Sarıkaya ilçesinin tarihi gelişimi
Sarıkaya İlçesi Anadolu’da ilk siyasi birliğini kurmuş olan Hitit İmparatorluğunun kuruluş alanı içerisinde bulunmaktadır. Bu devrin yansımaları olan höyükler Sarıkaya’nın köylerinde çokça rastlanmaktadır. Hititlerden sonra bu bölge Asurîler’ in ve ardından da İskender’in işgaline uğramıştır. Tahminen M.Ö.1.asırda Romalılarca alınmıştır.
İlçede Roma devrine ait tarihi kalıntılar ve eserlerin yanında çok sayıda yazılı eserlere de rastlanmaktadır. İlçe Romalılar devrinde 7000 haneli Opel adında bir şehirdi. Kaplıcalarıyla ünlü ilçede bulunan Roma devrine ait, kaplıca kalıntısının Roma Krallarından birinin kızı için yapıldığı söylenmektedir. İlçede Romalılardan kalma büyük taşlarla örülü duvar kalıntılarına, şehri çevreleyen surlar, sütunlar ve sütün başlıklarına sık-sık rastlanmaktadır.
İlçenin 1071 Malazgirt Zaferinden sonraki yıllarda, bölgenin Selçuklu hâkimiyeti altına girdiği ve Yıldırım Beyazıt zamanında Osmanlıların hâkimiyetine geçtiği sanılmaktadır. Günümüzde, İlçe sınırları içerisinde Selçuklu ve Osmanlı devirlerinden kalma az sayıda yerleşik Türkmen köylerine rastlanmaktadır. Ayrıca 1878 Osmanlı-Rus (93 Harbi) savaşı nedeniyle Doğu Anadolu bölgesinden göç eden ve Kars Muhaciri diye adlandırdığımız halkın yerleştiği köylerde bulunmaktadır.
Cumhuriyet döneminden itibaren, ilçeye 1924–1936 yıllarında Y unanistan, Romanya ve Yugoslavya’dan gelen, 1951 yılından itibaren de Bulgaristan’dan göç eden Türk vatandaşları yerleştirilmiştir.
İlçe, 1935 yılına kadar Boğazlıyan ilçesinin bir köyü iken, dönemin Valisi Bekir Sami BARAN tarafından bucak merkezi haline getirilmiş. O zamana kadar bucak merkezi olan Aşağı Sarıkaya köyünden bucak teşkilatı tamamen alınarak, Terzili Hamamı veya Hamam köyü diye anılan şimdiki İlçe merkezine getirildiği için, ilçenin adı Sarıkaya olarak anılmaya başlanmıştır. Yerleşim yeri 1957 yılında aynı adla İlçe merkezi olmuştur.
Yerleşimin ilk konut dokusu şimdiki kaplıca otelinin ve roma hamamı kalıntısının bulunduğu bölgede yoğunlaşmaktadır. Yerleşimin 1923–1960 yılları arasında tarihsel gelişimi bu alandan batı ve güney yönlerine kaymıştır. Bu yönde kaymasında karayolunun oluşması etkili olmuştur. 1960–1980 yılları arasında yerleşimin mekânsal gelişimi kuzey ve batı yönlerinde olmuştur. Bu dönemdeki yapılaşmalar İstiklal, Cumhuriyet, Bahçelievler, Battalgazi, Yenidoğan ve Fatih mahallelerinde yoğunlaşmaktadır. 1980–2000 yıllarında yerleşime yeni mahaller bağlanmıştır. Bu d önemde Kayseri-Yozgat yolu boyunca yapılaşmalar yoğunlaşmaktadır. Yine bu dönemde yeni yapılaşmalar mahallelerde artıştır. Yerleşimde 2000–2008 yılları arasında çok ciddi yapılaşmalar olmamıştır. Özellikle yurtdışında yaşayan vatandaşların yaptırdıkları konut sayısında azalış söz konusudur. Ayrıca yerleşimin dışa göç vermesi, iş imkânlarının yetersiz olması gibi etkenlerden dolayı kentsel formda değişimler azdır.
Kentin Coğrafi Konumu ve Topoğrafik Yapısı
Sarıkaya ilçesi 39º 29º kuzey enleminde ve 35º 22º doğu boylamları arasında yer almaktadır. Deniz seviyesinden 1170 metre yükseklikte olup, genelde dalgalı düzlüklerin geniş yer tuttuğu bir plato üzerine kurulmuştur.
