğim söz “Herkes aslına çeker” demektir. Vezir
istersen (üçüncü veziri göstererek) işte vezir, Hızır istersen (kendini
göstererek) işte Hızır, bu adamı mahcup etmemek için sana göründüm, dedi ve
kayboldu…
