Bİr İlİm ve edep ÖrneĞİ: Hz. ÂİŞe (r.a.) (614-678)

BİR İLİM VE EDEP ÖRNEĞİ: HZ. ÂİŞE (R.A.)
(614-678)

Hz. Aişe annemiz, mü’minlerin anneleri arasında özellikle ilme çok yetenekli oluşuyla dikkat çekmiştir. Hz. Ebû Bekr’in kızıdır. Bildiğimiz gibi Ebû Bekr, Allah ve Rasûlüne derin bağlılığı nedeniyle “sıddîk” lâkabıyla anılmıştır.
Hz. Peygamber’in hayatı incelendiğinde, Hz. Ebû Bekr’in ayrı bir yeri olduğu görülür. Rasûlullah’a en büyük desteği veren insanlardan biri olan Hz. Ebû Bekr, İslâm için bütün servetini harcayarak, infak denilince akla gelen ilk isimlerden biri olmuştur. Böylesine fedakâr ve itaatkar bir Allah ve Peygamber dostunun kızı olan Hz. Âişe, ahlâki açıdan babasına çok benziyordu. O da Allah ve Rasûlünü razı etmek için çalışmış ve daimâ sevgili eşi Hz. Peygamber’e hizmet arzusu taşımıştır.

Hazret-i Hatice’nin vefatını müteâkip, ortada kalan çocuklara bakması için 55 yaşında ve altı çocuklu bir dul olan Hazret-i Sevde ile evlenmiştir. (Hicretten üç yıl önce) Hazret-i Sevde, hicretin 22. yılında vefat etmiştir. Peygamber Efendimiz, Hazret-i Sevde ile evlendikten bir müddet sonra Hazret-i Ebûbekir’in kızı Hazret-i Âişe ile de evlenmiştir. Peygamber Efendimizin hanımları arasında tek bâkire olan, Hazret-i Âişe’dir. Allah Rasûlü ile evlendiğinde (Hicrî 1. Yıl) Hazret-i Âişe’nin yaşının 9-10 veya 18-19 olduğu hususunda ihtilaf vardır.

Rasûlullah’la oldukça erken bir yaşta evlenmiş olması, O’nun diğer müslümanların İslam’ı öğrenmesindeki rolünü bir kat daha artırmıştır. Son derece yetenekli, zeki, ilmi seven ve öğrenme gayreti içinde olan bir insandı. Daha babasının evindeyken edebiyat ve tarihle ilgili bilgiler edinmiş, ilk eğitimini babasından almıştır. Evlendikten sonra ilim öğrenme arzusu artarak devam etmiştir. Bu özellikleri nedeniyle Hz. Peygamber’in en önemli öğrencilerinden biri olmuştur. Hz. Peygamber de O’nun yeteneklerini geliştirmesi ve öğrenmesini kolaylaştırmak için gerekeni yapmış ve O’na yardımcı olmuştur.

Hayatının bütün aşamaları müslümanlar için örnek ve rehber olan Hz. Peygamber’in, özellikle aile hayatının iyi biliniyor oluşunu Hz. Aişe’ye borçluyuz. O, Hz. Peygamber’den en çok hadis rivayet eden sahabiler arasında yer almıştır. Diğer müslümanların görmediği, bilmediği pek çok husus Hz. Âişe’nin rivayetleri sayesinde bilinmektedir. İdeal bir aile reisi olarak Rasûlullah’ın eşlerine, çocuklarına davranışlarını Hz. Âişe’den öğrenmekteyiz.

Gelen âyet-i kerimeleri daha iyi anlayabilmek için Rasûlullah’a sorular sorar, öğrendiklerini uygulamak için özen gösterirdi. O’ndaki ilmî yetenek ve merak, Rasûlullah’ın O’na derin bir sevgi duymasına vesile olmuştur. Rasûlullah, hanımlarının arasında kendisine yalnızca Hz. Âişe’nin yanındayken vahyin geldiğini söylemiştir. Sahâbe, O’nun Hz. Âişe’ye olan sevgisini biliyor ve vermek istedikleri hediyeleri kabul etmesi için Rasûlullah Hz. Âişe’nin yanındayken vermeye dikkat ediyorlardı. Hz. Âişe nedeniyle bir çok âyet-i kerime nazil olmuştur. Yüzlerce beyitlik şiirleri ezberleyecek kadar kuvvetli bir hafızaya sahipti.