Sarıkaya ilçesi Yozgat topraklarının Güneydoğusuna yakın kesimlerinde yer almaktadır. Kuzeyde Akdağmadeni ve Saraykent, Güney ve Güneybatısında Boğazlıyan, Güneydoğusunda Çandır, Doğusunda Çayıralan, Batısında Sorgun ilçeleriyle çevrilidir.
İlçe Merkezi, Yozgat - Kayseri karayolu üzerinde Kuzey - Güney doğrultusunda küçük bir vadi içerisinde kurulmuştur.
İlçenin topografyası genellikle dalgalı düzlüklerin geniş yer tutar. İlçenin Batısında, Yazır dağları bir sıra teşkil eder. Doğusunda Sıçanlı ve Tilki dağları, Kuzeyinde Çomak dağı, Güney ve Güneydoğusunda ise Beştepeler bulunmaktadır. Sorgun özü ile Boğazlıyan ovası arasındaki arazilerde ilçenin ovalarını oluşturmaktadır. Delice ırmağının önemli kollarından birisi olan kaynak çayı, ilçenin başlıca Akarsuyudur.
Kentin İklim Durumu
İlçemizde karasal iklim hâkimdir. Bitki örtüsü bozkırdır. Yazları sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır. Yağmurla en fazla ilkbahar ve sonbaharda yağar. Maksimum yağış ilkbaharda minimum yağış ise yazın düşer. Ortalama yağış 300–400 mm’dir. Kışın sıcaklık ortalaması 1 ile –5°C arasındadır olup, aralık ile mart ayları arasında sıcaklık 0°C altına da düştüğü sık görülür. Yaz sıcaklık ortalaması 20–25°C fakat son zamanlarda görülen küresel ısınmalar sonucunda 30–35°C kadar sıcaklığın çıktığı görülmektedir.
Yozgat ili Saraykent ilçesi
Saraykent Yozgat iline bağlı, doğuda Akdağmadeni, batıda Sorgun, kuzeyde Kadışehri, güneyde Sarıkaya ile komşu, 341 km²’lik alana sahip bir ilçe olup, rakımı 1330 m.’dir. Yozgat iline uzaklığı ise 71 km.’dir. Eski adı Karamağara olan ilçemiz 1972 yılına kadar bucak iken, bu tarihte çıkan bir kanunla Belediye teşkilatı kurularak kasaba olmuştur. Karamağara’nın ismi 17.02.1975 tarih ve 7-9461 sayılı kanunla Saraykent olarak değiştirilmiş 20 Mayıs 1990 tarih ve 3644 Sayılı kanunla ilçe olarak Yozgat iline bağlanmıştır.
İlçemizin Saray mahallesinde bulunan Romalılardan kalma han ve hamam kalıntıları Saraykent’in eski bir yerleşim merkezi olduğunu göstermektedir.
1941 yılında Karamağara’da büyük bir deprem olmuş ve çok sayıda vatandaş hayatını kaybetmiş ve yerleşim yerlerinin tamamına yakını yıkılmıştır.1970 yılında da sel felaketi yaşanmış 5 vatandaş hayatını kaybetmiş çok sayıda büyük ve küçükbaş hayvan telef olmuştur.
İlçe nüfusunun çoğunluğu, geçimini tarım, hayvancılık ve besicilikle sağlamakta, ilçede bulunan toplam dört adet farklı alanlardaki fabrikalarda (tekstil, hazır beton, plastik kapı pencere ve un fabrikaları) vatandaşlarımız çalışmaktadır.
Ayrıca 20 dükkan kapasiteli küçük sanayi sitesinde 50 kalifiye eleman istihdam edilmektedir. İlçemiz nüfusu kayıtlı çok sayıda vatandaş yurt dışında işçi olarak çalışmaktadır.İlçemize yurt dışından yaz aylarında gelen gurbetçiler tarafından ekonomisi birazda olsa canlanmaktadır
İlçemizde turizm yönünden Romalılardan kalma han ve hamam kalıntıları vardır. Ayrıca Kesikköprü köyünde Sarayönü Han ve Divanlı mahallesinde Divanlı Kayalıkları ve mağaraları turizm açısından ziyaret edilen yerlerdir.