Rasûlullah’a olan yakınlığı ve ilim arzusu O’nu tefsir ve fıkıh alanında otorite yapmış ve ilmî açıdan kadın erkek bütün müslümanların gıpta ettikleri bir seviyeye ulaşmıştır. O, öğrendiklerini Rasûlullah’ın vefatından sonra da insanlara aktarmaya devam etmiştir. Halifeler döneminde pek çok önemli konuda fetva vermiştir. Sahabî tarafından müctehidler arasında sayılmış, görüşlerine itibar edilmiştir. Kur’an ve sünnete aykırı olduğunu düşündüğü kararlara itiraz etmekten çekinmemiş ve itirazlarının nedenlerini Kur'an ve Sünnetten olan delilleriyle açıklamıştır.

Ebû Mûsa r.a. O’nun için, “Hakkında bilgi sahibi olmayıp da Âişe’den sorduğumuz hiç bir şeyde asla güçlük çekmedik” demiştir.

Bildiklerini yalnızca soru soranlara değil, kadın-erkek herkese öğretmeye çalışmış ve öğrencileri olmuştur. Bunların arasında önemli hukuk âlimleri de bulunmaktadır. Allah’ın bir çok kabiliyetlerle donattığı Hz. Âişe, ibadetlerini de büyük bir istekle yerine getirirdi. O, nafile oruç ve namazlarında Hz. Peygamber’e eşlik eder, gecelerini ibadetle ihya ederdi.

Zengin bir aile kızı olmasına rağmen Peygamber evinin mütevazi havasına çok çabuk uyum sağlamış, dünya hayatını değil “Allah’ı, Rasûl’ü ve Ahiret muradı”nı tercih etmiştir. Resûlullah’a karşı çok hizmetkârdı. Ev işleriyle meşgul olacak bir hizmetçi olmasına rağmen O’nun işleriyle bizzat kendisi ilgilenirdi. Rasûlullah’a duyduğu sevgi, zaman zaman diğer annelerimizi kıskanacak kadar yüksekti. En çok da Hz. Peygamber’in Hz. Hatice’ye olan sevgisini kıskanır, “dünyada O’ndan başka kadın yok mu?” diyerek bunu ifâde ederdi.Hz.Hatice r.anhuma validemize ve alemlerin efendisi sav.in hz.Hatice'ye verdiği değere gıpta ederdi.. Çok yönlü bir insan olan, Hz. Peygamber’den sonra müslümanlara bilmedikleri pek çok şey öğreten Hz. Âişe, İslam tarihi içinde istisna bir yere sahiptir. Özellikle müslüman kadının kabiliyetlerini geliştirip, onları Din-i Mübin için kullanma noktasında çok önemli ve çarpıcı bir örnektir. Âbid ve âlim sıfatlarını mükemmel bir şekilde kendisinde toplayarak müslüman kadının hareket alanının genişliğini göstermiştir...
İlim ve edep örneği: Hz. âişe validemizden (r.a.)2.210 hadis rivayet edilmiştir...
"Allahın sevgilisinin sevgilisi, semadan inen ayetle temize çıkan"Hazret-i Âişe, hicretin 57. yılında ahirete göç etmiştir.Hz. Hasan'ın Peygamber Efendimizin yanına defnedilmesini istemediği ve engel olduğu iddiası doğru değildir. Halbuki, kendisi izin verdiği halde, başta Medine Valisi Mervan b. Hakem olmak üzere, Emevi idarecilerinin bu isteğin yerine getirilmesine mani oldukları bilinmektedir....

selam sevgi duâ ile....